نقش واسطه‌ای خلاقیت شناختی در ارتباط با سواد فناوری و کارآفرینی اجتماعی دانشجویان

الموضوعات :

حسن شفیعی ¹ , زهرا سلگی ² , فاطمه صابری حسین آباد ³

1 - استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه پیام نور ، تهران، ایران
3 - کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 14 الأربعاء , جمادى الثانية, 1445 تاريخ التأكيد : 13 الإثنين , ربيع الأول, 1446 تاريخ الإصدار : 26 الخميس , جمادى الأولى, 1446

الکلمات المفتاحية: کارآفرینی اجتماعی, سواد فناوری, خلاقیت شناختی,

ملخص المقالة :

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل ارتباطی کارآفرینی اجتماعی و سواد فناوری با نقش واسطه‌گری خلاقیت شناختی در دانشجویان دختر انجام شده است. روش: تحقیق حاضر یک پژوهش توصیفی - همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری SEM بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور مرکز یزد در سال تحصیلی 1401 ـ 1400 بود. نمونه‌ای با حجم 300 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسشنامه‌های مورداستفاده در این پژوهش شامل سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات (کاتز و مکلین، 2007)، خلاقیت شناختی عابدی (قنبری،1393) و کارآفرینی اجتماعی (عرب،1390) بوده است. داده‌ها با نرم‌افزار amos و spss نسخه 24 و با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد بین سواد فناوری و کارآفرینی اجتماعی دانشجویان رابطه معناداری وجود دارد، بین خلاقیت شناختی و کارآفرینی اجتماعی رابطه معناداری وجود دارد، بین خلاقیت شناختی و سواد فناوری رابطه معناداری وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل مسیر نشان داد در رابطه بین سواد فناوری و کارآفرینی اجتماعی دانشجویان خلاقیت شناختی نقش واسطه‌ای دارد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از اهمیت نقش خلاقیت شناختی در ارتباط با سواد فناوری و کارآفرینی اجتماعی است. بر این اساس توانمندسازی دانشجویان در ارتباط با خلاقیت شناختی و بهبود و شناسایی خلاقیت دانشجویان می‌تواند در زمینه کارآفرینی اجتماعی کاربست نتایج پژوهش حاضر باشد.

المصادر:

اباذري، زهرا؛ کوهستاني نژادطاري، آذردخت؛ ميرحسيني، زهره. (1397). سواد فناوري معلمان در سند برنامه درسي ملي آموزش و پرورش حوزه تربيت و يادگيري کار و فناوري، نشريه فناوری آموزش، 12(3): 248-237.
ابیلی، خدایار؛ نارنجی ثانی، فاطمه؛ مصطفوی، زینب‌السادات. (1396). بررسی ارتباط بین یادگیری خود راهبر و میزان سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشجویان گروه علوم مهندسی دوره‌های یادگیری الکترونیکی موردمطالعه: موسسه آموزش عالی مهرالبرز. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی، 5(1)، 35-50.
احمدزاده راونگی، آسیه؛ محمودزاده، صغری؛ جعفری، افسانه. (1400). بررسی تأثیر خلاقیت و هیجان خواهی بر کارآفرینی دانش آموزان، پژوهشنامه اورمزد، شماره 57 (ضمیمه شماره 2).
ادیب، عزتی؛ فتحی‌آذر، اسکندر؛ محمودی، فیروز. (1395). ارزیابی میزان توجه به «سواد فناورانه» در آموزش و پرورش عمومی (پایه‌های 9-1). نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)، 9(35)، 125-154.‎
امرائی، مهدی؛ رژه، مهدی؛ سالاری حمزه خانی، مهشید، فرجی خیاوی، فرزاد. (1400). همبستگی بین خلاقیت و مهارت کارآفرینی در مدیران بیمارستان‌های آموزشی، تصویر سلامت، 12(3): 250-240.
بنیاد توسعۀ کارآفرینی زنان و جوانان. (1390). رویکـرد کارآفرینانـه در بخـش اجتماعی
بیرانوند، علی؛ رستگار، احمد؛ آهن ورز، زهرا. (1398). ارائه مدل پیش‌بینی تشخیص فرصت‌های کارآفرینی با توجه به نقش سواد فناوری اطلاعات و ارتباطات. رهیافت، 29(74)، 65-76.
دروی پور، روزیتا؛ عصاره، علیرضا؛ نصری، صادق؛ آرمند، محمد. (1401). رابطه سواد رایانه‌ای و سواد تحلیلی با خلاقیت در دانش آموزان: نقش تعدیل‌کننده جنسیت. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 12(1)، 147-176.

