نقش زنان در ادوار هخامنشی، اشکانی و ساسانی بر اساس سکه‌های بازمانده

الموضوعات :

عزیزه یوسفی ¹ (استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.)
حسین علیزاده ² (استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.)
حسن درخشی ³ (استادیار، گروه باستان‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.)

تاريخ الإرسال : 04 الخميس , شوال, 1443 تاريخ التأكيد : 20 الثلاثاء , ذو الحجة, 1443 تاريخ الإصدار : 27 الجمعة , صفر, 1444

الکلمات المفتاحية: ساسانیان, هخامنشیان, اشکانیان,

ملخص المقالة :

هدف پژوهش حاضر مطالعه‌ی نقش زنان در ادوار هخامنشی، اشکانی و ساسانی بر اساس سکه‌های بازمانده بود. جامعه‌ی پژوهش شامل منابع مکتوب تاریخی و دیگر آثار مرتبط با موقعیت زنان در سلسله‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی می‌باشد. نمونه پژوهش، سکه‌های برجای مانده از دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی بود. روش پژوهش توصیفی -تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و با استفاده از اسناد، مدارک مکتوب و منابع معتبر انجام گرفت. تحلیل‌داده‌ها با استفاده از روش تحلیل‌محتوا صورت‌گرفت. یافته‌ها نشان‌داد که، اگر چه سکه ابزاری جهت مبادلات اقتصادی، نشانه استقلال و معرف ملیت هر قومی است، ولی درعین‌حال سند معتبری است که اطلاعات مفیدی در زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، تاریخ گذشته ملت‌‌ها و جایگاه زنان را ارائه می‌دهد. تصاویر، نام و لقب زنان سلطنتی، تصاویر ایزدبانوان و نمادهای وابسته به آنان که بر روی سکه‌های اشکانی و ساسانی نقش بسته بیان‌گر جایگاه رفیع زن در این ادوار بود. اگرچه الواح هنری به‌جا‌مانده از دوره هخامنشی اطلاعات باارزشی در مورد زنان این عصر به-دست می‌دهد، ولی در سکه‌های این دوره مانند سایر آثار تصویر زن دیده نمی‌شود. زنان دربار هخامنشی، اشکانی و ساسانی به‌عنوان مصداق زنان مقتدر و مدبر و با اراده در عرصه سیاست و اجتماع ایفای نقش کرده‌اند. در کل زنان در این ادوار به پایگاهی برابر پایگاه مردان (پادشاهان)، دست یافته و نام و نمودشان بر روی سکه‌ها ماندگار شده است.

المصادر:

Abeddoust, H., & Kazempour, Z. (2014). A study of the symbolic concepts of coin patterns of the Sassanid period. Astan-e Quds Razavi Art Journal, 13(1), 80-89. ]Persian[ URL: http://www.astanehonar.ir/article_96916.html#ar_info_pnl_cite

Ackerman, Ph., Pope, A., & Shroeder, E. (2001). Masterpieces of Iranian Art. Translated by Parviz Khanlari. (2008). Tehran: Scientific and Cultural Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1479352/

Alavi, H. (1908). Woman in ancient Iran. Tehran: Hermand Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1204120/

Anbarsuz, M. (2010). Women in Ancient Iran, A study of the political-cultural presence of women from the rise of Zartosht to the rise of Islam. Tehran: Roshangaran and Motaleat-e-Zanan. ]Persian[ URL: https://www.adinehbook.com/gp/product/9641940609

Avarzamani, F. (2014). Art Sassanid. Tehran: Pazineh Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1990134

Azizi Yousefkand, A., & Azizi Yousefkand, M. (2017). A study of Ashkani coins in the Malek Museum. Journal of Jelveh Honar, 11(3), 43-53. ]Persian[ URL: https://jjhjor.alzahra.ac.ir/article_4391.html#ar_info_pnl_cite 

College, M. (1976). Parthians (Ashkanian). Translated by Masoud Rajabnia. (2001). Tehran: Hermand. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1841490/

Coper, G. C. (1960). Illustrated culture of traditional symbols. Translated by Maliheh Karbasian. (2007). Tehran: Nashr now. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1199599

Dadvar, A., & Neshat, R. (2011). The role of women in the works of art of the Sasanianid period. Semnan: Abrokh Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1822214

Derakhshi, H., Movahed, A., & Shahbazi, Z. (2015). Study and analysis of political-religious motifs and symbols of Sassanid coins. Journal of Iranian Archaeological, 14(1), 108-131. ]Persian[ URL:  https://elmnet.ir/export/1771404-43011?type=BibTeX

Ferdowsi, A. (1998). Shahnameh (based on Jules Mol Shahnameh). Tehran: Elmi and Farhangi Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1757668/

Firoozmandi, B., & Khanomoradi, M. (2013). An Introduction to the knowledge of Iranian women in the parthian era. Women in Culture and Art, 6(2), 249-264. ]Persian[ URL:https://jwica.ut.ac.ir/article_52939.html#ar_info_pnl_cite

