شناسایی خطر و تجزیه و تحلیل ریسک¬ با رویکرد مدیریت ایمنی فرآیند در مجتمع فولاد مبارکه (مطالعه موردی: واحد اکسیژن و هیدروژن)
الموضوعات :
هانیه نیکومرام
1
,
حسین مدرسی فر
2
,
جواد کیانی
3
,
محمد ده بزرگی
4
1 - استادیار، دانشکده منابع طبيعي و محيط¬زيست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - مدیر بهداشت، ایمنی و محیط¬زیست، شرکت فولاد مبارکه، اصفهان، ایران.
3 - رئیس ایمنی، بهداشت حرفه¬ای و آتش¬نشانی، شرکت فولاد مبارکه، اصفهان، ایران.
4 - همکار پژوهشی، دانشکده منابع طبیعی و محیط¬زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
الکلمات المفتاحية: تجزیه و تحلیل ریسک, رویداد ایمنی فرآیند, شناسایی خطر, مدیریت ایمنی فرآیند.,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: صنعت فولاد به دلیل ماهیت ذوب فلزات و حرارت بالا، گازها و مواد شیمیایی خطرناک یکی از پرمخاطره¬ترین صنایع فرآیندی به¬شمار می‌رود. پتانسیل بالای بروز رویدادهای فرآیندی با پیامدهایی نظیر آتش¬سوزی، انفجار و انتشار مواد سمی در صنعت مذکور بر اهمیت شناسایی مخاطرات به عنوان اولین مرحله در مدیریت ریسک¬هاي¬ ایمنی فرآیند تاکید دارد. در پژوهش حاضر به منظور فراهم¬سازی زیرساخت¬های لازم شامل متدولوژی مدون اجرای مطالعات شناسایی خطر و تجزیه و تحلیل ریسک¬ به عنوان یکی از مهم¬ترین الزامات مدیریت ایمنی فرآیند (PSM) و در راستای پیاده¬سازی سیستم مذکور در مجتمع فولاد مبارکه، روش اجرایی مربوطه تدوین و جهت اطمینان از عملیاتی بودن آن، مخاطرات و رویدادهای ایمنی فرآیند در یکی از پرمخاطره¬ترین واحدها (واحد اکسیژن و هیدروژن) با بهره¬گیری از روش اجرایی مذکور، شناسایی و تحلیل گردید. روش بررسی: روش اجرایی شناسایی مخاطرات و تجزیه و تحلیل ریسک¬های ایمنی فرآیند در انطباق با الزامات مدیریت ایمنی فرآیند راهنماهای مرجع PSM و سایر اسناد فنی مرتبط، مشتمل بر کاربرگ شناسایی مخاطرات (HAZID)، فهرست کلمات راهنما، سطوح احتمال وقوع و شدت پیامد، ماتریس ریسک، متدولوژی اجرا و غیره تدوین گردید. جهت انجام مطالعه HAZID در واحد اکسیژن و هیدروژن، کارگروهی شامل افراد متخصص و با تجربه در حوزه شغلی مربوطه تشکیل و پس از آماده¬سازی مقدمات لازم از قبیل بررسی مستندات واحد، جلسات شناسایی مخاطرات طبق متدولوژی تنظیمی برگزار، کاربرگ¬های مربوطه به تفکیک Node¬های¬ مطالعاتی تکمیل و تحلیل و اقدامات اصلاحی مربوطه نیز پیشنهاد گردید. یافته¬ها: از مجموع 40 رویداد ایمنی فرآیند شناسايي شده در واحد اکسیژن و هیدروژن، 5 درصد داراي سطح ریسک کم، 65 درصد داراي ریسک متوسط، 15 درصد داراي ریسک زیاد و 15 درصد داراي ریسک حاد مي¬باشند. بدین¬ترتیب، اکثر ریسک¬های ایمنی فرآیند شناسایی شده دارای سطح ریسک متوسط (قابل تحمل) بودند. رویدادهای فرآیندی عمده با سطوح ریسک زیاد (غیرقابل قبول) و حاد (غیرقابل تحمل) نیز 30 درصد از کل رویدادها را تشکیل می¬دهند. پلنت¬های واحد اکسیژن بیشترین رویدادهای فرآیندی را از منظر تعداد به خود اختصاص ¬داده و مخازن گاز و مایع داراي بالاترين سطح ریسک رویدادهای ایمنی فرآیند می¬باشند. در مجموع، 12 رویداد فرآیندی عمده با سطوح ریسک زياد و حاد شناسایی گردید. بحث و نتیجه¬گیری: از دستاوردهای کلیدی پژوهش، تدوین روش اجرايي "شناسایی مخاطرات و تجزیه و تحلیل ریسک¬های ایمنی فرآیند" در مجتمع فولاد مبارکه به منظور شناسایی و تجزیه و تحلیل رویدادهای ایمنی فرآیند و ساير ویژگی¬های مربوطه از قبیل علل و پیامدهای وقوع رویدادها، کنترل¬های پیشگیرانه و کاهشی، احتمال وقوع و شدت پیامدها، سطح ریسک و غیره می¬باشد. همچنین روش اجرایی مذکور موجبات ارائه متدولوژی منسجم ارزیابی ریسک¬های ایمنی فرآیند، فراهم¬سازی بستری مناسب جهت اتخاذ اقدامات اصلاحی ریسک¬های عمده، اجرای مطالعات تکمیلی و تدوین و پیاده¬سازی سایر سازوکارهای مورد نیاز برآورد الزامات PSM را تامین می¬نماید.