رجایی، زهرا؛ مهمی، زهرا؛ ارغوانی، علی. (1396). بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در خلاقیت و کارآفرینی موردمطالعه دانشجویان دانشگاه‌های شهرستان بیرجند. مجله توسعه آموزش جندی‌شاپور اهواز، 8(ویژه‌نامه)، 168-173.
زرین جوی الوار، سهیلا. (1399). نقش میانجی پیشایندهای نیت کارآفرینی در رابطه تجربه قبلی و نیت کارآفرینی اجتماعی، نشریه مطالعات اجتماعی- روان‌شناختی زنان (مطالعات زنان)، 18(3): 216-181.
زنگنه، حسين؛ موسوي، سيده رقيه؛ بدلي، مهدي. (1392). تأثیر استفاده از فناوري اطلاعات و ارتباطات بر پرورش تفکر خلاق. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی،3 (2)، 39-59
صالحی صدقیانی، جمشید. (1389). بررسی کارآفرینی اجتماعی با رویکرد مشخصه‌های رفتاری. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی، 3(1)، 67-94.‎
عابدی، جمال. (1372). خلاقیت و شیوهای نو در اندازه‌گیری آن، پژوهش‌های روان‌شناختی، شماره 1 و 2.
عزيزي، زهره؛ صفاري نيا، مجيد؛ علي پور، احمد؛ زعفريان رضا. (1398). تأثير بسته آموزش کارآفريني بر خلاقيت و اعتمادبه‌نفس کودکان پیش‌دبستانی، نشریه توسعه کارآفرینی، 12(2): 280-261.
فتحی، فریناز (1390). شناسایی و تبیین عوامل فردی تقویت‌کننده قصد کارآفرینی اجتماعی‌ها، پایان‌نامه كارشناسي ارشد، دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران.
فقیه آرام، بتول؛ ابراهیمی، زهرا. (1392). رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی بامهارت فراشناختی و خلاقیت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر. پژوهش‌های ارتباطی، 24(92)، 125-152.
قاسم‌زاده، مریم؛ سلاطین، پروانه. (1398). تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کارآفرینی، نشریه اقتصاد و تجارت نوين، 14 (1): 107-128.
مالکی، رسول؛ ییلاق‌چغاخور، حميد؛ احمدوند، مصطفي. (1394). بررسی ویژگی‌های کارآفرینی اجتماعی در سازمان‌های دولتی (موردمطالعه: اداره‌ی کل امور عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد). برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، 25(7)، 41-62.‎

مردانشاهی، محمدمهدی و آقاجانی، حسنعلی. (1398). نقش آموزش کارآفرینی برافزایش خلاقیت دانشجویان. فصلنامه نوآوری و ارزش‌آفرینی،8 (4)،33-42.
مقيمي، سيد محمد؛ احمدپور دارياني، محمود. (1400). مباني كارآفريني: انتشارات فراندیش.
موسوی، سیده زهرا. (1401). مدل یکپارچه عوامل محیطی مؤثر بر توسعه کارآفرینی اجتماعی با رویکرد داده بنیاد. مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، 12(47)، 169-197.
میرانی سرگزی، نرگس؛ شفیعی سروستانی، مریم؛ پودینه، فاطمه؛ بشارت نیا، محمدصادق. (1398). بررسی تأثیر استراتژی بازی‌های رایانه‌ای آموزشی در مدیریت تفکر خلاق در کودکان با استفاده از راهبردهای تعاملی: کارآزمایی بالینی کنترل‌شده. پژوهش در علوم توان‌بخشی، 15(2)، 79-85.
اله یار، منصور. (1399). نقش میانجی خلاقیت کارکنان در رابطه بین خودکارآمدی شغلی و کارآفرینی کارکنان آموزش‌وپرورش شهر بیرجند. فصلنامه مدیریت و چشم‌انداز آموزش، 2(1)، 1-18.
الهی، طاهره؛ حسنی، فرشته؛ نصیری، ‌فائزه. (1401). بررسی رابطه خطی ساده و چندگانه قدرت تحمل ابهام، انعطاف‌پذیری روان‌شناختی و سبک‌های تفکر با خلاقیت شناختی و هیجانی. تازه‌های علوم شناختی، 94(24)، 145-155.‎
يزداني، آناهيتا؛ شهامت، نادر؛ صالحي، مسلم. (1396). رابطه ميزان استفاده از فناوري اطلاعات با انگيزش شغلي و خلاقيت دبيران مقطع متوسط شهر بيضا، نشریه رهيافتي نو در مديريت آموزشي، 8(4): 303-277.
Aji, A. D. Sofyandi, H. Tarmidi, D. & Saefudin, N. (2019). The Effect of Self-Efficacy, Creativity, and Motivation on Entrepreneurship Interest in FBM Students of Widyatama University, Indonesia. Global Business & Management Research, 11(1).
Aquino, R. S. Lück, M. & Schänzel, H. L. (2018). “A conceptual framework of tourism social entrepreneurship for sustainable community development”. Journal of Hospitality and Tourism Management, 37, 23-32.
Asongu, S. & Biekpe, N. (2017). Mobile phone innovation and entrepreneurship in Sub-Saharan Africa. African Governance and Development Institute WP/17/023.


