مقایسه و تحلیل اطلال و دمن در شعر شاعران برجستۀ سبک خراسانی و شعر عرب
الموضوعات : Persian Language & Literature
حسینعلی سرحدی
1
,
مسعود اکبریزاده
2
,
مصطفی سالاری
3
1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
2 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
3 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران
الکلمات المفتاحية: سبک خراسانی, ناصر خسرو, منوچهری, فرخی, معلقات سبع, اطلال و دمن, امیر معزی,
ملخص المقالة :
معلقات سبع یکی از گنجینههای فرهنگی بزرگ بشر و از افتخارات تاریخ ادبیات و ادبیات عرب است. کشور ایران به دلیل همجواری با سرزمینهای عرب از زبان، ادبیّات و فرهنگ عرب تأثیر پذیرفته است. اگرچه این تأثیر، متقابل و عمیق است؛ اما بیگمان تأثیر ادبیات عرب بر شاعران دورههای آغازین ادبیات فارسی عمیقتر و بزرگتر بوده است. یکی از اهداف اصلی این پژوهش تحلیل و مقایسۀ اشعار مربوط به توصیف اطلال و دمن در معلقات سبع با شعر چهار تن از برجستهترین شاعران سبک خراسانی؛ یعنی عنصری، منوچهری دامغانی، امیرمعزی و ناصرخسرو است. نویسنده در این پژوهش درصدد آن است تا به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانهای به بررسی، تحلیل و توصیف اطلال و دمن در معلقات سبع و شاعران برجستۀ سبک خراسانی بپردازد. اکثر قریب بهاتفاق محقّقانی که دربارۀ تأثیرپذیری شعر فارسی از شعر عربی در مقولۀ توصیف اطلال و دمن قلمفرسائی کردهاند، در این نظر متفقاند که شاعران ایرانی در سرودن اشعار مربوط به بازماندههای خانۀ معشوق دنبالهرو شاعران عرب بودهاند و از شعر شاعران سرشناس عرب در این زمینه بهعنوان الگو و نمونۀ کار خود استفاده کردهاند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاعران فارسی زبان نتوانستهاند مانند شاعران عرب، حس اندوه و فراق عاشق از دیدن اطلال را به مخاطب انتقال دهند و در این راه ناکام بودهاند و در این نوع ادبی، شعرشان حاصلی جز تکلفگویی نداشته است.
