برّرسی تطبیقی ماهیت و جایگاه عزلت و خلوت در سیر و سلوک عرفانی (با تأکید بر احیاء العلوم غزّالی و منازل‌السّائرین خواجه‌عبدالله انصاری)
الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
زهرا شفاهی
1
,
ابوالفضل ابراهیمی اوزینه
2
,
سوسن نریمانی
3
1 - دانشجوی دکتری گروه ادیان و عرفان، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
2 - استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران.
3 - استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
الکلمات المفتاحية: خلوت, عزلت, خواجه عبدالله انصاری, امام محمّد غزّالی,
ملخص المقالة :
عزلت و خلوت در بیان غزّالی و انصاری مفهومی کلّی است بدون هیچ آداب و رسوم برساختۀ صوفیه. در واقع عزلت در بیان این دو عارف روشی برای زندگی است که تا پایان عمر سالک به صورت مستمر ادامه دارد. جستار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به برّرسی تطبیقی جایگاه عزلت و خلوت در سیر و سلوک عرفانی (با تأکید بر احیاء العلوم غزّالی و منازل‌السّائرین خواجه عبدالله انصاری) پرداخته‌است. نتیجۀ حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که غزّالی توانسته به عنوان یک عارف انزوا و دوری‌گزینی از مردم را به خوبی برجسته کند و نشان دهد سعادت حقیقی و واقعی در عزلت و خلوت است و فوایدی برای این عزلت همانند باقی ماندن بر ستر خدا، درمان بیماری‌های جسمانی و کسب معرفت قائل شده است. انصاری نگاهی متفاوت نسبت به خلوت دارد و آن را مایۀ خودشناسی و بازگشت به خویشتن می‌داند، البته نقاط مشترکی همانند فواید انزوا و دوری گزیدن از مردم را برای خلوت در برابر غزّالی دارد امّا دیدگاه انصاری به صورت آگاهی و تنبّه، غربت و تفکّر بیان شده است.
_||_
