راهبردهای حمایتی فقه و حقوق در ورشکستگی کیفری اشخاص حقوقی
الموضوعات :محمود صالحی 1 , محمد روحانی مقدم 2 , سید ابراهیم قدسی 3
1 - دانشجوی دکتری رشته حقوق کیفری و جرم شناسی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران.
2 - دانشیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران.
3 - دانشیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
الکلمات المفتاحية: حجر, اشخاص حقوقی, افلاس, ورشکستگی کیفری, ورشکستگی نمایی,
ملخص المقالة :
مبحث ورشکستگی در فقه اسلامی در باب راجع به اعسار و افلاس در منابع فقهی انعکاس یافته که با پیشرفته‌ترین راه حل‌های بشری و آخرین تحولات حقوق ورشکستگی همخوانی دارد و قواعد و راه‌حل‌هایی را که جوامع بشری در یک پروسه طولانی به روش آزمون و خطا بدان دست یافته‌اند، از دیرباز در حقوق اسلامی ارائه شده و مورد عمل بوده است درمتون فقهی ورشکستگی در بحث حجرمورد بررسی قرار گرفته است .در قوانین موضوعه هم مقرراتی وضع شده که گاهی موافق با دستورات فقهی و در بعضی موارد برگرفته از قانون فرانسه می‌باشد . اما در مقررات کیفری کشور علیرغم پیش بینی مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی توسط قانونگذار ، عدم صدور احکام ورشکستگی کیفری از سوی محاکم در رابطه با اشخاص حقوقی ، معضلات عدیده ای را به وجود آورده بگونه ای که به راهکاری جدید جهت گریز بدهکاران کلان مبدل گردیده است . هدف این مقاله بررسی راهبرد های حمایتی فقه و حقوق در ورشکستگی کیفری اشخاص حقوقی است یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد افراد سود جو با تمسک به خلاء های تقنینی و ورشکستگی نمایی به قصد بهره مندی از معافیت هایی موجود به مقاصد نامشروع از جمله فرار از دین ، دست می یابند.
الف )کتب فارسی
ب )کتب عربی
1-ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد،(1407)؛ جامع العلوم و الحکم ، بیروت، دارالجیل.
2-ابن عابدین، محمدامین بن عمر،(1399)، رد المحتار علی الدر المختار ، بیروت، دارالفکر.
3-ابن منظور، محمدبن مکرم ، (1405) ، لسان العرب ، قم ، نشر ادب حوزه
4-خویى، سید ابوالقاسم،(1401)، منهاج الصالحین ؛ قم، مدینة العلم.
5-دیاب حضر ، سعید ، (1997)، رسایل الوافیه فی الافلاس القانون الوضعیو فقه الشریعه الاسلامیه ، بیروت ، جروس برس،
6-شهید ثانی ، زین الدین العاملی ، (1371)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه دمشقیه ، ج 4، نشر دارالکتب الاسلامیه
7-علامه حلی ، (1990) ، قواعدالاکلام، جلد 19،نشر دارالکتب الاسلامیه ، بحث شقاق سلسه الینابیع
8-فاضل لنکرانی، محمد، (1383) ، جامع المسا ئل ، قم، نشر امیر،
9-مقدس اردبیلی ،حسن بن مرتضی ،(1383)، شرح الارشاد، جلد 2،نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ،
10-موسوی الخمینی ، روح الله ،(1409)، تحریرالوسیله ، جلد 3، نشرالدارالعلم
11-نجفی ، شیخ محمد حسن ، (1412) ، جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام ، دارالکثبت الاسلامیه ، جلد 52
12-هانی محمد دویدار، (1989) ، القانون التجاری اللبنانی ، جلد 2 ،بیروت ، موسسه القانون والتجامع
ج)مقالات
1- السان ، مجتبی (1393) ، «بررسی مبانی و شرایط اعمال خیار تفلیس » ، مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی ، شماره 38 ، صص 29-50
2-جاهد، محمد علی و رامین علیزاده مهدی پستی ، ( 1390 )، «ورشکستگی به تقلب و به تقصیراز قانون تجارت تا قانون مجازات اسلامی »، مجله پژوهشهای حقوقی ، شماره 20، صص 23-44
