تحلیل پیش آیندهای نگرش به تهاجم گونه سنجاب ایرانی (Sciurus anomalus) در استانهای البرز و قزوین: ارائه یک مدل معادلات ساختاری بهمنظور مدیریت و کنترل روند تهاجم
الموضوعات :
رضا قاسم پور
1
,
جلیل ایمانی
2
,
محمد کابلی
3
,
امیر علم بیگی
4
1 - دانشجوی دکترای محیط زیست گرایش تنوع زیستی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - استاد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران،کرج، ایران.
4 - استادیار، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
تاريخ الإرسال : 27 الأربعاء , ذو القعدة, 1442
تاريخ التأكيد : 04 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1443
تاريخ الإصدار : 20 الخميس , رمضان, 1443
الکلمات المفتاحية:
مدیریت و حفاظت از تنوع زیستی,
گونه مهاجم,
حداقل مربعات جزئی (PLS),
سنجاب ایرانی,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: امروزه وارد شدن گونه سنجاب ایرانی توسط انسان به دامنههای رشتهکوه البرز بهخصوص استانهای قزوین و البرز، سبب ایجاد خسارتهایی به محیط و جوامع محلی شده است. تحقیق حاضر باهدف ارائه مدل ساختاری نگرش باغداران خسارتدیده بر اثر هجوم سنجابهای ایرانی در استانهای قزوین و البرز جهت مدیریت کارآمد و کنترل روند تهاجم سنجاب در منطقه انجامگرفته است.
روش بررسی: تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری دادهها، از نوع تحلیل پیمایشی است؛ و ابزار تحقیق پرسشنامه است در سطح دو استان البرز و قزوین در سال 1398 استفاده شد. بررسی روایی پرسشنامه از سه روش: روایی همگرا، تحلیل عاملی و روایی واگرا استفاده شد و برای پایایی پرسشنامه از دو روش، آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی استفاده و پرسشنامه مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. جامعه آماری باغداران خسارتدیده هستند، اندازه نمونه مورد مطالعه بر اساس فرمول کوکران 392 نفر برآورد شد. سپس از مدل معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی برای برآورد پارامترهای مجهول مدل مورد استفاده فرار گرفت.
یافتهها: یافتههای تحقیق نشان میدهد نشانگرهای میزان موافقت با راهبردهای کنترل، دانش در خصوص سنجاب و ملاحظات اخلاقی مهمترین متغیرهای تعیینکننده و دارای سطح اطمینان 99 درصد 01/0 P≤ به ترتیب با ضرایب اثر 330/0، 256/0 و 258/0- دارای اثر معنیداری بر نگرش در میان باغداران خسارتدیده است. همچنین یافتههای دیگر ما نشان داد که عامل خسارت بهعنوان یک عامل مستقل بیرونی اضافهشده به مدل، بیشترین اثر معنیداری در سطح اطمینان 99 درصد 01/0 P≤ را بر نگرش ملاحظات اخلاقی، باورها، امکانپذیری کنترل سنجاب و میزان موافقت با راهبردهای کنترل، به ترتیب با ضرایب اثر 236/0-، 172/0-، 175/0- و 244/0 داشته است.
بحث و نتیجهگیری: نتایج مطالعه بیانگر این است که افزایش دانش و آگاهی مردم در خصوص آثار و زیانهای تهاجم سنجابهای منطقه عامل اصلی افزایش میزان حمایت مردم از مدیریت کنترل یا ریشهکنی سنجابهای مهاجم است.
المصادر:
Wilcove DS, Rothstein D, Dubow J, Phillips A, Losos E. Quantifying threats to imperiled species in the United States. Bioscience. 1998;48(8):607–15.
Pimentel D, Zuniga R, Morrison D. Update on the environmental and economic costs associated with alien-invasive species in the United States. Ecol Econ. 2005;52(3):273–88.
Wright LJ, Newson SE, Noble DG. The Value of a Random Sampling Design for Annual Monitoring of National Populations of Larger British Terrestrial Mammals. Eur J Wildl Res. 2014;60(2):213–21.
Flaherty M. Developing optimal strategies for limiting the spread of grey squirrels (Sciurus carolinensis) and conservation of reds (Sciurus vulgaris) in Ireland. 2016.
Pereira J, Haene E, Babarskas M. Pereira: Mamíferos de la Reserva Natural Otamendi. Aves Argentinas/AOP, Buenos Aires [Internet]. 2003 [cited 2020 Dec 8];115– 139.
