ارزیابی برخی ویژگیهای فیزیولوژیک ارقام گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) تحت تنش کم‌آبی و کاربرد براسینواستروئید

الموضوعات : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مهناز ظفری ¹ , علی عبادی ² , سدابه جهانبخش گده کهریز ³ , محمد صدقی ⁴

1 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
4 - دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

تاريخ الإرسال : 10 الأربعاء , ربيع الثاني, 1437 تاريخ التأكيد : 03 الإثنين , جمادى الثانية, 1439 تاريخ الإصدار : 04 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439

الکلمات المفتاحية: گلرنگ, براسینواستروئید, پروتئین محلول برگ, تبادلات گازی, پارامترهای فتوسنتزی,

ملخص المقالة :

جهت بررسی اثر تنش کم آبی و کاربرد تنظیم کننده رشد براسینواستروئید بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گلرنگ بهاره، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1392 به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش خشکی در سه سطح آبیاری، پس از 80 میلی‌متر (آبیاری نرمال)، 120 میلی‌متر (تنش ملایم) و 160 میلی متر (تنش شدید) تبخیر از تشتک تبخیرکلاس A به عنوان عامل اصلی و سه رقم گلرنگ بهاره (گلدشت، سینا خاردار و فرامان) و دو سطح تنظیم کننده رشد براسینواستروئید (شاهد و مصرف 7-10 مولار) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش هدایت روزنه ای، سرعت فتوسنتز،CO2 زیر روزنه ای، کارآیی مصرف آب، شاخص SPAD و پروتئین محلول برگ، میزان تعرق و عملکرد دانه گردید. در آبیاری پس از80 میلی متر تبخیر از تشتک، حداکثر مقادیر تعرق و هدایت روزنه‌ای به رقم فرامان، CO2زیر روزنه ای به رقم سینا خاردار و شاخص SPAD به رقم گلدشت مربوط بودند. در تنش ملایم حداکثر میزان تعرق و هدایت روزنه‌ای به رقم گلدشت و بالاترین مقدار CO2زیر روزنه ای به رقم سینا خاردار تعلق داشتند. در تنش شدید، حداکثر مقادیر تعرق، هدایت روزنه، شاخص SPAD وCO2 زیر روزنه‌ای در رقم گلدشت مشاهده شد. به نظر می‌رسد در منطقه اردبیل، رقم گلدشت در هر دو تنش خشکی ملایم و شدید دارای تحمل بهتری نسبت به دو رقم دیگر است.

المصادر:

• · Ahmadi, A., and A. Siosemardeh. 2004. Effects of water stress on soluble carbohydrates, chlorophyll and proline contents of four Iranian wheat cultivars under different moisture regimes. Iranian Journal of Agricultural Science. 35(3): 753-763. (In Persian).


• · Ahmadi mousavi, E., Kh. Kalanti, and M. Torkzadeh. 2005. Effects of 24- epibrassinolide on lipid peroxidation, prolin, sugar and photosynthesis pigments content of canola (Brassica napus L.) under water stress. Journal of Environmental Research. 18(4): 295-306. (In Persian).


• · Alizade, A. 1995. Soil and plant water relations. Publish Mashhad. 744 p. (In Persian).


• · Anjum. S.A., L.C. Wang, M. Farooq, M. Hussain, L.L. Xue, and C.M. ZOU. 2011 a. Brassinolide application improves the drought tolerance in maize throught modulation of enzymatic antioxidants of leaf gas exchange. Journal of Agronomy and Crop Science. 197: 177-185.


• · Anjum. S.A., X.Y. Xie, L.C. Wang, M.F. Saleem, C. Man, and W. Lei. 2011 b. Morpholojical, physiolojical and biochemical responses of plants to drought stress. African Journal of Agricultural Reserch. 6(9): 2026- 2032.


• · Ashraf, M., and P.J.C. Harris. 2004. Potential biochemical indicarors of salinity tolerance in plants. Plant Science. 166: 3-16.


• · Bishop, D.L., and B.G. Bughee. 1998. Photosynthetic capacity and dry mass partitioning in dwarf and semi dwarf wheat. Journal of Plant Physiology. 153: 558-565. 


• · Bradford, M. 1976. A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities of protein utilizing the principle of protein-dye binding. Annual Biochen. 72: 248-254.


• · Cornic, G. 2000. Drought stress inhibits photosynthesis by decreased stomatal aperture – not by affecting ATP synthesis. Trends in Biochemical Sciences. 5: 187-188.


• · Dalio, R.J.D., H.P. Pinheiro, L. Sodek, and C.R.B. Haddad. 2013. 24-epibrassinolide restores nitrogen metabolism of pigeon pea under saline stress. Botanical Stadies. 54: 9-16.


• · Fischer, R.A., D.K. Rees, D. Sayre, Z.M. Lu, A.G. Condon, and A. Larque Saavedra. 1998. Wheat yield progress associated with higher stomatal conductance and photosynthetic rate, and cooler canopies. Crop Science. 38: 1467-1475.


• · FAO. Fao. org/ site/ 384/ default. aspx.


