رموز اسطوره‌ای اعداد در عرفان ( با‌توجّه‌به متون برگزیدۀ نثر عرفانی تا قرن هفتم هجری قمری )
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
کورش گودرزی
1
(
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، ایران.
)
سید محسن حسینی
2
(
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)،قزوین،ایران.نویسنده مسئول:
hoseyna_sm@yahoo.com
)
محمّدرضا روزبه
3
(
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان،ایران. rayan.roozbeh@
)
کلید واژه: کارکرد, اسطوره, عرفان, Myth, mysticism, Function, اعداد مقدّس, sacred numbers,
چکیده مقاله :
بازتاب و تأثیر اسطوره در زمینه های گوناگون زندگی انسان پسا اساطیری، امری واضح و آشکار و تأیید شده است. به نظر می رسد عرفان نیز یکی از مقوله هایی است که گاه تحت تجلّی و تأثیر اسطوره قرار گرفته است. یکی از این تجلّی ها را می توان در کارکرد مختلف اعداد و رازناکی آنان در متون اساطیری و عرفانی پیگیری کرد. در این مقاله به شیوۀ توصیفی _ تحلیلی، تجلّی و بازتاب محسوس و نامحسوس کارکردهای اعداد مقدّس اسطوره ای در متون برگزیدۀ نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم ه.ق بررسی شده است. البتّه این تشابهات هرگز دلیل تأثیرپذیری صرف و آگاهانۀ عرفان از اساطیر نیست، زیرا این تجلّی ها در زمینه های دیگر اندیشه های جامعۀ بشری نیز مشاهده می شود و مورد واکاوی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش حاضر، حاکی از آن است که گروهی از اعداد، از جمله: یک، دو، سه، چهار و هفت با مضرب هایشان( چهل، هفتاد و... )، پنج، شش، دوازده و هزار، خودآگاه یا ناخودآگاه با توجّه به ضمیر مشترک جمعی انسان ها، میان دو مقولۀ اسطوره و عرفان مشترک بوده، کارکردهایی مانند: وحدت و یگانگی، کثرت و فراوانی، تکامل، تقدّس و رازناکی دارند.
Reflecting the impact of post-mythological legend in various fields of human life, the obvious thing and verified. It seems mystical one of the categories that have never been influenced by myths. One of these manifestations can be different in function of the numbers in the mythical and mystical texts followed. In this descriptive-analytic style, expression and reflection of the tangible and intangible functions mythical sacred numbers in Persian mystical texts prose elected to the seventh century AH is investigated. Of course, the similarities never spent because of the influence of mythology and mysticism is not conscious, because the expression of ideas of human society in other fields also have to be observed and analyzed. The results of this study suggest that a group of numbers, such as: one, two, three, four and seven of their multiples (forty, seventy, etc.), five, six, twelve thousand, consciously or unconsciously according to the collective conscience of humanity shared between two category Common myths and mysticism, functions such as: unity, diversity and abundance, evolution, are sacred and mysterious.
_||_
