بررسی اثرات تنش خشکی و جمعیت گیاهی برانتقال مجدد مواد و عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم آبی
الموضوعات :عزت اله نباتی 1 , امین فرنیا 2 , مجتبی جعفرزاده کنارسری 3 , شهرام نخجوان 4
1 - دانشجوی دکتری، گروه كشاورزي، دانشكده كشاورزي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بروجرد، بروجرد، ایران
2 - استادیار، گروه كشاورزي، دانشكده كشاورزي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بروجرد، بروجرد، ایران
3 - استادیار، گروه كشاورزي، دانشكده كشاورزي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بروجرد، بروجرد، ایران
4 - استادیار، گروه كشاورزي، دانشكده كشاورزي، دانشگاه آزاد اسلامي واحد بروجرد، بروجرد، ایران
الکلمات المفتاحية: تراکم, تنش, رقم, عملکرد و گندم,
ملخص المقالة :
بررسی اثرات تنش خشکی و جمعیت گیاهی بر انتقال مجدد مواد و عملکرد و برخی اجزای عملکرد ارقام گندم در تحقیقات کشاورزی بروجرد و دورود واقع در استان لرستان در سال زراعی 1398-99 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با آرایش اسپلیت فاکتوریل درسه تکرار انجام شد. تنش خشکی با سه سطح (شاهد، آبیاری تا گلدهی و آبیاری تا مرحله شیری خمیری) به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته (300، 400، 500 و 600 در متر مربع) و رقم (بهاران و میهن) عامل‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد سطوح تنش خشکی، تراکم بوته و رقم بر اجزای عملکرد دانه و همچنین اثر متقابل تنش-تراکم بوته بر طول سنبله معنی دار شدند. اثر متقابل مکان-تنش-رقم بر ارتفاع بوته، طول سنبله و وزن هزار دانه معنی دار شد بطوریکه بالاترین میزان ارتفاع بوته در تیمار آبیاری تا مرحله شیری خمیری و رقم میهن در بروجرد حاصل شد. طول سنبله در آبیاری تا مرحله گلدهی و تراکم 600 بوته بیشتر از سایر تیمارهای آزمایش بود. بالاترین تعداد پنجه در بوته در تیمار شاهد بود. بالاترین وزن هزار دانه در رقم میهن و در سطح آبیاری کامل در منطقه دورود و بالاترین میزان عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز در آبیاری کامل حاصل شد. در تنش شیری خمیری دانه و تراکم 400 دانه در متر مربعُ بیش‌ترین عملکرد مربوط به رقم بهاران بود.
1) Arduini, I., Masoni, A., Ercoli, L. and M, Mariotti. 2006. Grain yield, and dry matter and nitrogen accumulation and remobilization in durum wheat affected by variety and seeding rate. European Journal of Agronomy, 25: 309-318.
2) Bavar, M. 2008. Effects of planting date density on growth indecies and yield component of hull-less barley. The Thesis of M.Sc. degree. University of Agriculture Sciences and Natural Resources of Gorgan, 62p.
3) Behroozi, M., Emam, Y. and H, Piresteh Anooshe. 2016. Effect of defoliation on yield and components of wheat cultivar under drought stress. Agricultural plants physiology Journal, 8(30): 39-52.
4) Donaldson, E., Schillinger, W.F. and S.M, Dofing. 2001. Straw production and grain yield relationships in winter wheat. Crop Science, 41(1): 100-106.
5) Donmez, E., Sears, R., Shroyer, J. and G, Paulsen. 2001. Genetic gain in yield attributes of winter wheat in the Great Plains. Crop Science, 41(5): 1412-1419.
6) Emam, Y. 2013. Improved agriculture of grains (Vol. 192). University Press.
7) Enayat Gholizade, M., Fathi, Q. and M, Razaz. 2011. Reaction of wheat cultivars to drought stress and levels of nitrogen in Khozestan. Agricultural plants ecophysiology journal, 5(17): 1-14.
8) Farnia, A., Nakhjavan, Sh., Khodaee, F. and M, Shahverdi. 2014. Effect of planting density on growth physiological traits and yield of wheat in Borojerd. New agriculture findings journal, 8(4): 291-302.
9) Farooq, M., Hussain, M. and K.H, Siddique. 2014. Drought stress in wheat during flowering and grain-filling periods. Critical Reviews in Plant Sciences, 33: 331-349.
10) Fischer R.A. 1973. The effect of water at various stages of development on yield processes in wheat. Pp. 233-241. In: Proceedings of Plant Responses to Climate Factors Symposium. UNESCO, Paris.
11) Hadi, M., Jalili, S. and A, Majnooni. 2017. Evaluation of wheat performance under irrigation and rainfed planting and investigation of rainfed planting with a supplementary irrigation possibility using the stored water. Irrigation and Drainage Journal, 11(3): 403-411.
