واکاوی عقلی کرامت انسانی در شیوه تأدیب بزهکار از دیدگاه افلاطون

الموضوعات : کاوش های عقلی"

نغمه فرهود ¹ , سید باسم موالی زاده ² , مریم سلیمانی ³

1 - گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، اندیمشک، ایران
2 - استادیار، گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
3 - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی، پردیس علوم و تحقیقات خوزستان، اهواز، ایران

تاريخ الإرسال : 16 الخميس , جمادى الأولى, 1445 تاريخ التأكيد : 18 الأحد , جمادى الثانية, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , جمادى الأولى, 1445

الکلمات المفتاحية: بزهکار, عقلی, افلاطون, کرامت انسانی, شیوه تأدیب,

ملخص المقالة :

چکیده:در این مقاله که به بررسی عقلی کرامت انسانی در شیوه تأدیب بزهکار از دیدگاه افلاطون می‌پردازد، تلاش می‌شود تا زمینه‌های فکری و فلسفی شیوه‌ی تأدیب بزهکار و نقش کرامت انسانی در آن را از دیدگاه افلاطون، که به اعتراف بسیاری از صاحب‌نظران، بزرگ‌ترین فیلسوف تاریخ بشر بوده است، موردبررسی و بحث قرار دهیم. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ‌به‌زعم ‌افلاطون ‌در ‌معنایی ‌که ‌عقل ‌عرفی ‌از ‌مجازات و تأدیب ‌مراد‌ می‌کند، ‌موضوع‌ مجازات ‌در‌ دیالکتیک ‌به‌سوی ‌حقیقت ‌تعالی‌ می‌یابد. پس دیالکتیک ‌افلاطونی ‌در ‌مورد ‌این ‌موضوع ‌با ‌حذف ‌کین خواهی و ‌انتساب‌ اعمال ‌به ‌خدایان، ‌این ‌جزء ‌درست ‌به‌زعم ‌خود ‌را ‌برمی‌گزیند ‌که ‌بزهکار ‌از ‌سر ‌جهل ‌خود ‌و‌ نه‌ خواست ‌ظالمانه‌ی خود ‌مرتکب ‌جرم ‌شده ‌است. ‌و‌ به‌نوعی از ‌مجرم مسئولیت ستانی ‌می‌کند ‌و‌ این‌ آموزه‌ی بنیادین را‌ خاطرنشان می‌سازد ‌که ‌هیچ‌کس‌ اگر‌ بداند ‌به اختیار ‌بدی ‌نمی‌کند ‌و ‌اگر ‌کسی ‌خوب ‌و‌ بد ‌را ‌بداند، ‌بدی ‌را ‌انتخاب ‌نمی‌کند. بنابراین می‌توان نقش و تاثیرکرامت انسانی را در این مسئله آشکارا مشاهده نمود. ‌از همین رو ازنظر ‌فیلسوفان ‌معرفت ‌برای ‌فضیلت ‌بس ‌است.

المصادر:

 قرآن کریم

 ابن منظور، محمد بن مکرم (1408). لسان العرب، بیروت، دارالاحیاءالتراث العربی.

 ابن عربي، محمد بن علي (محي الدين). (1422). فتوحات، مترجم: محمد خواجوي، تهران: انتشارات مولی

 اثیمی، حمیدرضا (1396). ماهیت جرم و توجیه مجازات در فلسفه افلاطون، تهران: بنیاد حقوقی میزان.

 اسدی پور، سیدرضا، مسعود راعی و هرمز اسدی کوه باد (1400). کرامت انسانی به عنوان مبنای برخورداری از حقوق شهروندی با رویکردی بر نظریه فقهای معاصر و ایمانوئل کانت، فصلنامه مطالعات میان رشته‌ای فقه، دوره 1، شماره 4 (4).

 ارسطو،‌ (1392). خطابه،‌ ترجمه: ‌اسماعیل‌ سعادت،‌ تهران: انتشارات ‌هرمس

 الزیات، احمد (1387). المعجم الوسیط، قم، نشر صادق.

