شیوه‌های تأثیرپذیری محمّد اقبال لاهوری به شیوۀ اقتباس از قرآن کریم
الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)علی زابلی مهدی آبادی 1 , احمد صادقیان 2 , ابوالقاسم عاصی مذنب 3
1 - دانشجوی دکتری گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
2 - استادیارگروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
(نویسندۀ مسئول)
3 - استادیارگروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
الکلمات المفتاحية: قرآن, بلاغت, اقتباس, اعجاز قرآن, دیوان اشعار اقبال,
ملخص المقالة :
تجلّی کلام الهی در شعر، مایۀ طراوت، عمق و استواری آن می‌شود و هر اندازه که اثر ادبی از مفاهیم متعالی پر بارتر باشد، قدرت نفوذ و تأثیرگذاری آن بیشتر می‌شود. اقبال لاهوری، یکی از شاعران برجستۀ پاکستانی در بهره‌گیری از آیات قرآن است که در سروده‌هایش به شیوه‌های گوناگون به بهره‌گیری گسترده از آیات قرآن پرداخته است. آرایۀ اقتباس، یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین صنایع ادبی در بلاغت به شمار می‌رود که در شعر اقبال به انحای مختلف به‌کار رفته است. با توجه به بسامد فراوان این آرایه و شکل‌های گوناگون کاربرد آن، ضرورت انجام این پژوهش ایجاب می کند. این پژوهش به شیوۀ توصیفی - تحلیلی، و با ابزار کتاب‌خانه‌ای، درصدد است تا سروده‌های اقبال را که صنعت اقتباس در آن‌ها با استفاده از آیات قرآن انجام گرفته، واکاوی نماید و شیوه‌های اثرپذیری و تفسیر اقبال از قرآن در شیوه‌های کاربرد این آرایه و جنبه‌های گوناگون معنایی و اسرار و رموز بلاغی آن را بررسی کند. نتایج پژوهش نشان دهندۀ آن است که بلاغت قرآن، علاوه بر تأثیری که بر اندیشه و زبان اقبال داشته، در تحوّل و تطوّر انواع تلمیح و تضمین در شعر اقبال نیز نقش چشمگیری داشته است.
_||_
