بررسی الگوی اسیدهای چرب غیر اشباع و ترکیب شیمیایی گوشت لابستر خاردار ( Panulirus homarus) صید شده از خلیج فارس
الموضوعات :فواد بغلانی 1 , مهدی رئیسی 2 , لاله رومیانی 3
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - استاد گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران
3 - استادیار گروه شیلات، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
الکلمات المفتاحية: اسید های چرب غیر اشباع, پروتئین, چربی, خلیج فارس, لابستر خاردار,
ملخص المقالة :
مقدمه: اسیدهای چرب غیراشباع و از جمله آنها DHA و EPA که مهمترین اسید های چرب غیراشباع با چند پیوند دوگانه هستند نقشمهمی در سلامت انسان دارند. تحقیقات نشان داده اند که اسیدهای چرب امگا 3 EPA و DHA در کاهش کلسترول و فشارخون نقشمهمی دارند. لابستر خاردار مهم ترین گونه شیلاتی در آسیا محسوب می شود.مواد و روشها: برای این بررسی تعداد 20 نمونه لابستر ) Panulirus homarus ( نر و ماده به صورت تصادفی در بهار 1395 از آبادان)استان خوزستان( صید گردید. سپس در آزمایشگاه، اندازه گیری ترکیبات شیمیایی )پروتئین، چربی، رطوبت و خاکستر( و میزان اسید هایچرب غیر اشباع پس از سنجش طول و وزن لابسترها صورت گرفت.یافتهها: بر اساس نتایج، میزان پروتئین و چربی گوشت لابستر به ترتیب حدود 23 % و 4 % بود. ترکیبات شیمیایی شامل پروتئین، چربی،رطوبت و خاکستر در گونه لابستر نر و ماده اختلاف معنی داری نداشت (P>0/05) . فراوانترین اسید چرب غیر اشباع مربوط به اسید اولئیکC18 :1(9) بود که در لابستر نر و ماده به ترتیب 11 / 17 % و 93 / 17 % به دست آمد. بیشترین اسید چرب اشباع، تک غیر اشباع و چند غیر اشباعدر این گونه به ترتیب اسید پالمیتیک C16 : 0 ، اولئیک اسید C18 : 1(9) و دوکوزا هگزا انوئیک اسید C22 : 6 بود.نتیجه گیری: لابستر با داشتن بیش از 23 % پروتئین، تنها حدود 4 % چربی و به عنوان منبعی سرشار از اسید های چرب امگا 3 ، EPA وDHA دارای ارزش غذایی بالا برای مصرف انسان می باشد. لذا مصرف آن در کنار سایر آبزیان توصیه می گردد.
الهی، م . ، اسماعیلی ساری، ع. و بهرامی فر، ن.
( 1389 (. تاثیر جنسیت، طول و وزن بدن بر محتوی امگا -
3 موجود در بافت خوراکی دو گونه از سخت خلیج فارس
(Thenus orientalis) و (Penaeus semisulcatus)
پوستان، نشریه پژوهش های علوم و صنایع غذایی ایران،
جلد 6 ، شماره 1 ، صفحات 49 - 44 .
بنفشی، غ.، عسکری ساری، الف.، چله مال دزفول نژاد،
م. و ولایت زاده، م. ) 1394 (. مقایسه ترکیبات شیمیایی
عضله دو ماهی قباد (Scomberomorus guttatus) و
کفشک زبان گاوی (Cynoglossus arel) ، نشریه ی
نوآوری در علوم و فنّاوری غذایی، سال 7 ، شماره 4 ،
صفحات 24 - 12 .
تمدنی جهرمی، س. و غرقی، الف. ) 1384 (. استخراج و
تخمین میزان اسیدهای چرب غیر اشباع امگا 3 در اندام های
مختلف آبزیان و نقش تکثیر آنها در تکثیر و پرورش،
چهارمین همایش ملی بیوتکنولوژی ایران، صفحات 62 -
50 .
رضوی شیرازی، ح. ) 1393 (. تکنولوژی فرآورده های
دریائی، جلد اول، انتشارات تهران، چاپ دوم، صفحات 40 -
35 .
ضیائیان نوربخش، ه. ) 1391 (. تعیین پروفیل اسیدهای
چرب و ترکیبات غذایی موجود در گوشت Otolithes) (ruber ماهی شوریده، مجله علوم غذایی و تغذیه، سال 9 ،
شماره 4 . صفحات 110 - 100 .
مخلصی، ا.، جوادی، ع.، افخمی، م.، اسحاقی، ن.،
خوشنود، ر. و آذرمنش، ح. ) 1390 (. تعیین میزان اسید های
چرب اشباع و غیر اشباع در شش گونه میگوی پرورشی و
دریای خلیج فارس، مجله آبزیان و شیلات، سال 2 ، شماره
5 ، صفحات 68 - 55 .
هادی زاده، ز.، مورکی، ن. و معینی، س. ) 1391 .)
شناسایی ترکیب اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب در
گوشت ماهی سارم دهان بزرگ در خلیج فارس
(Scomberoides commersonnianus) ، مجله علمی -
پژوهشی زیست شناسی دریا / دانشگاه آزاد اسلامی واحد
اهواز، سال 5 ، شماره 17 ، صفحات 24 - 12 .
Ackman, R. G. (1995). Composition and nutritive value of fish and shellfish lipids. In Fish and Fishery Products: Composition, Nutritive Properties and Stability (ed. A. Ruiter), Wallingford, Oxon: CAB International, 25(4), 56-117.
Abdul sahib, I. M. & Ajeel, S. G. (2005). Biochemical constituents and nutritional values for the males and females of the commercial penaeid shrimp Metapenaeus affinis (H. Milne-Edwards). Journal of Basrah Researches, 31(1), 35-40.
