مؤلّفه‌های پاسخ به جرم در حقوق اسلامی بر مبنای آموزه‌های قرآنی

الموضوعات : فصلنامه مطالعات قرآنی

محمد سالاری ¹ (دانشجو دوره دکتری حقوق کیفری دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان، رفسنجان، ایران.)
محمود روح الامینی ² (استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید باهنر، کرمان، ایران.)
باقر شاملو ³ (دانشیار گروه حقوق دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.)
سید مهدی احمدی موسوی ⁴ (استادیار گروه حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد رفسنجان،رفسنجان، ایران..)

تاريخ الإرسال : 11 الأربعاء , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 30 الأربعاء , رمضان, 1442 تاريخ الإصدار : 21 الأحد , شوال, 1443

الکلمات المفتاحية: مولفه بازپروری, آموزه های قرآنی    , مولفه سزاگرایی, اصلاح و درمان,

ملخص المقالة :

چکیده حقوق اسلامی با بکارگیری دو مؤلفۀ سزاگرایی و اصلاح، درمان و بازپروری و تلفیق این دو مؤلّفه با یکدیگر در جهت مبارزه با پدیده بزهکاری و پیشگیری از وقوع جرم حرکت کرده است. به نظر می‌رسد در حقوق اسلامی با الهام از آموزه‌های قرآنی و بر پایه تعالیم روح بخش این کتاب آسمانی مؤلّفه اصلاح، درمان و بازپروری بر مؤلّفه سزاگرایی ترجیح داده‌ شده و حقوق اسلامی به عنوان مُبدِع بسیاری از سیاستهای نوین کیفری و جرم شناسی، از مجازات به عنوان آخرین راه‌ مبارزه با جرم (در صورت عدم اصلاح مجرم) استفاده شده است و می توان گفت تعالیم اسلامی به دلیل استواری بر فطرت پاک انسانی با موازین علمی مطابقت دارد. افزون بر این حقوق اسلامی بر مبنای آموزه های قرآنی نخستین حقوقی است که به شخصیت متهم توجه و در حقیقت حقوق اسلامی مبدع و بنیانگذار علم جرمشناسی یعنی علم توجه به شخصیت محکوم بوده و مدت مدیدی قبل از پیدایش مکتب تحققی به شخصیت محکوم توجه کرده است. بنابراین نخستین بارقه های توجه به شخصیت متهم در حقوق اسلامی دیده می شود. به این دلیل حقوق اسلامی مبدع مکتب جرمشناسی است.

المصادر:

ابراهیمی، شهرام.1387ش.«رویکردهای موسع و مضیق پیشگیری و آثار آن». مجله آموزه‌های حقوقی، شماره 12. ص37-52.

احمدی، احمد. ضیا، راشین.1399ش.«بررسی فقهی و حقوقی فرزندکشی با نگاهی به آموزه‌های قرآنی».فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره 42. ص 241-266.

پوربافرانی، حسن.1391ش.«تحلیل جرم محاربه»،مجله فقه و حقوق اسلامی، شماره چهارم. ص 49-78.

جوادی آملی، عبدالله.1389 ش.«چرا قصاص، احترام به جان انسان‌هاست؟».مجله فلسفه و کلام،شماره 483. ص 7-10.

حسینی کاشانی، سیّدمحمّدمصطفی. شریفی، مهدی.1399ش).«اختیارات ولی‌فقیه در تغییر دادن مجازات حدّی در حکومت اسلامی با تأکید بر نظر امام خمینی(ره)».پژوهشنامه متین،شماره 87.ص 25-44.

رجبی، تاج امیرابراهیم. چاووشی، محمدصادق.1397ش.«تحولات نهاد اقدامات تأمینی و تربیتی». تحقیقات حقوقی ایران و بین‌الملل، شماره 39. ص 115-144.

سبزواری نژاد،حجت.1393ش،«حقوق جزای عمومی(مجازاتها و اقدامات تامینی و تربیتی)». تهران، انتشارات جنگل.

 شاملو، باقر. نصیر باغبان، حسین.1390ش.«اصول حاکم بر مجازات‌های بدنی». نشریه تحقیقات حقوقی، شماره 56. ص121-152.

صالحی، مهدی. جعفری هرندی، محمد.1398ش.«مجازات‌های بدنی در اسلام با نگاهی به آموزه‌های قرآنی و چالشهای حقوق بشری». فصلنامه مطالعات قرآنی، شماره 40. ص 59-92.

العاملی، زیدالدّین بن علی(شهید ثانی). 1426ق.الروضه البهیّه فی شرح اللّمعه الدمشقیّه، قم: مجمع الفکر الاسلامی.

مهرپور، حسین.1384ش.«بررسی تفاوت اجرای حکم قصاص در مورد زن و مرد». نشریه راهبرد. شماره 37.ص 291-303.

مؤمنی، عابدین.علوی، سیدمحمود.رستمی نجف‌آبادی، حامد.1396ش.«فلسفه حدود و نقش مصلحت در تقنین آن». نشریه حکومت اسلامی، شماره 83.ص80-95.

الهام، غلامحسین. برهانی، محسن.1393ش.درآمدی بر حقوق جزای عمومی (واکنش در برابر جرم)،جلد دوم.تهران: میزان.

 

 

Bonis garcon evelyne , Peltier virginie ,(2015)droit de la peine. LexisNexix.

Bouloc Bernard (2011),droit penal general.Dalloz.

 Pradel Jean, (2010).droit penal general.CUJAS.