بررسی دانش و نگرش محیط‌زیستی دانشجویان دانشگاه زنجان
الموضوعات :
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
2 - *-(مسوول مکاتبات): استادیار ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.
الکلمات المفتاحية: نگرش محیط‌زیستی, دانش, دانشجویان, دانشگاه زنجان,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: چالش‌های محیط زیستی غالباً دارای منشأ فکری و فرهنگی بوده و به رفتارهای غلط انسان بر می‌گردد. از عوامل تأثیرگذار بر رفتار انسان‌ها دانش و نگرش آنان می‌باشد. با توجه به جایگاه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در مدیریت آینده جامعه، بررسی نگرش و دانش دانشجویان در خصوص محیط‌زیست و نیز افزایش فرهنگ محیط‌زیستی آن‌ها ضرورت دارد، لذا تحقیق توصیفی پیمایشی حاضر با هدف بررسی دانش و نگرش محیط زیستی دانشجویان دانشگاه زنجان صورت گرفت. روش بررسی: کلیه دانشجویان در حال تحصیل در نیمسال اول 93-92 در دانشگاه زنجان جامعه آماری تحقیق را تشکیل می‌دادند (8944=N) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان با خطای پنج درصد 370 دانشجو و از طریق روش نمونه گیری چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب و مورد مطالعه واقع شدند. روایی محتوایی و سازه‌ای ابزار تحقیق از طریق پانلی از اعضای هیات علمی متخصص مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن نیز با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر با 78/0 و 73/0 به ترتیب برای شاخص‌های ترکیبی سنجش نگرش و دانش حاصل شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که اکثریت دانشجویان (8/71 درصد) دارای نگرشی مساعد در خصوص محیط‌زیست هستند ولی در مقابل 2/78 درصد آن‌ها از نظر دانش محیط زیستی در حد متوسط می‌باشند. متغیرهای سن، تعداد واحد گذرانده و منابع اطلاعاتی مورد استفاده با سطح دانش و نگرش دانشجویان دارای رابطه معنی‌داری بودند و نیز رابطه مثبت و معنی‌داری بین دانش و نگرش دانشجویان دانشکده‌های علوم پایه و انسانی مشاهده گردید درحالی‌که این رابطه برای دانشجویان دانشکده کشاورزی منفی و معنی‌دار بود. بحث و نتیجه‌گیری: افزایش دانش و آگاهی دانشجویان با توجه به نگرش مساعد اکثریت آن‌ها می‌تواند تأثیر معنی‌داری در رفتار آن‌ها داشته باشد.
1- احمدوند، مصطفی و نوری پور، مهدی. نگرش‌های زیست‌محیطی دانشجویان دانشگاه یاسوج، علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، شماره 2 (6)، 1389
2- بدری گرگری، رحیم و همکاران، بررسی تحلیل عاملی تاییدی و همسانی درونی مقیاس ارتباط و پیوستگی با طبیعت در دانشجویان، مجله جامعه‌شناسی کاربردی، شماره 4(22)، 1390، 19-34.
3- پازوکی نژاد، زهرا. تحلیل کیفی ارزش‌ها و نگرش‌های زیست‌محیطی دو نسل، دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، اردیبهشت 1391، تهران، ایران.
4- جلالی، محمود. تاسیس دادگاه بین‌المللی محیط‌زیست و مشکلات آن، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 1، بهار 1388. 63-85.
5- جهدی، رقیه. فقر و محیط‌زیست شهری در جهان در حال توسعه، سومین همایش تخصصی مهندسی محیط‌زیست، 1388.
6- جوکار، گلناز و میردامادی، مهدی. دیدگاه دانش‌آموزان دختر دبیرستان‌های شهر شیراز نسبت به حفاظت از محیط‌زیست، مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، شماره 1، بهار 1389.
7- حاج حسینی، حمیده و همکاران. نیازسنجی و تعیین اولویت‌های آموزشی دانش آموزان مقطع متوسطه در زمینه محیط‌زیست و توسعه پایدار، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره 12، شماره 1، 1389.
8- حمیدیان، علی و حمیدیان، امیرحسین. لزوم توجه به آموزش محیط‌زیست در دانشگاه، اولین همایش ملی آموزش در ایران 1404، 1390.