12) Hiltbrunner, J., Streit, B. and M, Liedgens. 2007. Are seeding densities an opportunity to increase grain yield of winter wheat in a living mulch of white clover? Field Crops Research, 102(3): 163-171.
13) Khosravi, H., Danashvar,m.akbarpor, O.A. and R, Mogadam. 2022. investigating the effects of planting date and variety on yieid components and dry mattertr remobilization of three whaet (triticum aestevum L.) genotypes in khorramabad region. Crop physiology gournal, 58-41: (52)13: 2022 .
14) Li, Q., Bian, C., Liu, X., Ma, C. and Q, Liu. 2015. Winter wheat grain yield and water use efficiency in wide-precision planting pattern under deficit irrigation in North China Plain. Agricultural Water Management, 153: 71-76.
15) Makari, M., Abedinpoor, M. and H, Dehqan. 2020. Effect of drought stress and planting dates on grains yield and water usage efficiency in fall wheat in Kashmar. Water in Agriculture Journal, 34(2): 167-187.
16) Mazaheri, D. and N, Majnonhoseyni. 2008. General agriculture. Sixth edition. Tehran University Press. Page1-80.
17) Mirzaee, Abdolyousefi, A., Jafari, B. and Y, Emam. 2019. Effect of planting density and cyclocell on the growth and yield of seeds in wheat cultivars. Plants Ecophysiology Journal, 3(2): 1-15.
18) Moaveni, P., Habibi, D. and B, Abbaszade. 2009. Effect of drought stress on yield and components of wheat cultivars in Qods. Agriculture and Plants Reformation Journal, 5(1): 69-88.
19) Mohammdi, M., Rezaee, A. and A, Mirmohammadi. 2009. Investigation of physiological traits and yield of 10 wheat cultivars using 2 irrigation treatments. Agriculture and Natural Sources Journal, 13(48): 107-120.
20) Moori, S., Emami, Y. and H, Karimzade Sorshejani. 2019. Evaluation of tolerance to drought at the end of the season in the wheat cultivars using yield, components and quantitative indices of tolerance to drought. Environment Stresses in Agriculture Journal, 5(1): 19-32.
21) Naserian, B., Asadi, A.A., Rahimi, M. and M.R, Ardakani. 2007. Evaluation of wheat cultivars and mutants for morphological and yield traits and comparing of yield components under irrigated and rain fed conditions. Plant Sciense, 6(2): 214-224.
22) Ohe, M., Rapolu, M., Mieda, T., Miyagawa, Y., Yabuta, Y., Yoshimura, K. and S. Shigeoka. 2005. Decline in leaf photooxidative-stress tolerance with age in tobacco. Plant science, 168(6): 1487-1493.
23) Piresteh Anooshe, H. and Y, Emam. 2016. Reaction of yield and components of wheat seeds of bread and macaroni to growth regulators under drought stress. Environmental Stresses in Agriculture Journal, 5(17): 83-95.
24) Qolipoor, S., Ebadi, A. and Q, Parmoon. 2016. Investigation of effect of drought stress on transfer of materials, yield and components of wheat genotypes. Agricultural plants physiology Journal, 8(31): 111-128.
25) Rahnama, A., Bakhshandeh, A. and Gh, Normohammadi. 2000. Investigation determination the part of the tiller in plant in the different density on seed yield yield component in wheat in khozectan. Journal Agriciculture Science, 2(3): 12-24.
26) Ruuska, S.A., Rebetzke, G.J., Van Herwaarden, A.F., Richards, R. A., Fettel, N. A., Tabe, L. and L. D, Jenkins. 2006. Genotypic variation in water soluble carbohydrate accumulation in wheat. Functional Plant Biology, 33: 799-809.
27) Salek Zarmani, A. and A. Tavakoli. 2006. Effect of different amounts of seeds on yield and components of wheat varieties and new line of wheat. Iran Agriculture Sciences Journal, 6(3): 213-224.
28) Shahrasbi, S., Emam, Y., Ronaqi, A. and H, Pireste anooshe. 2015. Effect of drought stress and nitrogen fertilizer on yield and efficiency of nitrogen usage in wheat cultivars in Sirvan. Fars. Iran Agriculture Sciences Journal, 14(4): 349-363.
29) Tavakoli, A. 2012. Effect of planting dates and limited irrigation on yield and components of wheat cultivars in Maraqe. Production and Processing of Agricultural Products Journal, 2(6): 87-96.
30) Zahed, M., Galeshi, S., Latifi, N., Soltani, A. and M, Kalate Arabi. 2010. Effect of density on yield and components in new and old wheat cultivars. Agricultural Plants Production Journal, 4(1): 201-215.
31) Zhang, B., Li, F.M., Huang, G., Cheng, Z.Y. and Y, Zhang. 2006. Yield performance of spring wheat improved by regulated deficit irrigation in an arid area. Agricultural Water Management, 79(1): 28-42.
