تأثیر مسئولیت اجتماعی باشگاه بر رفتار حمایتی از برند با نقش میانجی نگرش و احساسات اخلاقی مثبت هواداران
الموضوعات : مدیریت بازاریابی
شاهو زمانی دادانه
1
(دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی و رسانه‌های ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمدرضا اسمعیلی
2
(دانشیار، گروه مدیریت ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
علی زارعی
3
(دانشیار، گروه مدیریت ورزشی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: نگرش, مسئولیت اجتماعی, رفتار حمایتی از برند, هواداران فوتبال, احساسات اخلاقی,
ملخص المقالة :
امروزه مسئولیت اجتماعی به سازمان خاصی محدود نمی‌شود و باشگاه‌ها و تیم‌های ورزشی نیز شکل‌های مختلفی از مسئولیت‌های اجتماعی را در اهداف خود قرار داده و درگیر اجرای آن‌ها شده‌اند. هدف از پژوهش حاضر تأثیر مسئولیت اجتماعی باشگاه بر رفتار حمایتی از برند با نقش میانجی نگرش و احساسات اخلاقی مثبت هواداران می‌باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف یک تحقیق کاربردی و به لحاظ راهبردی کمی و به حیث مسیر اجرا همبستگی، به لحاظ گردآوری داده‌ها میدانی و از نظر زمان آینده نگر می‌باشد. در پژوهش حاضر باشگاه پرسپولیس به عنوان باشگاه مورد مطالعه انتخاب گردید و جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه‌ی هواداران باشگاه پرسپولیس تشکیل دادند. تعداد 270 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردیدند و از روش نمونه‌گیری در دسترس و به صورت داوطلبانه انتخاب شدند. با توجه به اهداف پژوهش ابزارهای مناسب برای این پژوهش پرسش‌نامه در نظر گرفته شد؛ بدین منظور به جهت ارزیابی مسئولیت اجتماعی از پرسش‌نامه (گالبریث، 2010)، رفتارهای حمایتی از برند از پرسش‌نامه (ژی و همکاران، 2019) و برای اندازه‌گیری متغیرهای میانجی نگرش احساسات اخلاقی مثبت از پرسش‌نامه (ژی و همکاران، 2019) استفاده شد. تحلیل عاملی تأییدی و بررسی اثرات و نقش میانجی تحقیق در سطح خطاء 5% و با استفاده از نرم‌افزارهای 25 SPSS و Smart PLS 3.2.9 تجزیه و تحلیل گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که مسئولیت اجتماعی بر رفتارهای حمایتی از برند، نگرش هوادار و احساسات اخلاقی آن‌ها اثرگذار بوده است، همچنین نگرش و احساسات اخلاقی هواداران بر رفتارهای حمایتی از برند تأثیرگذار بوده و در نهایت نقش میانجی نگرش و احساسات اخلاقی مثبت هواداران در رابطه با تأثیر مسئولیت اجتماعی بر رفتارهای حمایتی مورد تأیید قرار گرفت. از این رو، به مدیریت تیم‌های ورزشی توصیه می‌شود علایق هواداران در مسائل و موضوع‌های اجتماعی را در نظر داشته باشند و طرح‌های مختلف مسئولیت اجتماعی را در برنامه‌های بلندمدت خود قرار دهند.
بخشنده، ح.، جلالی فراهانی، م. و سجادی، ن. (1395). "تأثیر مسئولیت اجتماعی بر پرستیژ تیم‌های منتخب لیگ فوتبال ایران تحقیقات کاربردی در مدیریت رفتار سازمانی"، دوره 4، شماره 4، صص. 25-33.
تقی‌پوریان، م.ج.، مشایخ بخش، م.، محمدپور، آ. و عطایی، س. (1396). "نقش مسئولیت اجتماعی شرکتی بر وفاداری مشتریان در بخش بانک‌داری"، مدیریت بازاریابی، دوره 12، شماره 35، صص. 37-49.
داوری، ع. و رضازاده، آ. (1397). "مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS"، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
دلاور، ع. (2010). "احتمال و آمار کاربردی در روان‌شناسی و علوم تربیتی"، چاپ نهم ، تهران: انتشارات روشن.