• · Flexas, J., M. Ribas-Carbo, A. Diaz-Espejo, J. Galmes, and H. Medrano. 2008. Mesophyll conductance to CO₂: current knowledge and future prospects. Plant. Cell. Environment. 31: 602-621. 


• · Hassibi, P. 2007. Study the physiological effects of cold stress at seedling stage of different rice genotypes. PhD Thesis from Shahid Chamran Ahvaz University. P. 145. (In Persian).


• · Hnilicka, F., M. Koudela, J. Martikova, H. Hnilickova, and V. Hejnak. 2010. Effect of water deficit and application of 24-Epibrassinolid on gas exchange in cauliflower plants. Scientia Agriculture Bohemica. 41(1): 15–20.


• · Javadipour, Z., M. Movahhedi Dehnavi, and H.R. Balouchi. 2013. Comparison of photosynthesis parameters and leaf chlorophyll content and fluorescence of safflower cultivars under salin conditions. Electronic Journal of Crop Production. 2:35-56. (In Persian).


• · Jones, M.N., N.C. Turner, and C.B. Osmond. 1981. Mechanisms of drought resistance. In: L.G. Paleg, and A. Aspinal (Eds.) The physiology and biochemistry of drought resistance in plants. Academic Press. 15-35.


• · Mafakheri, A., A. Siosemardeh, B. Bahramnejad, P.C. Struik, and Y. Sohrabi. 2010. Effect of drought stress on yield, proline and chlorophyll contents in three chickpea cultivars. Australian Journal of Crop Science. 4(8): 580-585.


• · Nezarat, S., F. Farahvash, H., Afshari, and A. Tayebi. 2013. Evaluation of drought stress on agronomic characteristics of safflower cultivars in different planting dates. First National Conference on Water Crisis. Islamic Azad University of Khorasgan (In Persian).


• · Omidi, A.H. 2009. Effects of drought stress at different growth stages on seed yield and some. Seed and Plant Production Journal. 2(25):15-31. (In Persian).


• · Pustovoitova, T.N., N.E. Zhdonova, and V.N. Zholkevich. 2000. Epibrassinolide increase plant drought resistance. Doklady Biochemistry and Biophysics. 376: 36-38.


• · Ramachanndra Reddy, A., K.V. Choityana, and R. Ivekanadan. 2004. Drought induced response of photosynthesis and antioxidant metabolism in higher plant. Journal of Plant Physiology. 161: 1189-1202.


• · Ritchie, S.W., H.T. Nguyen, and A.S. Halody. 1990. Leaf water content and gas exchange parameters of tow wheat genotypes differing in drought resistance. Crop Science. 30:105-111.


• · Rohi, E., and A. Siosemardeh. 2008. Study on exchange in different wheat (Triticum aestivum L.,) genotypes under moistere stress conditions. Seed and Plant Improvement Journal. 24: 45-62. (In Persian).


• · Rohini, V.K., and K.R. Sankara. 2000. Embryo transformation, A practical approach for realizing transgenic plants of safflower (Carthamus tinctorius L.). Annals of Botany. 86: 1043-1049.


• · Scarfts-Brandner, S.J., and D.B. Egli. 1987. Sink removal and leaf senescence in soybean. Plant Physiology. 85: 662-666.


• · Sengupta, K., N.C. Banik, S. Bhui, and S. Mitra. 2011. Effect of brassinolide on growth and yield of summer green gram crop. Journal Crop Weed. 7(2): 152-154.


• · Shahid, M.A., M.A. Pervaz, R.M. Balal, N.S. Mattson, A. Rashid, R. Ahmad, C.M. Ayyub, and T. Abbas. 2011. Brassinosteroid (24-epibrassinolide) enhances growth and alleviates the deleterious effects induced by salt stress in pea (Pisumsativum L.). Australian Journal of Crop Science. 5(5): 500-510.


• · Shokohfar, A., and S. Abofitilenegad. 2013. Effects of drought stress on some physiological and biological function mung bean varieties (Vigna radiate L.) in Desful. Crop Phisiology Journal. 5(17): 49-59. (In Persian).


• · Siosemardeh, A., A. Ahmadi, K. Poustint, and H. Ebrahimzade. 2003. Stomatal and nonstomatal limitations to photosynthesis and their relationship with drought resistance in wheat cultivars. Iranian Journal Agricultural Science. 35(1): 93-106. (In Persian).


• · Verona, C., and F. Calcagno. 1991. Study of stomatal parameters for selection of drought resistant varieties in Triticum durum. Euphytica. 57: 275-283


• · Yonesi, A., F. SAarifzade, and A. Ahmadi. 2010. Effect of irrigation on grain yield, yield components and some germination characteristics grain sorghum (Sorghum bicolor) cultivars of kimia. Iranian Journal of Field Crop Science. 41(1): 187-195. (In Persian).


• · Zafari, M., A. Ebadi, and S. Jahanbakhsh. 2012. Effect of mycorrhiza on water deficit resistance in alfalfa. Master Thesis University of Mohaghegh Ardabili. 99p. (In Persian).

Zafari, M., A. Ebadi, and S. Jahanbakhsh, and M. Sedghi. 2016. Effect Brassinosteroid application on safflower cultivars tolerance to water stress in Ardabil. Electronic Journal Crop Production.10(3): 17-31