Guichón M, Bello M, Fasola L. Expansión poblacional de una especie introducida en la Argentina: la ardilla de vientre rojo Callosciurus erythraeus. Callosciurus erythraeus Mastozoología Neotrop [Internet]. 2005 [cited 2020 Dec 8];12(2):189–97.
Fraser A. Public attitudes to pest control: a literature review [Internet]. DOC Research & Development Series 227. 2006 [cited 2020 Jul 1]. 1–36 p.
Manchester SJ, Bullock JM. The impacts of non-native species on UK biodiversity and the effectiveness of control. J Appl Ecol. 2000;37(5):845–64.
Bertolino S, Genovesi P. Spread and attempted eradication of the grey squirrel (Sciurus carolinensis) in Italy, and consequences for the red squirrel (Sciurus vulgaris) in Eurasia. Biol Conserv. 2003;109(3):351–8.
Shackleton RT, Adriaens T, Brundu G, Dehnen-Schmutz K, Estévez RA, Fried J, et al. Stakeholder engagement in the study and management of invasive alien species. Vol. 229, Journal of Environmental Management. 2019. p. 88–101.
Dickman A, Marchini S, Manfredo M. The human dimension in addressing conflict with large carnivores. Key Top Conserv Biol 2. 2013;110–26.
Bodin Ö, Crona B, Ernstson H. Social networks in natural resource management: What is there to learn from a structural perspective? Ecol Soc. 2006;11(2).
Arabi R, Mirakzadeh A, Zarafshani K. Analysis of the promoting factors of the development in participatory irrigation management (Case study: Miandarband rural district). Iran J Agric Econ Dev Res 45, 235-246 (In Farsi). 2014;
Reed MS. Stakeholder participation for environmental management: A literature review. Sci direct. 2008;1:Biol. Conserv. 141, 2417e2431.
Reed MS, Vella S, Challies E, Vente J De, Frewer L, Hohenwallner-ries D, et al. A theory of participation : what makes stakeholder and public engagement in environmental management work ? 2017;1–11.
Reaser JK. Invasive alien species prevention and control: the art and science of managing people. In: McNeely, J.A. (Ed.), The Great Reshuffling: Human Dimensions of Invasive Alien Species. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. 2001. 89–104 p.
Decker DJ, Krueger CC, Jr AB, Knuth BA, Milo E. From Clients to Stakeholders: A Philosophical Shift for Fish and Wildlife Management. 1996;(May 2015):70–82.
Okello MM. Land use changes and human–wildlife conflicts in the amboseli area, kenya. Hum Dimens Wildl [Internet]. 2005 [cited 2020 Sep 12];10(1):19–28.
Treves A, Wallace RB, Naughton-treves L. Co-managing human– wildlife conflicts: a review. Human Dimensions of Wildlife. 2006;11(6):383–96.
Dickman AJ. Complexities of conflict : the importance of considering social factors for effectively resolving human – wildlife conflict. Anim Conserv. 2010;13(5):458–66.
Bremner A, Park K. Public attitudes to the management of invasive non-native species in Scotland. Biol Conserv. 2007;139(3–4):306–14.
Strubbe D, Matthysen E. Predicting the potential distribution of invasive ring-necked parakeets Psittacula krameri in northern Belgium using an ecological niche modelling approach. Biol Invasions. 2009;11(3):497–513.
IUCN. The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [Internet]. International Union for Conservation of Nature - IUCN; 2018 [cited 2019 Mar 1].
Karami M, Ghadirian T, Faizolahi K. The atlas of mammals of Iran ; [Internet]. Jahad daneshgahi, kharazmi Branch. 2016. 290 pages.
Alborz agriculture landscape [Internet]. Ministry of Agricultural Jihad, Vice President of Planning and Economic Affairs.2014. p. 12. Availablefrom: http://alborzagri.ir/portals/71/Amar/Simaye Keshavarzi 93.pdf
Gmelin JF. Sciurus anomalus [Internet]. Syst. Nat., 13th ed. 1778 [cited 2020 Jul 10]. p. 148.
Ziaie H. A Field Guide to The Mammals of Iran. Vol. 3, Iran Wildlife Center, Tehran. 2008. 432 p.
Etemad E. Mammals of Iran. Natl Soc Nat Sources Hum Environ Prot Publ [Internet]. 1978 Feb 23 [cited 2020 Nov 10];1:273–88.
Balgu M, Abdu A. Attitudes of Female Students towards Premarital Sex and it’s Perceived Consequences in Arba Minich University. 2019 [cited 2020 Dec 23];7(1).