9- خوش فر، غلامرضا و همکاران، بررسی رفتار مردم نسبت به محیط‌زیست،1389.
10- ذوالفقاری، حسن، مبانی محیط‌زیست، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه رازی، 1391.
11- رشیدی، سحر. فرهنگ‌سازی زیست‌محیطی با توجه به جایگاه محیط‌زیست در اسلام و آموزه‌های آن، دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت محیط‌زیست، اردیبهشت 1391، تهران، ایران.
12- رضوانی، نعیمه. بررسی رابطه بین دانش زیست‌محیطی و نگرش‌ها با رفتارهای محافظت از محیط، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1384.
13- زهتاب یزدی، یاسر. بررسی میزان آگاهی، نگرش و رفتار زیست‌محیطی اساتید دانشگاه‌های تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد آموزش محیط‌زیست، دانشگاه پیام نور واحد ری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، 1389.
14- ستوده، هدایت الله، روان‌شناسی اجتماعی، انتشارات آوای نور، 1388، ویرایش دوم، 271.
15- سلطانی، اصغر و همکاران. نگرش دانش آموزان سوم راهنمایی شهر اصفهان نسبت به علم و فناوری، علوم مدرسه‌ای و محیط‌زیست، پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، شماره 30، پائیز 1390، 73- 83.
16- صالحی، صادق. مطالعه نقطه نظرات و رفتارهای زیست‌محیطی در ایران، 1388.
17- صدوق، محمدباقر. انسان و محیط‌زیست، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اراک، 1386، صفحات 577.
18- علوی مقدم، محمدرضا و دلبری، اعظم سادات. ارزیابی میزان آگاهی دانشجویان مقطع کارشناسی از موضوع مدیریت مواد زائد جامد در محیط‌زیست، نشریه علمی پژوهشی فناوری آموزش، شماره A سال 3(3)، 1391، 309- 314.
19- مصداقی نیا، ع و همکاران. بررسی آگاهی ساکنین شهر تهران از آلودگی‌های زیست‌محیطی و عوارض بهداشتی مربوطه و تعیین منابع اطلاعاتی آنان، فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، دوره 9. 1386.
20- مصدق، احمد. گرم شدن کره زمین و بحران محیط‌زیست، انتشارات علم کشاورزی ایران، 1389، 156.
21- مهر آرا، محسن و همکاران، بررسی رابطه کیفیت محیط‌زیست و هزینه‌های بخش سلامت در کشورهای در حال توسعه، مدیریت و سلامت، 1390، 79- 88.
22- میردامادی، مهدی و همکاران، بررسی میزان علاقه دانش آموزان دوره متوسطه در رابطه با حفاظت محیط‌زیست، فصلنامه علمی محیط‌زیست، شماره 46، 1387، 21- 39.
23- ولی الهی، جلال و مقصودی مهربانی، کریم. نقش آموزش‌های زیست‌محیطی در آموزش‌وپرورش و فرهنگ عمومی، چهارمین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط‌زیست، آبان 1389، تهران، ایران.
24- Cavas, B., Cavas, P., Tekkaya, C., Cakiroglu, J., & Kesercioglu, T. 2009. Turkish students’ views on environmental challenges with respect to gender: an analysis of ROSE data. Science Education International, 20(1, 2), 69-78.
25- Dunlap,R.E and Jones, R.E. 2002. Environmental Concern: Conceptual and Measurement Issues, In Dunlap RE and Michelson W (Eds). Handbook of Environmental Sociology, 482-524.Westport, CT: Greenwood Press.
26- K.D. VanLiere, R.E. Dunlap. 1980.The Social Bases of Environmental Concern: A Review of Hypothesis, Explanations, and Empirical Evidence. Public Opinion Quarterly, 44,181-199.
27- Kaiscr, F. G, Wolfing, S. & Fuhrer, U. 1999. Environmental Attitude and ecological behavior. Journal of Environmental psychology, 19, 1-19.
28- Tayci, F, Uysal, F,.2012. A study for determining the elementary school students’ environmental knowledge and environmental attitude level, Social and Behavioral Sciences 46: 5718 – 5722.
