مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و درمان فعال‌سازی رفتاری بر تنظیم شناختی هیجانی در زنان مبتلا به اختلال دیس‌تایمیک

الموضوعات : مطالعات اسلامی ایرانی خانواده

مجید جامه بزرگی ¹ (دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران)
سید علی آل یاسین ² (استادیار، گروه روانشناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، واحد آشتیان، دانشگاه آزاد اسلامی، آشتیان، ایران)
حسن حیدری ³ (دانشیار، گروه مشاوره و روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران)
حسین داودی ⁴ (استادیار، گروه مشاوره و روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران)

تاريخ الإرسال : 17 الخميس , ربيع الأول, 1444 تاريخ التأكيد : 26 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1444 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: درمان فراشناختی, اختلال دیس‌تایمیک, تنظیم شناختی هیجانی, درمان فعال‌سازی رفتاری,

ملخص المقالة :

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان فراشناختی و درمان فعال‌سازی رفتاری بر کاهش تنظیم هیجانی منفی و افزایش تنظیم هیجان مثبت در بیماران زن مبتلا به اختلال دیس‌تایمیک انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش یک مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون - پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران دارای اختلال دیس‌تایمی مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روان‌شناسی مستقر در منطقه 8 شهر تهران بود که تعداد 45 نفر به شیوه غیرتصادفی و در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل قرار گرفتند. ابزار این پژوهش پرسشنامه تنظیم شناختی هیجانی گارنفسکی و همکاران (2002) با اعتبار 73/0 تا 88/0 بود. برای گروه آزمایش اول درمان فراشناخت (ولز، 2009) در 8 جلسه 90 دقیقه ای و برای گروه آزمایش دوم درمان فعال‌سازی رفتاری (دیمیدجیان و همکاران، 2008) در 12 جلسه 90 دقیقه‌ای برگزار شد، اما گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. داده‌ها با بهره‌گیری از تحلیل واریانس آمیخته و بنفرونی در نرم‌افزار spss-26 تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود که درمان فراشناختی و درمان فعال‌سازی رفتاری باعث کاهش تنظیم شناختی هیجانی و مؤلفه‌های آن در پایان مداخلات و دوره پیگیری شده بودند (05/0p>). همچنین درمان فعال‌سازی رفتاری در کاهش علائم تنظیم شناختی هیجانی، نسبت به درمان فراشناختی اثربخشی بیشتری را نشان می‌دهد (05/0p>). نتیجه‌گیری: درمان فعال‌سازی رفتاری به دلیل تأثیری که بر افسردگی دارد می‌تواند به‌تنهایی و یا با درمان مکمل در کاهش تنظیم شناختی هیجانی و علائم افسردگی در بیماران مبتلا به اختلال دیس‌تایمیک مؤثر باشد.