Nunnally JC, Bernstein IH. Psychometric theory . New York: McGraw-Hill. [Internet]. Vol. 2, Philosophical Magazine. 1994. p. 559–72.
Hair J, F. J, Anderson RE, Tatham RL, Black WC. Multivariate Data Analysis. Up Saddle River, New Jersey Prentice-Hall. 1998;5.
Fornell C, Larcker DF. Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error: https://doi.org/101177/002224378101800104 [Internet]. 2018 Nov 28 [cited 2021 Oct 9];18(1):39–50.
Majchrzak A, Beath CM, Lim RA, Chin WW. Managing client dialogues during information systems design to facilitate client learning. MIS Q Manag Inf Syst [Internet]. 2005 [cited 2020 Jul 12];29(4):653–72. Available from: https://www.jstor.org/stable/25148704
Chin WW, Newsted P r. Structural Equation Modeling analysis with Small Sample Using Partial Least Squares. In Rick Hoyle (Ed.). Stat Strateg Small Sample Res Sage Publ. 1999;307–41.
Shine R, Doody JS. Invasive species control: Understanding conflicts between researchers and the general community. Front Ecol Environ. 2011;9(7):400–6.
Mike Dunna, Marzanoa M, Forster J, Gill RMA. Public attitudes towards “pest” management: Perceptions on squirrel management strategies in the UK. Biol Conserv. 2018;222:52–63.
Akiba H, Miller CA, Matsuda H. Factor Influencing Public Preference for Raccoon Eradication Plan in Kanagawa, Japan. Hum Dimens Wildl. 2012;17(3):207–19.
Maurice Vane, Runhaar HAC. Public support for invasive alien species eradication programs: insights from the Netherlands. Restor Ecol. 2016;
_||_
Wilcove DS, Rothstein D, Dubow J, Phillips A, Losos E. Quantifying threats to imperiled species in the United States. Bioscience. 1998;48(8):607–15.
Pimentel D, Zuniga R, Morrison D. Update on the environmental and economic costs associated with alien-invasive species in the United States. Ecol Econ. 2005;52(3):273–88.
Wright LJ, Newson SE, Noble DG. The Value of a Random Sampling Design for Annual Monitoring of National Populations of Larger British Terrestrial Mammals. Eur J Wildl Res. 2014;60(2):213–21.
Flaherty M. Developing optimal strategies for limiting the spread of grey squirrels (Sciurus carolinensis) and conservation of reds (Sciurus vulgaris) in Ireland. 2016.
Pereira J, Haene E, Babarskas M. Pereira: Mamíferos de la Reserva Natural Otamendi. Aves Argentinas/AOP, Buenos Aires [Internet]. 2003 [cited 2020 Dec 8];115– 139.
Guichón M, Bello M, Fasola L. Expansión poblacional de una especie introducida en la Argentina: la ardilla de vientre rojo Callosciurus erythraeus. Callosciurus erythraeus Mastozoología Neotrop [Internet]. 2005 [cited 2020 Dec 8];12(2):189–97.
Fraser A. Public attitudes to pest control: a literature review [Internet]. DOC Research & Development Series 227. 2006 [cited 2020 Jul 1]. 1–36 p.
Manchester SJ, Bullock JM. The impacts of non-native species on UK biodiversity and the effectiveness of control. J Appl Ecol. 2000;37(5):845–64.
Bertolino S, Genovesi P. Spread and attempted eradication of the grey squirrel (Sciurus carolinensis) in Italy, and consequences for the red squirrel (Sciurus vulgaris) in Eurasia. Biol Conserv. 2003;109(3):351–8.
Shackleton RT, Adriaens T, Brundu G, Dehnen-Schmutz K, Estévez RA, Fried J, et al. Stakeholder engagement in the study and management of invasive alien species. Vol. 229, Journal of Environmental Management. 2019. p. 88–101.
Dickman A, Marchini S, Manfredo M. The human dimension in addressing conflict with large carnivores. Key Top Conserv Biol 2. 2013;110–26.
Bodin Ö, Crona B, Ernstson H. Social networks in natural resource management: What is there to learn from a structural perspective? Ecol Soc. 2006;11(2).
Arabi R, Mirakzadeh A, Zarafshani K. Analysis of the promoting factors of the development in participatory irrigation management (Case study: Miandarband rural district). Iran J Agric Econ Dev Res 45, 235-246 (In Farsi). 2014;
Reed MS. Stakeholder participation for environmental management: A literature review. Sci direct. 2008;1:Biol. Conserv. 141, 2417e2431.
