آرای اندیشه‌گران ایرانی معاصر درباره انحطاط تمدن اسلامی
الموضوعات : فصلنامه تاریخ
1 - استاد تاریخ/ گروه تاریخ ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
الکلمات المفتاحية: عوامل درونی, عوامل بیرونی, انحطاط, تمدن اسلامی, اندیشه‌گران ایرانی معاصر,
ملخص المقالة :
مقوله رکود و انحطاط تمدن اسلامی همانند برآمدن و شکوفایی و عظمت آن مورد توجه بسیاری از اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان بوده است و هرکدام در بررسی این انحطاط، علل و عواملی را مطرح کرده‌اند. کسانی این عوامل را درون-ساختاری جست‌وجو کرده‌اند؛ یعنی عواملی که از درون جامعة اسلامی بر آن تأثیر منفی گذاشت؛ و برخی به عوامل برون-ساختاری توجه کرده‌اند؛ یعنی حوادثی که از بیرون بر تمدن اسلامی وارد شد و باعث زوال آن گشت. در این مقاله، به‌شیوة توصیفی- تحلیلی، با طرح این پرسش که اندیشه‌گران ایرانی دوران معاصر چه عواملی را بر انحطاط تمدن اسلامی تأثیرگذار دانسته‌اند؟ دیدگاه‌های برخی از این اندیشه‌گران را در پاسخ به این پرسش مطرح کرده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که این اندیشه‌گران، انحطاط را به اسلام منتسب نکرده‌اند؛ بلکه آن را به انحرافات گوناگون اعتقادی، رفتاری و اخلاقی که در جامعه اسلامی در زمامداران و مسلمانان رخ داد مربوط کرده‌اند. همچنین عوامل بیرونی را نیز در این انحطاط مؤثر دانسته‌اند که به‌دلیل مساعدبودن شرایط درونی جامعه اسلامی بوده است.
_||_