سعیدپور، س.، آقایی، ن. و الهی، ع.ر. (1398). "نقش مسئولیت اجتماعی در عملکرد تیم باشگاه پرسپولیس با واسطه فن رضایت"، مجله مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، دوره 6، شماره 1(21)، صص. 95-111.
قنبری، س.، اسکندری، ا. و ساعدعطایی، ف. (1397). "تأثیر رهبری تیم عملی محور بر عملکرد تیمی کارکنان با میانجی‌گری یادگیری تیمی و رضایت‌مندی"، مطالعات رفتار سازمانی، دوره 5، شماره 4(20)، صص. 21-45.
منتظری، ا.، طالب‌پور، م.، اندام، ر. و کاظم‌نژاد، ا. (1398). "نقش مسئولیت‌های اجتماعی در نگرش هواداران فوتبال ایران"، مطالعات مدیریت ورزشی، دوره 11، شماره 53، صص. 157-180.
منتظری، ا.، طالب‌پور، م.، اندام، ر. و کاظم‌نژاد، ا. (1396). "اندازه‌گیری مسئولیت اجتماعی شرکت در صنعت ورزش: توسعه و اعتبار سنجی مقیاس اندازه‌گیری"، سالنامه علوم ورزشی کاربردی، دوره 5، شماره 2، صص. 97-114.
نامی، ا. و غلام‌پور، ع. (1396). "بررسی ساختار عاملی مسئولیت اجتماعی، رضایت مشتری، شهرت سازمانی و عملکرد در بنگاه‌های اقتصادی (مطالعه موردی: بانک شهر)"، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 5، شماره 1 (17)، صص. 1-12
نایب‌زاده، ش. و جعفریان، ح. (1398). "بررسی تأثیر ایدئولوژی‌های اخلاقی بر ارزیابی مصرف‌کننده از محصول و شرکت با توجه به نقش میانجی مسئولیت اجتماعی سازمان"، مدیریت بازاریابی، دوره 14، شماره 42، صص. 23-42.
Adams, A. & Armitage, S. (2014). “Mutuality for football clubs? Lessons from the financial sector”, Studies in Economics and Finance, Vol. 22(1), PP. 26-41.
Bhaedroch, C.B. & Sen, S. (2018). “Consumer-company identification: A framework for understanding consumers' relationships with companies”, Journal of Marketing, Vol. 67(2), PP. 76-88.
Brown, T.J. & Dacin, P.A. (1997). “The company and the product: Corporate associations and consumer product responses”, Journal of Marketing, Vol. 61(1), PP. 68-84.
Brunk, K.H. (2018). “Un/ethical company and brand perceptions: Conceptualising and operationalising consumer meanings”, Journal of business ethics, Vol. 111(4), PP. 551-565.
Filizöz, B. & Fişne, M. (2011). “Corporate social responsibility: A study of striking corporate social responsibility practices in sport management”, Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol. 24, PP. 1405-1417.
Fornell, C. & Larcker, D.F. (2008). “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”, Journal of marketing research, Vol. 18(1), PP. 39-50.
Galbreath, J. (2010). “How does corporate social responsibility benefit firms? Evidence from Australia”, European Business Review, Vol. 22(4), PP. 411-431.
Giroux, M., Pons, F. & Mourali, M. (2015). “Is CSR important for all types of fans?: The value of corporate social responsibility in sport. In J.L. Robinson (ed.), Marketing dynamism & sustainability: Things change, things stay the same: Proceedings of the 2012 academy of marketing science (AMS) annual conference (PP. 497-500). Book Section, Cham: Springer International Publishing.
Hair, J.F., Hult, GT.M., Ringle, C.M. & Sarstedt, M. (2016). “A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM)”, Sage Publications. Second Edition.
Henseler, J., Ringle, C.M. & Sinkovics, R.R. (2009). “The use of partial least squares path modeling in international marketing. In New challenges to international marketing”, Emerald Group Publishing Limited, Vol. 5(28), PP. 21-33.
Irshad, A., Rahim, A., Khan, M.F. & Khan, M.M. (2017). “The impact of corporate social responsibility on customer satisfaction and customer loyalty, moderating effect of corporate image”, City University Research Journal, Vol. 1, PP. 63-73.
Kline, P. (2014). “An easy guide to factor analysis. Routledge”, Bioscience Biotechnology Research Communications, Vol. 10(4). PP. 746-751.