1. Yang, Y., Chen, G., Reniers, G., Goerlandt, F., 2020. A Bibliometric Analysis of Process Safety Research in China: Understanding Safety Research Progress as a Basis for Making China’s Chemical Industry More Sustainable. Journal of Cleaner Production, Vol. 263, pp. 121433.
2. Seligmann, B. J., Németh, E., Hangos, K. M., Cameron, I. T., 2012. A Blended Hazard Identification Methodology to Support Process Diagnosis. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, Vol. 25, No. 4, pp. 746-759.
3. Smith, P., Kincannon, H., Lehnert, R., Wang, Q., D. Larrañaga, M., 2013. Human Error Analysis of the Macondo Well Blowout. Process Safety Progress, Vol. 32, No. 2, pp. 217-221.
4. Swuste, P., Van Gulijk, C., Groeneweg, J., Zwaard, W., Lemkowitz, S., Guldenmund, F., 2020. From Clapham Junction to Macondo, Deepwater Horizon: Risk and Safety Management in High-Tech-High-Hazard Sectors: A Review of English and Dutch Literature: 1988–2010. Safety science, Vol. 121, pp. 249-282.
5. Amin, M. T., Khan, F., Amyotte, P., 2019. A Bibliometric Review of Process Safety and Risk Analysis. Process Safety and Environmental Protection, Vol. 126, pp. 366-381.
6. Shen, R., Jiao, Z., Parker, T., Sun, Y., Wang, Q., 2020. Recent Application of Computational Fluid Dynamics (CFD) in Process Safety and Loss Prevention: A review. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, Vol. 67, pp. 104252.
7. Aziz, A., Ahmed, S., Khan, F. I., 2019. An Ontology-based Methodology for Hazard Identification and Causation Analysis. Process Safety and Environmental Protection, Vol. 123, pp. 87-98.
8. Satish, R., Murugabhoopathy, K., Rajendhiran, N., Vijayan, V., 2020. Technology Strategy for Improved Safety Management in Steel Industry. Materials today: proceedings, Vol. 33, pp. 2660-2664.
9. Beljikangarlou, M., Naebi Taheri, M., Dehdashti, A., Fatemi, F., Besharat Zadeh, A., 2021. Risk Assessment of Occupational Safety and Health Hazards Using Job Safety Analysis: A Case Study of Steel Industry. Journal of Preventive Medicine, Vol. 8, No. 4, pp. 25-35. (In Persian)
10. Worldsteel Association, Safety and Health Committee. Safety Guidance Note Process Safety Management. 2019; Rev 2.0.
11. Fardafshari, M., Soltani, M. E., 2013. Argon Purification Process by Hydrogen. The First National Hydrogen Conference. Shahin Shahr & Meymeh, Iran. (In Persian)
12. US Center for Chemical Process Safety (CCPS), 2007. Guidelines for Risk Based Process Safety. John Wiley & Sons.
13. Ehrampoush, M. H., Halvani, G. H., Ghaneian, M. T., Dehghani, A., Shafie, M., Hesami Arani, M., 2017. Equipment´s Environmental Risks Identification in the Hot-rolling Kavir Steel Industry Using What If and Risks Assessment Using William Fine Methods. Occupational Medicine Quarterly Journal, Vol. 9, No. 1, pp. 84-95.
14. Soltani, Z., Ayoubi, Sh., Khademi, H., 2017. Variability of Some Heavy Metal Concentration in Various Physical Fractions of Soil Surface of Foolad-e-Mobarakeh Steel Company, Isfahan. Journal of Soil Management and Sustainable Production, Vol. 6, No.4.
15. Mojapelo, J., Mafini, C., Dhurup, M., 2016. Employee Perceptions of Occupational Health and Safety Standards in the Steel Industry. International Journal of social sciences and humanity studies, Vol. 8, No.2, pp. 106-121.
16. Dehghani, Z., Tajik, R., Zarea, R., 2020. The Relationship Between Occupational Stress and Job-Related Risks in the Steel Industry. Journal of Arak University of Medical Sciences (JAMS). Vol. 23, No.1, pp.60-71.
17. Beljikangarlou, M., Naebi Taheri, M., Dehdashti, A., Fatemi, F., Zadeh, A., Abbas, B., 2020. Risk Assessment of Occupational Safety and Health Using the MIL-STD Standard: A Case Study of Steel Industry. Journal of Preventive Medicine. Vol. 8, No.1, pp. 25-35.