Brooks- Young, S. (2007). Digital- age literacy for teachers: Applying technology standards in everyday practice. Eugene, OR: International Society for Technology in Education.
Cheng, P. J. (2017). Validation of A Brainstorming Tool “IDEATOR”. Procedia CIRP, 60, 290-295.
Douglas, E. & Prentice, C. (2019). Innovation and profit motivations for social entrepreneurship: A fuzzy-set analysis. Journal of Business Research, 99, 69-79.
Elkington, J. & Hartigan, P. (2008). The power of unreasonable people: How social entrepreneurs create markets that change the world. Harvard Business Press
Gerli, F. Chiodo, V. & Bengo, I. (2020). Technology transfer for social entrepreneurship: Designing problem-oriented innovation ecosystems. Sustainability, 13(1), 20.
Harding, R. & Cowling, M. (2006). Social entrepreneurship monitor.
Irvin, R. (2007). Information and communication technology (ICT) literacy: Integration and assessment in higher education. Journal of Systemics, Cybernetics and informatics, 5(4), 50-55.
Katz, I.R.& Macklin, A.S. (2007).Information and communication technology (ICT) literacy:Integration and assessment in higher education. Journal of Systemics, Cybernetics and informatics, 5(4): 50-55
Lacap, J. P. G. Mulyaningsih, H. D. & Ramadani, V. (2018). The mediating effects of social entrepreneurial antecedents on the relationship between prior experience and social entrepreneurial intent: The case of Filipino and Indonesian university students. Journal of Science and Technology Policy Management, 9(3), 329-346.
Lyver, M. J. & Lu, T. J. (2018). "Sustaining innovation performance in SMEs: Exploring the roles of strategic entrepreneurship and IT capabilities". Sustainability, 10(2), 442.467.
Massetti, B. L. (2008). The social entrepreneurship matrix as a “tipping point” for economic change. Emergence: Complexity and Organization, 10(3), 1-8.
Naderi, N. Khosravi, E. Azadi, H. Karamian, F. Viira, A. H. & Nadiri, H. (2022). Barriers to developing social entrepreneurship in NGOs: application of grounded theory in Western Iran. Journal of Social Entrepreneurship, 13(2), 221-243.
Piscina, T. Basterretxa, J. I. Jimenz, E. (2011). Report about the Media Literacy Situation in the Basque. School Community, 36, Pp. 157-164.
Sullivan Mort, G. Weerawardena, J. & Carnegie, K. (2003). Social entrepreneurship: Towards conceptualisation. International journal of nonprofit and voluntary sector marketing, 8(1), 76-88.
Vijayalakshmi, S. (2019). The role of creativity in entrepreneurship. Journal of the Gujarat Research Society, 21(16), 241-244.

Wannamakok, W. & Chang, Y. Y. (2020). "Institutional Environments and Social Entrepreneurial Intentions: A Case of Thailand". Review of Integrative Business and Economics Research, 9(1), 97-111.
Wiguna, A. B. & Manzilati, A. (2014). Social entrepreneurship and socio-entrepreneurship: A study with economic and social perspective. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 115, 12-18.
Yetti, E. & Azizah, S. A. (2016). Improved Creativity in Early Childhood through Entrepreneurship Educatio. In 3rd International Conference on Early Childhood Education (ICECE 2016) (pp. 399-403). Atlantis Press.
Zhang, F. & Li, D. (2018). Regional ICT access and entrepreneurship: Evidence from China. Information & Management, 55(2), 188-198.