رموز اسطوره‌ای اعداد در عرفان ( با‌توجّه‌به متون برگزیدۀ نثر عرفانی تا قرن هفتم هجری قمری )
الموضوعات : عرفان اسلامی
کورش گودرزی
1
(دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، ایران.)
سید محسن حسینی
2
(دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)،قزوین،ایران.نویسنده مسئول:
hoseyna_sm@yahoo.com)
محمّدرضا روزبه
3
(دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان،ایران. rayan.roozbeh@)
الکلمات المفتاحية: کارکرد, اسطوره, عرفان, Myth, mysticism, Function, اعداد مقدّس, sacred numbers,
ملخص المقالة :
بازتاب و تأثیر اسطوره در زمینه های گوناگون زندگی انسان پسا اساطیری، امری واضح و آشکار و تأیید شده است. به نظر می رسد عرفان نیز یکی از مقوله هایی است که گاه تحت تجلّی و تأثیر اسطوره قرار گرفته است. یکی از این تجلّی ها را می توان در کارکرد مختلف اعداد و رازناکی آنان در متون اساطیری و عرفانی پیگیری کرد. در این مقاله به شیوۀ توصیفی _ تحلیلی، تجلّی و بازتاب محسوس و نامحسوس کارکردهای اعداد مقدّس اسطوره ای در متون برگزیدۀ نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم ه.ق بررسی شده است. البتّه این تشابهات هرگز دلیل تأثیرپذیری صرف و آگاهانۀ عرفان از اساطیر نیست، زیرا این تجلّی ها در زمینه های دیگر اندیشه های جامعۀ بشری نیز مشاهده می شود و مورد واکاوی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش حاضر، حاکی از آن است که گروهی از اعداد، از جمله: یک، دو، سه، چهار و هفت با مضرب هایشان( چهل، هفتاد و... )، پنج، شش، دوازده و هزار، خودآگاه یا ناخودآگاه با توجّه به ضمیر مشترک جمعی انسان ها، میان دو مقولۀ اسطوره و عرفان مشترک بوده، کارکردهایی مانند: وحدت و یگانگی، کثرت و فراوانی، تکامل، تقدّس و رازناکی دارند.
_||_