3-رایجیان اصلی ، مهرداد ( 1381 )، « تبیین استراتژی عقب نشینی یا تجدید دامنه مداخله حقوق جزا» ، مجله حقوقی و قضایی دادگستری ، شماره 41، صص94-118
4-رحمدل ، منصور ( 1383 )، «ورشکستگی به تقلب »، مجله پژوهش های حقوقی ، شماره 6، صص155-173
5-رحمدل ، منصور ( 1386 )، «ورشکستگی به تقصیر »، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی ، شماره 2، صص 113-138
6-سعید ، مریم و جلیلی شهری ، سید محسن و تاجی ، احمد ، احمدعلی (1401) ، « مبانی فقهی سازماندهی مفلس » ، مجله پژوهش های فقه و حقوق اسلامی ، شماره 70 ، صص 118-134
7-عرفانی ، محمود ( 1366 )، «ورشکستگی به تقصیرو تقلب» ، مجله دانشکده حقوق دانشگاه تهران ، شماره23 ، صص 39-53
8-محقق داماد، سید مصطفی( 1389)، « بررسی احکام حجرو ورشکستگی در فقه و حقوق اسلامی » ، مجله تخصصی نور و نامه الهیات ، شماره 10 ، صص117-128
9-میرمعزی، سیدحسین ، (1380) ، « اسلام نظام اقتصادی » ، مجله اقتصاد اسلامی ، شماره 7 ، صص 91-108
10-یوسفی ، احمدعلی (1383) ، «تاثیرمبانی فلسفی رنظام اقتصادی اسلام از دیدگاه امام علی ع » ، مجله اقتصاد اسلامی ، شماره 9 ، صص 10-2
_||_1- Ardebili, M. (2005), General Criminal Law, Tehran, Mizan Publishing House, first volume
2- Skini, R. (2009), Business Law, Tehran, Semt Publications, Volume IV
3- Skini, R. (2006), bankruptcy and liquidation business law, Tehran, Samt Publications
4- Ashuri, M. (2009), Criminal Procedure Code, Tehran, Semt Publications, second volume
5- Bazgir, Y. (1999), Trade Law Standards in Supreme Court Opinions, Tehran, Ganj Danesh
6- Jafari Langaroudi, M. (2002), Legal Terminology, Tehran, Ganj Danesh, fifth volume
7- Habib zadeh, M. (2005), Analysis of the crimes of fraud and breach of trust in the criminal law of Iran, Tehran, Nashre dadghostar.
8- Habibzadeh, M.(2002), Special Criminal Law, Tehran, Samt Publications
9- Hosni, H.(2005), Cooperative Law and Trade Law, Tehran, Mizan Publishing
10- Khaleghi, A.(2009), Criminal Procedure, Tehran, Shahr danesh
11- Demarchili, M. (2005), Trade Law in the Current Legal System, Tehran, Misagh edalat Publishing House
12- Sotoudeh Tehrani, H. (1999), Business Law, Volume IV, Tehran, Mizan Publishing
13- Shambiati, H. (2004), specialized criminal law, Tehran, Majd Publishing House, second volume
14- Erfani, M. (2007), Business Law, Tehran, Jangal Publications
15- Alizadeh, R. (2015), Criminal Bankruptcy, Tehran, Majd Publishing House
16- Fazal Ali, M. (2018), Bankruptcy due to fraud, Tehran, Press and Publishing Center of Judiciary
17- Ghaem Magham Farahani, M. (2006), Bankruptcy and Liquidation, Tehran, Mizan Publishing House
18- Katouzian, N.(2005), Introduction to the Science of Law, Tehran, Misagh edalat Publishing House
19- Kaviani, K. (2016), Criticisms of the bankruptcy of the General Court and the revision of the Tehran Court, Tehran, Press and Publishing Center of the Judiciary
20- Goldouzian, I.(2005), Introduction to the Islamic Penal Code, Tehran, Majd Publications
21- Mir Mohammad Sadeghi, H. (2009), Crimes against property and ownership, Tehran, Nashre mizan.