Kumar, V. & Reinartz, W. (2016). “Creating enduring customer value”, Journal of Marketing. Vol. 80(6), PP. 36-68.
Lazarus, R.S. (1991). “Emotion and adaptation”, New York, NY: Oxford University Press.
Lee, S, Singal, M. & Kang, K.H. (2013). “The corporate social responsibility–financial performance link in the US restaurant industry: do economic conditions matter?”, International Journal of Hospitality Management, Vol. 32, PP. 2-10.
Losoya, S.H. & Eisenberg, N. (2001). “Affective empathy. In J. A. Hall, & F. J. Bernieri (Eds)”, Theory and measurement (PP. 21-43). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Malhotra, N.K. & Agarwal, J. (2019). “Reflections on the state-of-the-art in "Ethics & morality in customer-brand relationships”, directions for future research, Journal of business research, Vol. 95, PP. 392-400.
McCullough, M.E., Kimeldorf, M.B. & Cohen, A.D. (2008). “An adaptation for altruism? The social causes, social effects and social evolution of gratitude”, Current Directions in Psychological Science, Vol. 17, PP. 281-285.
Mueller, R.O. (1996). “Basic principles of structural equation modeling”, an introduction to LISREL and EQS, Springer Science & Business Media.
Murphy, P.E., Laczniak, E. & Wood, G. (2007). “An ethical basis for relationship marketing: A virtue ethics perspective”, European Journal of Marketing, Vol. 41(1/2), PP. 37-57.
Romani, S., Grappi, S. & Bagozzi, R.P. (2016). “Corporate socially responsible initiatives and their effects on consumption of green products”, Journal of Business Ethics, Vol. 135(2), PP. 253-264.
Sen, S., Du, S. & Bhattacharya, C.B. (2016). “Corporate social responsibility: A consumer psychology perspective”, Current Opinion in Psychology, Vol. 10, PP. 70-75.
Sharabati, A.A. (2018). “Effect of corporate social responsibility on Jordan pharmaceutical industry’s business performance”, Social Responsibility Journal, Vol. 14(3), PP. 566-583.
Solomon, M.R., Marshall, G.W. & Stuart, E.W. (2011). “Marketing: Real People, Real Choice. 7th ed”, New Jersey: Prentice Hall.
Tenenhaus, M, Amato, S. & Esposito Vinzi, V. (2004). “A global goodness-of-fit index for PLS structural equation modelling”, In Proceedings of the XLII SIS scientific meeting, Vol. 1. PP. 739-742.
Vitell, S.J., King, R.A., Howie, K., Toti, J.F., Albert, L., Hidalgo, E.R. & Yacout, O. (2016). “Spirituality, moral identity, and consumer ethics: A multi-cultural study”, Journal of Business Ethics, Vol. 139(1), PP. 147-160.
Walker, M.B. & Kent, A. (2009). “Do Fans Care? Assessing the Influence of Corporate Social Responsibility on Consumer Attitudes in the Sport Industry”, Journal of Sport Management, Vol. 23(6), PP. 743-769.
Wetzels, M., Odekerken-Schröder, G. & Van Oppen, C. (2009). “Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration”, MIS Quarterly, Vol. 33(1), PP. 177-195.
Xie, C., Bagozzi, R.P. & Grønhaug, K. (2015). “The role of moral emotions and individual differences in consumer responses to corporate green and non-green actions”, Journal of the Academy of Marketing Science, Vol. 43, PP. 333-356.
Xie, C., Bagozzi, R.P. & Grønhaug, K. (2019). “The impact of corporate social responsibility on consumer brand advocacy: The role of moral emotions, attitudes, and individual differences”, Journal of Business Research, Vol. 62(3), PP. 267-275.
_||_بخشنده، ح.، جلالی فراهانی، م. و سجادی، ن. (1395). "تأثیر مسئولیت اجتماعی بر پرستیژ تیم‌های منتخب لیگ فوتبال ایران تحقیقات کاربردی در مدیریت رفتار سازمانی"، دوره 4، شماره 4، صص. 25-33.
تقی‌پوریان، م.ج.، مشایخ بخش، م.، محمدپور، آ. و عطایی، س. (1396). "نقش مسئولیت اجتماعی شرکتی بر وفاداری مشتریان در بخش بانک‌داری"، مدیریت بازاریابی، دوره 12، شماره 35، صص. 37-49.
