بررسی آراء جامی در بارۀ «نبوت خاصه» در دیوان اشعار با رویکرد به مبانی علم کلام اسلامی
الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
هاشم بهرامی نیا
1
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران
)
دکترفرزاد عباسی
2
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران
)
دکترمهدی نوروز
3
(
گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران.
)
کتردمحبوبه ضیاءخدادادیان
4
(
گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور، نیشابور، ایران
)
الکلمات المفتاحية: دیوان, جامی, کلام اسلامی, حضرت محمد(ص), نبوت خاصه,
ملخص المقالة :
نورالدین عبدالرحمن جامی یکی از شخصیت های برجستۀ حوزۀ علوم اسلامی در خراسان بزرگ است. از او آثار متنوعی در زمینه های گوناگون ادبی، عرفانی، دینی و ... برجای مانده است که این امر، نشان از گسترۀ آگاهی او دارد. از جملۀ این آثار، دیوان اشعار است که از ابعاد گوناگون به ویژه بازتاب مسائل کلامی قابل بازخوانی و تحلیل است. در این مقاله، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و منابع کتابخانه ای، آراء کلامی جامی دربارۀ مقولۀ نبوت خاصه در اثر مذکور بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که جامی پایبندی خاصی به هیچ مکتب کلامی نداشته و غالباً از مبانی نظری کلام شیعی (بیشتر) و اشعری و معتزلی (کمتر) در تشریح آراء خود استفاده کرده است. نزدیکی آراء جامی به موازین کلام شیعی، با توجه به گرایش های او به فقه شافعی -که نزدیک ترین گروه اهل سنت به تشیع هستند- قابل توجیه می باشد. مهم ترین دیدگاه های او دربارۀ مقولۀ نبوت خاصه عبارتند از: ارتباط بعثت پیامبر با هدایت و سعادت انسان ها؛ برتری محمد(ص) بر همۀ آفریده ها؛ محمد(ص)، غرض اصلی آفرینش؛ معراج؛ صفات پیامبر (شفاعت کردن، واسطۀ فیض الهی بودن، امی بودن)؛ معجزات (قرآن و معجزات دیگر)؛ خاتم الانبیا بودن و مقدم بودن در آفرینش.
_||_
