شهر دهانه غلامان از مهمترین محوطههای کاوش شده از دوره هخامنشی در جنوب شرق ایران است. این محوطه در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط امبرتو شراتو شناسایی شد. دهانه غلامان طی دو دوره مورد کاوش قرار گرفته است. دوره اول سالهای ۱۹۶۲-۱۹۶۵ میلادی توسط هیأت ایتالیایی به سرپرستی امبرتو شرات أکثر
شهر دهانه غلامان از مهمترین محوطههای کاوش شده از دوره هخامنشی در جنوب شرق ایران است. این محوطه در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط امبرتو شراتو شناسایی شد. دهانه غلامان طی دو دوره مورد کاوش قرار گرفته است. دوره اول سالهای ۱۹۶۲-۱۹۶۵ میلادی توسط هیأت ایتالیایی به سرپرستی امبرتو شراتو، دوره دوم مربوط به سالهای ۱۳۷۹-۱۳۸۴ شمسی است که توسط هیأت ایرانی به سرپرستی سیدمنصور سیدسجادی مورد کاوش قرار گرفت. همچنین، مطالعات اخیر آرکئوژئوفیزیک توسط کوروش محمدخانی از دیگر فعالیتهای باستانشناختی در این محوطه است. سفال تنها یافته منقول ارزشمند محوطه دهانه غلامان طی کاوشهای یاد شده است. بنابراین، مطالعه این داده بسیار مهم در شناخت صنعت و سنت سفالگری دوره هخامنشی در منطقه جنوب شرق بسیار سودمند خواهد بود. یکی از گونههای گزارش شده در این محوطه لیوانهای دهانه غلامان است. نوشتار حاضر بر مبنای نتایج بدست آمده از تحلیلهای آماری و مطالعه متغیرهای کمی ۴۱۲ قطعه لیوان تدوین شده است. برای نیل به این مقصود تک تک لیوانها از جنبه متغیرهای گوناگون مطالعه و ثبت شده اند. تحلیل آماری ویژگیهای فنی و تکنیکی آنها نشان میدهد که این ظروف با معیارهای مشخص و برای منظوری خاص در دهانه غلامان تولید میشدند.
تفاصيل المقالة
اردشیر پاپکان، بنیانگذار سلسله ساسانی به شهرسازی اهمیت فراوانی می داد. وی مبادرت به ساخت تعداد زیادی شهر نمود که اکثر مورخین و جغرافیانگاران سده های نخست اسلامی به آنها اشاره کرده اند. بزرگترین و مهم ترین شهر اردشیر، شهرگور یا اردشیر خوره نام داشت که در نزدیکی فیروزآ أکثر
اردشیر پاپکان، بنیانگذار سلسله ساسانی به شهرسازی اهمیت فراوانی می داد. وی مبادرت به ساخت تعداد زیادی شهر نمود که اکثر مورخین و جغرافیانگاران سده های نخست اسلامی به آنها اشاره کرده اند. بزرگترین و مهم ترین شهر اردشیر، شهرگور یا اردشیر خوره نام داشت که در نزدیکی فیروزآباد فارس قرار دارد. این شهر که در واقع پایتخت اردشیر محسوب می گردید همانند برخی از شهرهای پارتی دارای طرحی مدور بود. در میانه شهر برجی رفیع مشهور به طربال قرار داشت که مظهر الهه آب، آناهیتا بود و در مجاورت آن کاخی عظیم ساخته بودند. علاوه بر توصیف جغرافیانگاران اسلامی از بناهای مهم شهر، در سده های اخیر نیز باستان شناسان با کاوش هایی که در آن انجام داده اند، اطلاعات مفیدی از تأسیسات و چگونگی آن بدست آورده اند. این شهر پس از پیروزی اردشیر بر اردوان پنجم ساخته شد و متعاقب آن کاخی باشکوه به نام کاخ اردشیر در نزدیکی شهر و در محلی خوش آب و هوا بنا گردید تا در خور شأن و شوکت شاهی چون اردشیر در پایان روزهای زندگی و کناره گیری از سلطنت باشد. اردشیر قبل از پیروزی بر اردوان، بر قله رفیعی در تنگاب که دسترسی به آن بسیار دشوار بود، دژی مستحکم و استوار بنا نمود تا ضمن به چالش کشیدن شاه اشکانی و اعلام استقلال سیاسی، ارتش کوچک خود را در مقابل تهاجمات اردوان حفظ و نقشه آزادسازی ایران را در آنجا پی ریزی نماید و به استحکام پایه های قدرت و انسجام نیروهای نظامی خود بپردازد.
تفاصيل المقالة
جغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطههای باستانی، جای یابی شهرها و محوطهها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی میکند. غرب ایران در طول تاریخ بهواسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده أکثر
جغرافیای تاریخی روشی علمی برای مطالعات محوطههای باستانی، جای یابی شهرها و محوطهها، است. جغرافیای تاریخی عوامل جغرافیایی را در طول تاریخ بررسی میکند. غرب ایران در طول تاریخ بهواسطه موقعیت استراتژیک و همسایگی با عراق و فاصله کم با تیسفون همواره مورد اهمیت و توجه بوده است جاده قصر شیرین-کرمانشاه دارای ارزش تاریخی و تجاری است، این جاده بهعنوان بخشی از شاهراه تجاری خراسان آسیای غربی را به آسیای شرقی وصل میکند. کرمانشاه دومین استانی است که بیشترین آثار ازدوره ساسانی را دارا است، مسیر تجاری راه خراسان با گذر از قصر شیرین و کرمانشاه از ایران میگذرد امروزه بخشی از آنکه منطبق با جادهای است که از عراق به سمت کرمانشاه میرود. بانام محور ساسانی قصر شیرین – کرمانشاه شناخته میشود، حدفاصل شهر قصر شیرین تا کرمانشاه شهرهای سرپل ذهاب، کرند، اسلامآباد غرب و ماهیدشت قرار دارد، این شهرها و روستاهای اطراف آن هرکدام آثار تاریخی متعلق به دورانهای تاریخی، اشکانی، ساسانی و پس از ساسانی را دارا است. این مسیر باستانی هنوز مورداستفاده و اهمیت است. در دوران اشکانی و ساسانی با توجه به نقش واسطهگری تجاری از این مسیر استفادهشده است، در دوران اسلامی این منطقه بخشی از ایالت جبال بود. اهمیت تجارت در این مسیر باعث ایجاد شهرهای مهم و پویا شده است. این جاده همواره موردتوجه سیاحان و جغرافیا نویسان بوده است. در این مقاله جغرافیای تاریخی منطقه در دوران اشکانی، ساسانی و دوران اسلامی موردمطالعه قرارگرفته است.
تفاصيل المقالة
سند
Sanad is a platform for managing Azad University publications