Daviglus, M. L. (1997). Fish consumption and the 30-year risk of fatal myocardial-infarction. New England Journal of Medicine, 336, 1046-1053.
Ehigiator, F. A. R. & Oterai, E. A. (2012). Chemical composition and amino acid profile of a caridean prawn (Macrobrachium vollenhovenii) from Ovia River and tropical Periwinkle (Tympanotonus fuscatus) from Benin river Edo state, Nigeria. International Journal of Research and Reviews in Applied Sciences, 11 (1), 111-124.
Fatima, H., Ayub, Z., Siddiqui, G. & Ali, S. a. (2012). Fatty acid composition of two candidate species of aquaculture, Fenneropenaeus merguiensis and F.penicillatus (Crustacea: Decapoda) in Pakistan. Pakistan Journal Zoology, 44(4), 969-975.
Guler, G. O., Kiztanir, B., Aktumsek, A., Citil, O.B. & Ozparlak, H. (2008). Determination of the seasonal changes on total fatty acid composition and w3/w6 ratios of carp (Cyprinus carpio L.) muscle lipids in Beysehir Lake. Food Chemistry 108, 689-694.
Haliloğlu, H. I., Bayır, A., Sirkecioğlu, A. N., Aras, N. M. & Atamanalp, M. (2004). Comparison of fatty acid composition in some tissues of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) living in seawater and freshwater. Food Chemistry, 86, 55-59.
James, C.S. (1995). Analitical chemistry of foods. Blackie academic Professional Press, Springer, Berlin, pp. 307-314.
Jawahar, P., Sundaramoorthy, B. & Chidambaram, P. (2014). Studies on breeding of Panulirus homarus (Linnaeus, 1758)Thoothukudi, Southeastern coast of India. Zoology, 17, 175-181.
Kajal, C., Rekha, D. C., Radhakrishnan, E.V. & Koyadan, K.V. (2010). Fatty acid profiles of spiny lobster (Panulirus homarus) phyllosoma fed enriched Artemia. Aquaculture Research, 41, 393-403.
Kromhout, D., Feskens, E. J. & Bowles, C. H. (1995). The protective effect of a small amount of fish on coronary heart disease mortality in an elderly population. International Journal of Epidemiology, 24, 340-345.
Lyapparoj, P., Ramasubburayan, R., Navin Chandran, M., Prakash, S., Palavesam, A. & Immanuel, G. (2011). Biochemical changes in rock lobster Panulirus homarus during live transportation process. Journal of fish and marine sciences, 5, 427-434.
Mahata, M.E. (2007). Repairing shrimp waste nutrient quality as poultry feed through chitosanase and chitinase hydrolysis from Serratia marcescense bacterium. Disertation andalas Uni., Padang, Indonesia, Nutrition, 53, 189-196.
Mahaffey, K.R. (2004). Fish and shellfish as dietary sources of methylmercury and the ω-3 fatty acids, eicosahexaenoic acid and docoshhexaenoic acid: risks and benefits. Office of Pesticides and Toxic Substances, Washington, DC, USA. Environmental Research, Jul, 95(3), 28-39.
Moaka, T. & Akimoto, N. (2008). Carotenoids and their fatty acid esters of spiny lobster Panulirus japonicus. Journal of Oleo Science, 57(3), 145-152.
Nisa, K. & Asadullah, M. (2006). Lipid classes and fatty acid content in muscles of shrimp species F. penicillatus and F. merguiensis from Krachi Coast. Journal of Chemical Society of Pakistan, 28(6), 600-604.
Özyurt, G., Duysak, Ö., Akamca, E. & Tureli, C. (2006). Seasonal changes of fatty acids of cuttlefish Sepia officinalis L. (Mollusca: Cephalopoda) in the north Easter Mediterranean sea. Food Chemistry, 95, 382-
385.
Oksuz, A., Ozyilmaz, A., Aktas, M., Gercek, G. & Motte, J. (2009). A comparative study on proximate, mineral and fatty acid compositions of deep seawater rose shrimp (Parapenaeus longirostris, Lucas 1846) and golden shrimp (Plesionika martin, A. Milne-Edwards, 1883). Journal of Animal and Veterinary Advances, 8, 183-189.
Rameshkumar, G., Ravichandran, S., Chandan, K. & Ajithkumar, T. T. (2009). Comparison of fatty acid profile in the edible crabs Scylla serrata and Portunus pelagicus. Global Journal of Environmental Research, 3, 42-45.
Ravichandran, S., Rameshkumar, G. & Rosario Prince, A. (2009). Biochemical composition of shell and flesh of the Indian white shrimp Penaeus indicus (H. milne Edwards 1837), Journal of Animal and Veterinary Advances, 4(3), 191-194.
Schulze, C., Knaus, U., Wirth, M. & Rennert, B. (2005). Effects of varying dietary fatty acid profile on growth performance, fatty acid, body and tissue composition of juvenile pike perch (Sander lucioperca). Jounal of Agriculture Nutrition, 11, 1-11.
Sirket, S., Benjakul, P., Visessanguan, W. & Kijroongroana., K. (2007). Comparative studies on chemical composition and thermal properties of black tiger shrimp (Penaeus monodon) and white shrimp (Penaeus vannamei) meat. Food Chemistry, 103, 1199-1207.
Williams, C. M. (2000). Dietary fatty acids and human health. Ann, Zootech, Springer, Berlin, pp. 165-180.
Wang, M., O’Rorke, R., Waite, A. M., Beckley, L. E. Thompson, P. & Jeffs, A. J. (2014). Fatty acid profiles of phyllosoma larvae of western rock lobster (Panulirus cygnus) in cyclonic and anticyclonic eddies of the Leeuwin Current of Western Australia. Progress in Oceanography, 122, 153–162.
