ساختار توده‌های مبتلا به بیماری زغالی بلوط در جنگل‌های دالاب ایلام

الموضوعات :

سارا عباسی ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد رشته جنگل‌داری، دانشکده منابع‌طبیعی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.)
احمد ولی‌پور ² (استادیار گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی و مرکز پژوهش و توسعه جنگل‌داری زاگرس شمالی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.)
هدایت غضنفری ³ (دانشیار گروه جنگل‌داری، دانشکده منابع ‌طبیعی و مرکز پژوهش و توسعه جنگل‌داری زاگرس شمالی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.)

تاريخ الإرسال : 02 الثلاثاء , محرم, 1443 تاريخ التأكيد : 24 الجمعة , صفر, 1443 تاريخ الإصدار : 07 الجمعة , رجب, 1442

الکلمات المفتاحية: بیماری زغالی, ساختار جنگل, خشکیدگی بلوط, زاگرس,

ملخص المقالة :

در دو دهه اخیر گستره قابل توجهی از جنگل‌های زاگرس به ویژه در استان ایلام تحت تاثیر بیماری زغالی بلوط قرار گرفته که منجر به خشک‌شدن سطح وسیعی از توده‌های بلوط ایرانی شده است. هدف این پژوهش شناسایی وضعیت ساختاری توده‌های مبتلا به این بیماری و ارتباط بین ویژگی‌های ساختاری جنگل و مشخصه‌های درخت با میزان آلودگی به علائم بیماری زغالی بلوط بود. بدین منظور 20 قطعه نمونه 20 آری در راستای خط‌ نمونه‌ای به طول شش کیلومتر در جنگل دالاب ایلام پیاده و مشخصه‌هایی مانند قطر یقه، قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، مساحت تاج و درجه خشکیدگی درختان اندازه‌گیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که ترکیب گونه‌ای جنگل برودار خالص با فرم دانه و شاخه‌زاد بود. تعداد پایه‌های درختی 153 اصله و رویه‌زمینی 14/6 مترمربع در هکتار نشان‌دهنده تراکم و موجودی نسبتا زیاد جنگل است. به طور کلی 85/5 درصد پایه‌ها نشانه‌هایی از بیماری را داشتند و نسبت آلودگی پایه‌های دانه‌زاد و درختان میانسال و مسن نسبت به پایه‌های شاخه‌زاد و جوان بیشتر بود. بر پایه نتایج، مشخصه‌های درختان مانند قطر یقه، قطر برابر سینه، سطح مقطع، ارتفاع کل و مساحت تاج در سطوح مختلف بیماری به طور معنی‌داری با هم تفاوت داشتند. به منظور درک پویایی‌ ساختار توده تحت تاثیر بیماری زغالی، پایش مداوم این جنگل‌ها ضروری است. با توجه به شدت بیشتر بیماری در درختان میانسال و مسن، هرس و کوچک کردن تاج درختان بیمار برای تنظیم نسبت تاج به ریشه و همچنین قطع و خروج درختانی که قابل احیا نیستند از جمله برنامه‌های عملیاتی پیشنهادی است.