زمینه‌ها و فرایندهای زوال در بخش مرکزی شهر اراک
الموضوعات : مطالعات مدیریت شهری
محمد سلیمانی
1
(
ندارد
)
سیمین تولائی
2
(
ندارد
)
احمد زنگانه
3
(
ندارد
)
حمیدرضا تلخابی
4
(
مسئول مکاتبات
)
الکلمات المفتاحية: فرسودگی کالبدی, زوال اقتصادی- اجتماعی, بخش مرکزی, شهر اراک,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف پژوهش: زوال شهری که پدیده‌ای جدید در هسته‌های مرکزی شهرهاست در سال‌های اخیر با پیامدهای اجتماعی و کالبدی خاصی همراه است که در بخش مرکزی اراک نیز نمود یافته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی‌های اقتصادی اجتماعی و تغییرات ساکنین محدوده طی یک دهه می‌باشد، تا از طریق آن چرایی و چگونگی تأثیر پذیری کالبد از محتوا (ساکنان) تبیین گردد. روش پژوهش: راهبرد پژوهش، قیاسی و روش انجام؛ تحلیلی و همبستگی است. از منابع کتابخانه‌ای و بررسی‌های پیمایشی استفاده شده است. محدوده مطالعاتی بافت قدیمی بخش مرکزی شهر اراک است که جامعه نمونه با استفاده از فرمول تعیین حجم کوکران، تعداد 350 نفر از ساکنین با سطح اطمینان 95 درصد و بصورت تصادفی انتخاب شده و به منظور تحلیل داده‌های میدانی، از نرم (SPSS) در قالب آزمون‌های (Chi-Square) و (Cramer) استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق در دو بخش کالبدی و اجتماعی اقتصادی صورت گرفته است. ریزدانگی و ناپایداری شدید به همراه نفوذناپذیری 30 درصد از قطعات از ویژگی‌های کالبدی محدوده است؛ و همچنین تغییرات منفی جمعیت، کاهش بعد خانوار، بالا بودن نسبت جنسی، بالا بودن گروه کهن‌سال، افت سطح سواد به خصوص در بین زنان، بالا بوده مهاجران مرد و عمدتاً با مبدأ، روستایی، پایین بودن اشتغال و درآمد از ویژگی‌های عمده اقتصادی و اجتماعی خاص محدوده بخش مرکزی است که ارتباط معناداری میان تمام این شاخص‌ها و فرسودگی ابنیه وجود دارد. نتیجه گیری: گسترش پیرامونی شهر و بی توجهی به بخش مرکزی شهرها باعث خروج ساکنین بومی و جایگزینی آنها به وسیله گروه‌های فقیر اجتماعی شده که نتیجه آن فرسودگی و زوال در بخش‌های مرکزی است. این وضعیت با تئوری‌های پالایش و چرخه زندگی در تحلیل ویژگی‌های زوال مناطق مرکزی شهر اراک قابل اثبات و دارای مصداق‌های بی‌شماری است.