Reed MS, Vella S, Challies E, Vente J De, Frewer L, Hohenwallner-ries D, et al. A theory of participation : what makes stakeholder and public engagement in environmental management work ? 2017;1–11.
Reaser JK. Invasive alien species prevention and control: the art and science of managing people. In: McNeely, J.A. (Ed.), The Great Reshuffling: Human Dimensions of Invasive Alien Species. IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK. 2001. 89–104 p.
Decker DJ, Krueger CC, Jr AB, Knuth BA, Milo E. From Clients to Stakeholders: A Philosophical Shift for Fish and Wildlife Management. 1996;(May 2015):70–82.
Okello MM. Land use changes and human–wildlife conflicts in the amboseli area, kenya. Hum Dimens Wildl [Internet]. 2005 [cited 2020 Sep 12];10(1):19–28.
Treves A, Wallace RB, Naughton-treves L. Co-managing human– wildlife conflicts: a review. Human Dimensions of Wildlife. 2006;11(6):383–96.
Dickman AJ. Complexities of conflict : the importance of considering social factors for effectively resolving human – wildlife conflict. Anim Conserv. 2010;13(5):458–66.
Bremner A, Park K. Public attitudes to the management of invasive non-native species in Scotland. Biol Conserv. 2007;139(3–4):306–14.
Strubbe D, Matthysen E. Predicting the potential distribution of invasive ring-necked parakeets Psittacula krameri in northern Belgium using an ecological niche modelling approach. Biol Invasions. 2009;11(3):497–513.
IUCN. The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [Internet]. International Union for Conservation of Nature - IUCN; 2018 [cited 2019 Mar 1].
Karami M, Ghadirian T, Faizolahi K. The atlas of mammals of Iran ; [Internet]. Jahad daneshgahi, kharazmi Branch. 2016. 290 pages.
Alborz agriculture landscape [Internet]. Ministry of Agricultural Jihad, Vice President of Planning and Economic Affairs.2014. p. 12. Availablefrom: http://alborzagri.ir/portals/71/Amar/Simaye Keshavarzi 93.pdf
Gmelin JF. Sciurus anomalus [Internet]. Syst. Nat., 13th ed. 1778 [cited 2020 Jul 10]. p. 148.
Ziaie H. A Field Guide to The Mammals of Iran. Vol. 3, Iran Wildlife Center, Tehran. 2008. 432 p.
Etemad E. Mammals of Iran. Natl Soc Nat Sources Hum Environ Prot Publ [Internet]. 1978 Feb 23 [cited 2020 Nov 10];1:273–88.
Balgu M, Abdu A. Attitudes of Female Students towards Premarital Sex and it’s Perceived Consequences in Arba Minich University. 2019 [cited 2020 Dec 23];7(1).
Nunnally JC, Bernstein IH. Psychometric theory . New York: McGraw-Hill. [Internet]. Vol. 2, Philosophical Magazine. 1994. p. 559–72.
Hair J, F. J, Anderson RE, Tatham RL, Black WC. Multivariate Data Analysis. Up Saddle River, New Jersey Prentice-Hall. 1998;5.
Fornell C, Larcker DF. Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error: https://doi.org/101177/002224378101800104 [Internet]. 2018 Nov 28 [cited 2021 Oct 9];18(1):39–50.
Majchrzak A, Beath CM, Lim RA, Chin WW. Managing client dialogues during information systems design to facilitate client learning. MIS Q Manag Inf Syst [Internet]. 2005 [cited 2020 Jul 12];29(4):653–72. Available from: https://www.jstor.org/stable/25148704
Chin WW, Newsted P r. Structural Equation Modeling analysis with Small Sample Using Partial Least Squares. In Rick Hoyle (Ed.). Stat Strateg Small Sample Res Sage Publ. 1999;307–41.
Shine R, Doody JS. Invasive species control: Understanding conflicts between researchers and the general community. Front Ecol Environ. 2011;9(7):400–6.
Mike Dunna, Marzanoa M, Forster J, Gill RMA. Public attitudes towards “pest” management: Perceptions on squirrel management strategies in the UK. Biol Conserv. 2018;222:52–63.
Akiba H, Miller CA, Matsuda H. Factor Influencing Public Preference for Raccoon Eradication Plan in Kanagawa, Japan. Hum Dimens Wildl. 2012;17(3):207–19.
Maurice Vane, Runhaar HAC. Public support for invasive alien species eradication programs: insights from the Netherlands. Restor Ecol. 2016;