18. Ghiami, M., Vaziri M.H., Gholamnia, R., Saeedi, R., Motalebi, M., 2020. Investigating the Relationship between Risk Perception, Resources and Rate of Job Stress with Occupational Accidents in a Steel Industry. Iran Occupational Health, Vol. 17, pp.1109-1121. (In Persian)
19. Nikpishe Kohjhari, F., Morovati, M., Sadeghinia, M., Amanat Yazdi, L., 2020. Assessment and Management of Environmental Risks of Steel Industries by EFMEA Method (Case Study: Ardakan Steel and Melting factory). Journal of Environmental Health Engineering. Vol. 7, PP. 76-88. (In Persian)
20. Sanjari, S., Rezaian, S., Jozi, S. A., 2017. Environmental Risk Assessment of Sponge Iron Production Unit in Khorasan Steel Company Using Comparative Methods ETBA and JSA. Journal of Environmental Science and Technology, Vol. 19, No. 5, pp. 93-102. (In Persian)
21. Zahmatkesh, F., Sadr, M. K., Cheraghi, M., 2022. Environmental Risk Assessment of Steel Plant Using ANP and TOPSIS Methods (Case study: Hamadan Wian Steel Plant). Journal of Environmental Science and Technology, Vol. 24, No.3, pp. 157-169. (In Persian)
22. Nezamodini, Z., Jafari, B., Sari, H., Jazayeri, S. A., 2020. Hazard Identification and Risk Assessment Using Hazard Analysis Method in Facilities Zone of a Steel Industry in Khuzestan, Iran. Journal of health research in community, Vol. 6, No. 3, pp. 33-42. (In Persian)
23. Afshari, D., Nourollahi-Darabad, M., Shirali, G. A., 2021. Applicability of WBGT Index in Determining the Allowable Working Time in Hot Climate Conditions. Journal of Health and Safety at Work, Vol. 11, No. 4, pp. 614-626. (In Persian)
24. Halvani, G., Ehrampoush, M. H., Ghaneian, M. T., Dehghani, A., Hesami Arani, M., 2017. Applying Job Hazard Analysis and William Fine Methods on Risks Identification and Assessment of Jobs in Hot Rolling Steel, Iran. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences, Vol. 26, No. 145, pp. 293-303. (In Persian)
25. Rangkooy, H. A., Rashnoudi, P., Amiri, A., Shabgard, Z., 2021. The Effect of Noise on Hearing Loss and Blood Pressure of Workers in a Steel Industry in the Southwest of Iran. Occupational Hygiene and Health Promotion, Vol. 5, No. 4, pp. 386-399. (In Persian)
26. Moradi, A., Nadershahi, M., 2019. A Fuzzy Multi-Criteria Risk Assessment Based on Decision Matrix Technique: A Case Study in One of the Steel Industries. Journal of Occupational Hygiene Engineering, Vol. 6, No. 2, pp. 9-18. (In Persian)
27. Conejo, A. N., Birat, J. P., Dutta, A., 2020. A review of the Current Environmental Challenges of the Steel Industry and Its value Chain. Journal of environmental management, Vol. 259, pp. 109782.
28. Krishnamurthy, M., Ramalingam, P., Perumal, K., Kamalakannan, L.P., Chinnadurai, J., Shanmugam, R., Srinivasan, K., Venugopal, V., 2017. Occupational Heat Stress Impacts on Health and Productivity in a Steel Industry in Southern India. Safety and health at work, Vol. 8, No.1, pp.99-104.
29. Sun, W., Xu, X., Lv, Z., Mao, H., Wu, J., 2019. Environmental Impact Assessment of Wastewater Discharge with Multi-pollutants from Iron and Steel Industry. Journal of environmental management, Vol. 245, pp. 210-215.
30. Jia, J., Cheng, S., Yao, S., Xu, T., Zhang, T., Ma, Y., Wang, H., Duan, W., 2018. Emission Characteristics and Chemical Components of Size-segregated Particulate Matter in Iron and Steel Industry. Atmospheric Environment, Vol. 182, pp. 115-127.
31. Behbahani, S., Dashti, S., 2018. Risk Assessment in Energy Trace and Barrier Analysis using TOPSIS in Steelmaking plant of Iran National Steel Industrial Group. Journal of Occupational Hygiene Engineering, Vol, 5. No.3, pp. 25- 34.
32. Dewi, D., Bastori, I., Yuliyanto, A. T., Stankevica, K., Soetrisnanto, A., 2020. Manufacturing Risk Identification in the Steel Industry. E3S Web of Conferences, 190(2):00006.
33. Kukhar, V., Yelistratova, N., Burko, V., Nizhelska, Y., Aksionova, O., 2018. Estimation of Occupational safety Risks at Energetic Sector of Iron and Steel Works. International Journal of Engineering & Technology, Vol. 7, No. 2.23, pp. 216-220.
34. Vivek, S., Karthikeyan, N., Balan, A. V., 2015. Risk Assessment and Control Measures for Cold Rolling Mill in Steel Industry. International Journal of Mechanical Engineering and Research, Vol. 5, No. 1, pp. 63-71.
35. Nitin, G., Raghu, K. M., Karthick, M., 2015. Risk Assessment and Control Measures for Chemical Hazards in Stainless Steel Industry-A Review. International Journal of Mechanical Engineering and Research, Vol. 5, No.1, pp. 71-76.
