مطالعه تجارت و شیوه تأمین امنیت درقسمت‌های غربی شاهراه خراسان بزرگ، در زمان ساسانیان
الموضوعات : فصلنامه تاریخ
صبا غلامی
1
,
رضا مهرآفرین
2
,
رسول موسوی حاجی
3
1 - باستانشناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 - دانشگاه مازندران، ایران، مازندران
3 - استاد گروه باستانشناسی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، مازندران، ایران.
الکلمات المفتاحية: تجارت, شاهراه خراسان بزرگ, تأمین امنیت, راه‌های تجاری, دوران ساسانی.,
ملخص المقالة :
غرب ایران با نقش‌آفرینی بسیار، سابقه تاریخی درخشان و جایگاه کلان فرهنگی هنوز در زمینه تحولات عصر باستان وبالاخص دوره ساسانی نیاز به بررسی همه‌جانبه دارد. این منطقه به علت گذر جاده تجاری خراسان از این همواره اهمیت بالایی در طی دوران‌ها داشته است. ازاین‌رو در مورد وجه‌تسمیه، حوزه‌ی جغرافیایی و تاریخ این پهنه در محافل علمی، نقد و تحلیل‌های متعددی صورت پذیرفته است. گذر جاده تجاری خراسان از کرمانشاه مبحث تجارت را وارد مطالعات باستانشناسی منطقه می‌کند. وجود جاده تجاری که امتداد این از تیسفون و کرمانشاه امروزی بوده است باعث رونق تجارت از دیرباز تا امروز در این منطقه شده است. در نوشته‌های مورخین و جغرافی نویسان، غرب ایران بانام جبال ناحیه وسیعی را شامل می‌شود. این منطقه در طول تاریخ همواره دربرگیرنده قلمروسیعی از خاک ایران‌زمین محسوب می‌گردید. این منطقه یکی ازمراکزعمده سکونت و فعالیت تجاری بوده است که رد پای این در سراسر تاریخ ایران در دوره باستان و اسلام دیده می‌شود و دلیل این جاده تجاری‌ای است که بخشی از شاهراه خراسان بزرگ است. در امتداد تمام جاده‌ها عوارض و تعرفه از کاروان‌ها وصول می‌شد. با توجه به تردد کاروانیان و گمرک سنگین بر روی این جاده تجاری، حفظ امنیت و آسایش تاجران و شهرهای قرارگرفته بر سر این مسیر تجاری در اولویت دولت‌ها قرار می‌گرفته است. با توجه به اهمیت این جاده در دوران ساسانی چگونگی تأمین امنیت این، در این مقاله تلاش شده است ضمن معرفی شاهراه خراسان در قسمت‌های غربی پادشاهی ساسانی، مسئله چگونگی تأمین امنیت این را نیز بررسی کند.