داوری، ع. و رضازاده، آ. (1397). "مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS"، چاپ دوم، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
دلاور، ع. (2010). "احتمال و آمار کاربردی در روان‌شناسی و علوم تربیتی"، چاپ نهم ، تهران: انتشارات روشن.
سعیدپور، س.، آقایی، ن. و الهی، ع.ر. (1398). "نقش مسئولیت اجتماعی در عملکرد تیم باشگاه پرسپولیس با واسطه فن رضایت"، مجله مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، دوره 6، شماره 1(21)، صص. 95-111.
قنبری، س.، اسکندری، ا. و ساعدعطایی، ف. (1397). "تأثیر رهبری تیم عملی محور بر عملکرد تیمی کارکنان با میانجی‌گری یادگیری تیمی و رضایت‌مندی"، مطالعات رفتار سازمانی، دوره 5، شماره 4(20)، صص. 21-45.
منتظری، ا.، طالب‌پور، م.، اندام، ر. و کاظم‌نژاد، ا. (1398). "نقش مسئولیت‌های اجتماعی در نگرش هواداران فوتبال ایران"، مطالعات مدیریت ورزشی، دوره 11، شماره 53، صص. 157-180.
منتظری، ا.، طالب‌پور، م.، اندام، ر. و کاظم‌نژاد، ا. (1396). "اندازه‌گیری مسئولیت اجتماعی شرکت در صنعت ورزش: توسعه و اعتبار سنجی مقیاس اندازه‌گیری"، سالنامه علوم ورزشی کاربردی، دوره 5، شماره 2، صص. 97-114.
نامی، ا. و غلام‌پور، ع. (1396). "بررسی ساختار عاملی مسئولیت اجتماعی، رضایت مشتری، شهرت سازمانی و عملکرد در بنگاه‌های اقتصادی (مطالعه موردی: بانک شهر)"، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، دوره 5، شماره 1 (17)، صص. 1-12
نایب‌زاده، ش. و جعفریان، ح. (1398). "بررسی تأثیر ایدئولوژی‌های اخلاقی بر ارزیابی مصرف‌کننده از محصول و شرکت با توجه به نقش میانجی مسئولیت اجتماعی سازمان"، مدیریت بازاریابی، دوره 14، شماره 42، صص. 23-42.
Adams, A. & Armitage, S. (2014). “Mutuality for football clubs? Lessons from the financial sector”, Studies in Economics and Finance, Vol. 22(1), PP. 26-41.
Bhaedroch, C.B. & Sen, S. (2018). “Consumer-company identification: A framework for understanding consumers' relationships with companies”, Journal of Marketing, Vol. 67(2), PP. 76-88.
Brown, T.J. & Dacin, P.A. (1997). “The company and the product: Corporate associations and consumer product responses”, Journal of Marketing, Vol. 61(1), PP. 68-84.
Brunk, K.H. (2018). “Un/ethical company and brand perceptions: Conceptualising and operationalising consumer meanings”, Journal of business ethics, Vol. 111(4), PP. 551-565.
Filizöz, B. & Fişne, M. (2011). “Corporate social responsibility: A study of striking corporate social responsibility practices in sport management”, Procedia Social and Behavioral Sciences, Vol. 24, PP. 1405-1417.
Fornell, C. & Larcker, D.F. (2008). “Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error”, Journal of marketing research, Vol. 18(1), PP. 39-50.
Galbreath, J. (2010). “How does corporate social responsibility benefit firms? Evidence from Australia”, European Business Review, Vol. 22(4), PP. 411-431.
Giroux, M., Pons, F. & Mourali, M. (2015). “Is CSR important for all types of fans?: The value of corporate social responsibility in sport. In J.L. Robinson (ed.), Marketing dynamism & sustainability: Things change, things stay the same: Proceedings of the 2012 academy of marketing science (AMS) annual conference (PP. 497-500). Book Section, Cham: Springer International Publishing.
Hair, J.F., Hult, GT.M., Ringle, C.M. & Sarstedt, M. (2016). “A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM)”, Sage Publications. Second Edition.
Henseler, J., Ringle, C.M. & Sinkovics, R.R. (2009). “The use of partial least squares path modeling in international marketing. In New challenges to international marketing”, Emerald Group Publishing Limited, Vol. 5(28), PP. 21-33.