22- Deputy of Judiciary Training (2007), Iran's Legislative Criminal Policy in Economic Crimes, Tehran, Eternal Publications
23- Noorbaha, Reza .(2005), General Criminal Law, Tehran, Ganj Danesh Publications
24-Walidi, M.(1999), Special Criminal Law, Tehran, Amir Kabir Publications, first volume
1- Ebn Rajab, A. (1986); Al-Uloom and Al-Hakim University, Beirut, Dar al-Jeil.
2-Ebn Abedin, M. (2019), Rad al-Mokhtar Al al-Dar al-Mokhtar, Beirot, Dar al-Fekr.
3- Ebn Manzoor, M.(1984), Lasan al-Arab, Qom, Adab Al-Howza Publishing House
4-Khoei, S. (1981), Menhaj al-Salehin; Qom, Medina of Science.
5- Diab Hezr, S.(1997), Rasayl al-vafiyyah fi al-eflas al-Qunun al-vazei Feqh al-Sharia al-Islamiyya, Beirut, Jerous Press.
6- Shahid Sani, Z. (1952), al-Rowza al-Bahiyyah fi Sharh al-Lomeh Damashqiyeh, vol. 4, published by Dar al-Kitab al-Islamiyya.
7- Allameh Heli, (1990), Qa'vaed al-kalam, Volume 19, Dar al Kotob al-Islamiya Publishing House, discussion of sheghagh selseleh Al-yanabei.
8- Fazel Lankarani, M. (2004), Jame Al-Masael , Qom, Amir Publishing House,
9- Moghads Ardebili, H. (2004), Sharh al-Ershad, volume 2, published by the Qom modaresin hoza .
10- Mousavi al-Khomeini, R. (1988), Tahrir al-vasileh, volume 3, Nashr al Dar al-elam
11- Najafi, S. (1991), Javahar al Kalam fi sharh sharaye Islam, Dar al-Kotob al-Islamiya, volume 52
12- Hani, M. (1989), Lebanase Commercial Law, volume 2, Beirut, Al-Qanun and Al-taJamo Institute
1- AlSan, M. (2013), "Investigation of the foundations and conditions of the application of the Tbilisi cucumber", Journal of Islamic Jurisprudence and Law Research, No. 38, pp. 29-50
-2Jahed, M., and Alizadeh ,R. (2013), "Bankruptcy due to fraud and negligence from commercial law to Islamic penal law", Legal Research Journal, No. 20, pp. 23-44
3- Raijian Asli, M.(2013), "Explaining the Strategy of Withdrawal or Renewal of the Scope of Criminal Law Intervention", Legal and Judicial Journal of Justice, No. 41, pp. 118-94
4- Rahmdel, M. (2013), "Bankruptcy due to fraud", Journal of Legal Research, No. 6, pp. 155-173
5- Rahmdel, M. (2007), "Bankruptcy due to fault", Faculty of Law and Political Science Journal, No. 2, pp. 138-113
-6Saeed, Maryam. and Jalili Shahri, S. and Taji, A. (1401), "Legal Principles of Bankrupt Organization", Islamic Jurisprudence and Law Research Journal, No. 70, pp. 118-134
7- Erfani, M. (1947), "Bankruptcy due to fraud", Tehran University Law School Journal, No. 23, pp. 39-53
8- Mohagheg Damad, S. (2009), "Reviewing the Rulings of Bankruptcy in Islamic Jurisprudence and Law", Specialized Journal of Noor and Nameh Theology, No. 10, pp. 117-128
9- Mirmoezi, S. (2008), "Islam Economic System", Journal of Islamic Economics, No. 7, pp. 108-91
10-Yousefi, A. (2013), "The Philosophical Influence of the Islamic Economic System from the Viewpoint of Imam Ali", Journal of Islamic Economics, No. 9, pp. 10-26
