بررسی رابطه جو اخلاقی و عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمان در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران به منظور ارائه مدل
الموضوعات :بهرام کیامنی 1 , فرشیده ضامنی 2
1 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری- ایران.
2 - دانشیار مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی، ساری- ایران (نویسنده مسئول).
الکلمات المفتاحية: رفتار شهروندی سازمانی, عدالت سازمانی, جو اخلاقی,
ملخص المقالة :
هدف از این تحقیق بررسی جو اخلاقی و عدالت و رفتار شهروندی سازمان در اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران به منظور ارائه مدل ساختاری در سال تحصیلی (96-1395) می باشد. روش پژوهش، پیمایش از نوع توصیفی است. این پژوهش از حیث هدف در زمره تحقیقات کاربردی قلمداد می شود. جامعه آماری کلیه کارکنان ادارات آموزش و پرورش 32 منطقه و شهرستان استان مازندران به انضمام تمامی کارکنان اداری و ستادی اداره کل آموزش و پرورش استان مازندران به تعداد 1929 نفر و حجم نمونه به تعداد 320 نفر با استفاده از جدول کرجسی مورگان تعیین شده است. روش جمع آوری داده ها بر اساس روش میدانی و پیمایش و ابزار، مصاحبه سازمان یافته و پرسشنامه های استاندارد بود. روش آماری همبستگی پیرسون تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری تحلیل مسیر استفاده گردیده است. کلیه ابعاد سازه ها جو اخلاقی (مراقبت و توجه، قوانین و مقررات، ضوابط ، کارایی، مستقل) عدالت سازمانی (تعاملی، رویه ای، توزیعی) رفتار شهروندی سازمان (نوعدوستی، وجدان، جوانمردی، رفتار مدنی و ادب و ملاحظه) بر اساس تحلیل عاملی تاییدی مورد پذیرش واقع شد. بخش ساختاری مدل نیز حاکی از آن است که متغیر جو اخلاقی با اثر مستقیم (622/0) بیشترین مقدار واریانس رفتار شهروندی را تبیین کرده است و متغیر عدالت سازمانی با اثر مستقیم (156/0) رفتار شهروندی را تبیین نموده است. این مدل مطابق با کلیه شاخص های برازش اعم از شاخص برازش تطبیقی یا CFI که مقدار 928/ شاخص ریشه دوم میانگین مربعات خطای برآورد یا RMSEA این شاخص برای مدل مقدار آن 074/0 شاخص کای اسکوئر (CMIN) مقدارآن 728/2 می باشد که مقادیر این شاخص ها نیز نشان از برازش نسبتاً خوب مدل توسط داده ها دارد. نتایج آزمون نشان داد مدل ارئه شده مناسب بوده و تاثیر متغیر مکنون برون زا بر متغیر درون زا مثبت و معنادار است.
اسماعیلی، محمدرضا؛ جوادیپور، محمد؛ و طالبپور، مهدی. (1394). مدل معادلات ساختاری عدالت سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و سرمایه اجتماعی کارکنان ادارات ورزش و جوانان خراسان رضوی، مجله پژوهشهایمعاصردرمدیریتورزشی. سال چهارم، شماره 8.
قلاوندی، حسن؛ و مرادی، زهرا. (1394). تحلیلرابطۀجواخلاقی سازمان،هویت سازمانی وسکوتسازمانی. فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال دهم گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه.
قیتانی، البرز؛ سادهنژاد، فخریه؛ و احمدیفرد، مریم. (1391). طراحی مدل معادلات ساختاری اخلاق کاری و تأثیر آن بر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعه موردی: کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان شوشتر). کنفرانس ملی حسابداری، مدیریت مالی و سرمایهگذاری؛ دانشگاه جامع علمی- کاربردی استان گلستان.
مرادی، محمدحسن. (1392). ده راهبرایاندازهگیریوجودجواخلاقیدر سطحبالایسازمانتوسعهانسانیپلیس. ؟، تابستان، سال دهم، شماره 45.
مرادی، محمدرضا؛ بابایی، مرتضی؛ و صالحی ساداتی، سید سعادتالله. (1394). مدلیابی تأثیر انگیزش شغلی بر رفتارهای شهروندی سازمانی کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان چهار محال و بختیاری، مجله مدیریت ورزشی سال هفتم. شماره 2، صص 384-367.
نظریان، بلال؛ و عیسیخانی، احمد. (1394). بررسی ارتباط ابعاد پنجگانه شخصیت و رفتار شهروندی سازمانی مدیران دانشگاههای پیام نور استان گیلان، کارشناس ارشد، دانشگاه پیام نور، گروه مدیریت دولتی، تهران، مجلهمدیریتتوسعهوتحول. 23، صص 86-75.
Acaray, Ali,. Abdülkadir, Akturanb.(2015). The Relationship between Organizational Citizenship BehaviourProcedia. Social and Behavioral Sciences 207 472 – 482aRecep Tayyip Erdogan University, Rize, 53700, TurkeybKocaeli University, Kocaeli, 41380, Turkey11th International Strategic Management Conference.
Appelbaum SH,. Deguire K J,. Lay M. (2005). The relationship of ethical climate to deviant workplace behavior, Corporate governance Emerald. 5 (4), P.p: 43-55.
Allameh, S. M. & Rostami, N. A. (2014). Survey Relationship between Organizational Justice and organizational Citizenship Behavior, International Journal of Management Academy. 2 (3), P.p: 1-8.
Arnaud, A. (2012). A new theory and measure of ethical work climate. The Psychological Process Model (PPM) and the Ethical Climate Index (ECI), United States- Florida, University of Central Florida.
Avang. R. & Wan Ahmad. W. (2015). The Impact of Organizational Justice on Organizational Citizenship Behavior in Malaysian Higher Education, Mediterranean Journal of Social Sciences. Vol 6, No 5, S2, P.p: 674-678.
Debra, W. Sherril. (2010). An exploratory study of ethical climate perceptions of the mortgage banking industry. United States: Capella University.
Devonish, D; Greenidge, D. (2010). "The Effect of Organizational Justice on ContextualPerformance, Counterproductive Work Behaviors, and Task Performance: Investigatingthe Moderating Role of Ability-Based Emotional Intelligence", International Journal ofSelection and Assessment. 18 (1), P.p: 75 -86.
Khan T., Anwar, F., S. & Rasli, A. (2012). Investigating the Mediating Roleof Organizational Citizenship Behavior between Organizational LearningCulture and Knowledge Sharing, World Applied Sciences Journal. 19 (6), P.p: 795-799.
Victor, B. Cullen, B. (1988). A theory and measure of ethical climate in organizations, Administrative Science Quarterly. 33, P.p: 101-125
_||_