Irshad, A., Rahim, A., Khan, M.F. & Khan, M.M. (2017). “The impact of corporate social responsibility on customer satisfaction and customer loyalty, moderating effect of corporate image”, City University Research Journal, Vol. 1, PP. 63-73.
Kline, P. (2014). “An easy guide to factor analysis. Routledge”, Bioscience Biotechnology Research Communications, Vol. 10(4). PP. 746-751.
Kumar, V. & Reinartz, W. (2016). “Creating enduring customer value”, Journal of Marketing. Vol. 80(6), PP. 36-68.
Lazarus, R.S. (1991). “Emotion and adaptation”, New York, NY: Oxford University Press.
Lee, S, Singal, M. & Kang, K.H. (2013). “The corporate social responsibility–financial performance link in the US restaurant industry: do economic conditions matter?”, International Journal of Hospitality Management, Vol. 32, PP. 2-10.
Losoya, S.H. & Eisenberg, N. (2001). “Affective empathy. In J. A. Hall, & F. J. Bernieri (Eds)”, Theory and measurement (PP. 21-43). Mahwah, NJ: Erlbaum.
Malhotra, N.K. & Agarwal, J. (2019). “Reflections on the state-of-the-art in "Ethics & morality in customer-brand relationships”, directions for future research, Journal of business research, Vol. 95, PP. 392-400.
McCullough, M.E., Kimeldorf, M.B. & Cohen, A.D. (2008). “An adaptation for altruism? The social causes, social effects and social evolution of gratitude”, Current Directions in Psychological Science, Vol. 17, PP. 281-285.
Mueller, R.O. (1996). “Basic principles of structural equation modeling”, an introduction to LISREL and EQS, Springer Science & Business Media.
Murphy, P.E., Laczniak, E. & Wood, G. (2007). “An ethical basis for relationship marketing: A virtue ethics perspective”, European Journal of Marketing, Vol. 41(1/2), PP. 37-57.
Romani, S., Grappi, S. & Bagozzi, R.P. (2016). “Corporate socially responsible initiatives and their effects on consumption of green products”, Journal of Business Ethics, Vol. 135(2), PP. 253-264.
Sen, S., Du, S. & Bhattacharya, C.B. (2016). “Corporate social responsibility: A consumer psychology perspective”, Current Opinion in Psychology, Vol. 10, PP. 70-75.
Sharabati, A.A. (2018). “Effect of corporate social responsibility on Jordan pharmaceutical industry’s business performance”, Social Responsibility Journal, Vol. 14(3), PP. 566-583.
Solomon, M.R., Marshall, G.W. & Stuart, E.W. (2011). “Marketing: Real People, Real Choice. 7th ed”, New Jersey: Prentice Hall.
Tenenhaus, M, Amato, S. & Esposito Vinzi, V. (2004). “A global goodness-of-fit index for PLS structural equation modelling”, In Proceedings of the XLII SIS scientific meeting, Vol. 1. PP. 739-742.
Vitell, S.J., King, R.A., Howie, K., Toti, J.F., Albert, L., Hidalgo, E.R. & Yacout, O. (2016). “Spirituality, moral identity, and consumer ethics: A multi-cultural study”, Journal of Business Ethics, Vol. 139(1), PP. 147-160.
Walker, M.B. & Kent, A. (2009). “Do Fans Care? Assessing the Influence of Corporate Social Responsibility on Consumer Attitudes in the Sport Industry”, Journal of Sport Management, Vol. 23(6), PP. 743-769.
Wetzels, M., Odekerken-Schröder, G. & Van Oppen, C. (2009). “Using PLS path modeling for assessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustration”, MIS Quarterly, Vol. 33(1), PP. 177-195.
Xie, C., Bagozzi, R.P. & Grønhaug, K. (2015). “The role of moral emotions and individual differences in consumer responses to corporate green and non-green actions”, Journal of the Academy of Marketing Science, Vol. 43, PP. 333-356.
Xie, C., Bagozzi, R.P. & Grønhaug, K. (2019). “The impact of corporate social responsibility on consumer brand advocacy: The role of moral emotions, attitudes, and individual differences”, Journal of Business Research, Vol. 62(3), PP. 267-275.
