پویایی یا پیوستگی فرهنگی: مروری بر نظریة سیستم جهانی اوروک در ایران مرکزی بر اساس مطالعة موردی یافته‌های ترانشه CI محوطه اریسمان
الموضوعات :
1 - عضو هیأت علمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری؛ دانشجوی دکتری باستان‌شناسی دانشگاه تهران.
الکلمات المفتاحية: فلزکاری, فلات مرکزی, اوروک, اریسمان, کاسه لبه واریخته,
ملخص المقالة :
سفال یکی از مهمترین داده‌های باستان‌شناختی است که به وفور در محوطه‌های پیش از تاریخ یافت می‌شود. برخی از پژوهشگران در مواردی تغییرات کمی و کیفی سفال و همچنین، وجود بعضی گونه‌های جدید را به عنوان یکی از داده‌ها در تفسیر تغییرات فرهنگی و در اثبات جایگزینی ویا حضور یک قوم فرهنگ یا تمدن بکار می‌برند. این محققین وجود برخی گونه‌های سفالی مانند کاسه‌های لبه واریخته را دلیلی بر نفوذ ویا حضور تمدن اوروکی در فلات ایران می‌دانند. در حقیقت، استدلال این گروه بر این فرض استوار است که شهرهای اوروکی در اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد به علت گسترش فراوان و فقدان کانی‌ها و سنگ‌های گرانبها و نیمه‌قیمتی در منطقه مجبور به اعزام تجار و تشکیل پایگاه‌هایی در مناطق اطراف شده‌اند. در این مقاله با بررسی موردی اریسمان به عنوان یکی از بزرگترین محوطه‌های فلزکاری ایران در هزاره چهارم و سـوم پیش از میـلاد که به تمرکز معادن مس در خاورمیانه نیز نزدیک است و در آن گونه‌های سفالی مورد نظر یافت می‌شود و بـا تـوجـه بـه مشابهت‌های سفالی در فلات مرکزی به بررسی سیستم جهانی اوروک یعنی احتمال وجود پایگاه‌های اوروکی در فلات مرکزی پرداخته شده و درستی و نادرستی آن طبق مدارک باستان‌شناختی موجود مورد سنجش قرار گرفته است.
_||_