 الفراهیدی، خلیل بن احمد (1410)، العین، قم، نشر هجرت.

 افلاطون (1381). جمهور، ترجمه فواد روحانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد اول

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد دوم

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد سوم

 افلاطون (1380). دوره آثار افلاطون. ترجمه: محمد حسن لطفی، تهران: انتشارات خوارزمی، جلد چهارم

 افلاطون (1401). کتاب چهار رساله (منون، فدروس، ته تتوس، هیپیاس بزرگ)، ترجمه: محمود صناعی، تهران: انتشارات هرمس.

 حافظ برسی، رجب بن محمد (1422). مشارق الانوار اليقين في اسرار امير المؤمنين (ع)، ترجمه: محمد صادق بن علي رضا يزدي، قم، انتشارات صاحب الزمان.

 حسنی فر، عبدالرسول (1394). عقل و قانون در رساله قوانين افلاطون، مجله علمی و پژوهشی متافیزیک، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، سال هفتم، شماره 19. صص 26-13

 حر عاملی، محمد بن حسن، (1380). وسائل الشیعة، قم: موسسه آل البیت، چاپ اول

 رابرت ال ‌هولمز (1391). مبانی ‌فلسفه‌ اخلاق، ترجمه مسعود ‌علیا، تهران: انتشارات ققنوس

 رحیمی نژاد، اسماعیل، (1390). نگرش اسلامی به کرامت انسانی، نشریۀ معرفت حقوقی، سال اول، شمارة دوم.

 سبزواري، ملاهادي (1383). حواشي بر شواهد الربوبي، تهران: انتشارات بوستان کتاب

 سهروردي، (1375). مجموعة مصنّفات شيخ اشراق چاپ شده در انجمن شاهنشاهي فلسفة ايران، تهران

 سنایی غزنوی (1383). سیر العباد الی المعاد، مصحح: سعید نفیسی، ناشر: مجله نسیم صبا، چاپ اول

 صدرالمتألهین (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم، (1354). العرشیه، تصحیح و ترجمه فارسی به قلم غلامحسین آهنی، اصفهان، بی‌نا.

 طباطبایی، محمد حسین (1383). المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دارالکتب الاسلامیه، جلد اول.

 طبرسی، فضل‌بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات ناصرخسرو.

   فرهنگ اصفهانی میترا، گلستانی سیدهاشم، واعظی سیدحسین، یوسفی علیرضا (1397) بررسی تطبیقی کرامت انسانی در اندیشه کانت و شهید مطهری، نشریه معرفت فلسفی، دوره 16، 1 (61).

 فخر رازی، محمد بن عمر (1420). التفسير الكبير، انتشارات مکتب تحقیق دار احیاء التراث العربی

 قشیری، ابوالقاسم، (1981). رسالۀ قشیریه، ترجمۀ ابوعلی حسن بن احمد عثمانی، تصحیحات بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.

 کمالی گوکی، محمد، حجت زمانی راد و ابوالفضل شکوری (1395). ملاک کرامت‌مندی انسان در اندیشه سیاسی کانت و علامه جعفری در قالب سه نظریه انسان گرایانه، افزوده و انسانیت بالقوه، علوم سیاسی (باقرالعلوم)، سال نوزدهم، شماره 74.

 مصطفوی، حسن (1386). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.

 معین، محمد، (1379). فرهنگ فارسی، نشر امیرکبیر، چاپ پانزدهم.

 E.R. Dodd’s, Gorgias,Oxford , Clarendon Press, 1959

 Mary Margaret Mackenzie, Platos on Punishment, university of Cambridge, 1981

 Michael J. whithe, Stoicism and Punishment, in The Philosophy of Punishment and the History of Political Thought Edited by Peter Kare Koritansky, University of Missouri Press, 2011

 White, Michael J. 2011, Stoicism and Punishment: Social Practices and Human Attitudes, in The Philosophy of Punishment and the History of Political Thought, edited by Peter Karl Koritansky, Columbia: University of Missouri Press, 33-53.