Girshman, R. (1991). Iranian art during the Parthian and Sassanid eras. Translated by Bahram Farhvashi. (2011). Tehran: Scientific and Cultural Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1843705/   

Golizadeh, Kh. (2004). Stylistics of Sassanid coins. Journal of Peyk Noor Humanities, 2(1), 4-18.]Persian[ URL:https://elmnet.ir/export/1132370-54884?type=BibTeX

Hejazi, B. (2014). Under the scarf. Tehran: GasidehSara. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/11133087

Jahanpour, F. (2006). A study of a number of elimai coins. Journal of the Academy, 1(29), 11-16. ]Persian[ URL: http://www.persianacademy.ir/fa/vn.aspx

Khanmoradi, H. (2011). Patterns of elimai coins and its relationship with seafaring. Journal of Historical Sciences Research, 3(2), 85-100. ]Persian[ URL: https://elmnet.ir/export/1197298-81251?type=BibTeX

Linzi, A. (1965). History of the Persian empire. Translated by Issa Abdi. (2011). Tehran: Amirkabir. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1756763

Malekzadeh Bayani, M. (1969). The reign of Pourandokht, the Sassanid queen, and a study on the coins of her time. Journal of Historical Studies, 4(1), 19-34. ]Persian[ URL: https://www.noormags.ir/view/fa/citation/ris/246849

Malekzadeh Bayani, M. (2002). History of coins: From the Oldest Period to the Sassanid Period. Tehran: University of Tehran Press. ]Persian [URL: https://www.gisoom.com/book/1238135

Mobini, M., Ebrahimzadeh, F., & Nowrouzi, B. (2015). Investigating the figure of women in metal works of the Sassanid period. Journal of Visual Arts, 5(14), 79-90. ]Persian[ URL:https://elmnet.ir/export/988470-21243?type=BibTeX

Mohammadi, S. (2022). A comparative study of the women social situation in the Sassanid and Qajar era. Journal of Woman and Culture, 13(50), 29-43. ]Persian[ URL: https://jwc.ahvaz.iau.ir/article_689333.html

 Mohammadpanah, B. (2020). Kohan Diar. Tehran: Sabzan Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/11399351

Navabakhsh, A. (1980). Woman in History. Tehran: Rafat Publishing. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/127276 

Pirnia, H. (2006). History of Iran before Islam; Eqbal Ashtiani, Abbas; Aqeli, Baqer, History of Iran after Islam. Tehran: Saadi. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1276402

Raeisnia, R. (1999). Koroglu in mythology and history. Tehran: World Publishing. [Persian] URL: https://www.gisoom.com/book/1161799/

Sadat Shojaei, N., & Afzal Tusi, E. (2016). Women in Sassani Coins. International Conference on Oriental Studies, Ferdowsi and Persian Culture and Literature, 1(13), 1-18. ]Persian[ URL: https://elmnet.ir/export/20826344-86781?type=BibTeX 

Sadeghi, S., Mirazi, Z., & Feyzi, F. (1400). Evaluation of women’s clothing during the sassanid era. Journal of Women and Culture, 13(49), 35-47. ]Persian[ URL: http://jwc.iauahvaz.ac.ir/article_686667

Sarfaraz, A., & Avarzamani, F, (2015). Iranian coins: from the beginning of Zandieh era, eighth edition. Tehran: Samt Publications. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/11171543

Sattari, J. (2015). The image of a woman in Iranian culture, seventh edition,. Tehran: Markaz Publishing. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/1787717

Seraj, A (2015). Women's Discourse. Tehran: Roshangaran and Motaleat-e-Zanan. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/11148674

Shariatzadeh, A. A. (2016). Coins of Iranzmin. Tehran: Pazineh. ]Persian[ URL: https://nahang.ir/book/1173314/

Tondvli, S., & Bagheri Lori, M. R. (2015). Comparative study of achaemenid stamps and coins. International Conference on Innovation and Research in Arts and Humanities, 1(2), 2-20. ]Persian [URL: https://elmnet.ir/export/20480865-83486?type=BibTeX

Yarshater, E. (1994). History of Iran (from the Seleucids to the collapse of the Sassanid government). Translated by Hassan Anousheh. (2015). Tehran: Amir Kabir Publications. ]Persian[ URL: https://www.adinehbook.com/gp/product/9640003913

Yousefi, A. (2021). Women of Azerbaijani Tales and Their Names. Journal of Women and Culture, 12(48), 19-34.  ]Persian[ URL: http://jwc.iauahvaz.ac.ir/article_684604.html#ar_info_pnl_cite

Zarinkoob, A. H. (2003). History of the Iranian people (Iran before Islam). Tehran: Amirkabir. ]Persian[ URL: https://www.gisoom.com/book/11402519