رویکرد بلاغی مسند در مثنوی وصف آلات جنگ سرودۀ میرزا محمّد طاهر قزوینی
الموضوعات :محمدحسین تشکری بافقی 1 , فاطمه غفوری مهدی آباد 2 , پوران یوسفی پور کرمانی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی- واحد انار، دانشگاه آزاد اسلامی، انار، ایران
الکلمات المفتاحية: بلاغت, مسند, علم معانی, مثنوی آلات جنگ, میرزا محمّدطاهر قزوینی,
ملخص المقالة :
مثنوی آلات جنگ سرودۀ میرزا محمّدطاهر قزوینی، از آثار منظوم و ارزشمند قرن یازدهم و اوایل دوازدهم هجری است. این اثر دارای 800 بیت می‌باشد و در قالب مثنوی سروده شده است. میرزا محمّد طاهر در مثنوی وصف آلات جنگ از ظرفیّت‌های زبانی، بیشترین بهره برده است و از ساختارهای ویژه گفتار برای القای ظرافت معنایی و اهداف بلاغی استفاده کرده است. معانی ثانوی بیت‌ها و جمله‌ها یکی از مهم‌ترین ابزارهای تأثیر سخن در مخاطبان است. نویسنده در این پژوهش درصدد آن است تا به شیوۀ توصیفی – تحلیلی و ابزار کتابخانه‌ای ضمن معرّفی مختصری از شاعر و معرّفی اثر ارزشمندش به بررسی رویکرد بلاغی مسند در این مثنوی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که بیشترین و کمترین رویکرد بلاغی (اغراض ثانوی) مسند در مثنوی وصف آلات جنگ کدام است؟ هدف این پژوهش بیان ارزش‌های بلاغی در مثنوی وصف آلات جنگ بر اساس مباحث گوناگون علم معانی، بخصوص رویکرد بلاغی مسند است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاعر در مثنوی خود از تمام شگردها و قابلیّت‌های زبانی در ساختار علم معانی به‌خوبی بهره گرفته و کلام خود را به‌گونه‌ای به این فن آراسته است و استفادۀ بهینه از علم معانی باعث ماندگاری و تأثیرگذاری کلام و دل‌انگیزی سخن شده است.
_||_
