اصول حاکم بر طراحی هدفمند محورهای دید شاخص شهری

الموضوعات :

محمدرضا پورجعفر ¹ ( دانشیار و مدیرگروه شهرسازی دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس تهران )
علیرضا صادقی ² ( دانشآموخته معماری و دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه تربیت مدرس تهران )

تاريخ الإرسال : 22 الأربعاء , شوال, 1429 تاريخ التأكيد : 12 الأربعاء , ذو الحجة, 1429 تاريخ الإصدار : 23 الأحد , ذو الحجة, 1429

الکلمات المفتاحية: Visual axis, محور دید, سازماندهی بصری, مطالعات بصری-کالبدی, کیفیت بصری-کالبدی محیط, Typical visual axes, Visual – formal studies, Improvement of visual – formal environmental quality,

ملخص المقالة :

در طراحی شهری و در فرآیند بهبود کیفیت محیط، ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی شهر از جایگاه والایی برخوردار است. لذا طراحی آگاهانه و حفاظت از محور های دید به سوی ارزش های شاخص بصری، در ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی نقشی غیر قابل انکار دارد. در این نوشتار به منظور شناخت و ارائه اصول حاکم بر طراحی آگاهانه و هدفمند محور های دید شاخص درون شهری، از طریق روش توصیفی و تحلیل محتوایی مرور متون و استفاده از اسناد تصویری، به باز شناخت ویژگی های مشترک محور های دید شاخص جهان پرداخته شده است. همچنین جایگاه محور دید در تحقق اهداف و مبانی نظری طراحی شهری مورد تدقیق قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش ارائه معیار هایی نظیر ضرورت توجه به توپوگرافی و اختلاف سطح ها، محصوریت مطلوب، توجه به مکان رفتارها، تقویت حضورپذیری از طریق وجود فعالیت خاص در بدنه یا عنصر پایانی و استفاده از عناصر اکولوژیک هویتمند، در طراحی و ساماندهی محور های دید خواهد بود.

المصادر:

• بحرینی، سید حسین، (1377)"فرآیند طراحی شهری"، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول


• بیکن، ادموند، (1376)، "طراحی شهرها"، ترجمه: فرزانه طاهری، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ اول


• پاکزاد، جهانشاه (1385) "سیمای شهر آنچه کوین لینچ از آن می­فهمید"، نشریه آبادی، شماره 53(18 دورجدید)


• پاکزاد، جهانشاه، (1385) "مبانی نظری و فرآیند طراحی شهری"، وزارت مسکن و شهرسازی، چاپ اول


• پورجعفر، محمدرضا (1372)، "طرح بهسازی محور آزادی"، مطالعات طراحی شهری


• پورجعفر، محمدرضا، (1381)، "معیارهای طراحی شهری در طراحی مساجد" مجله مدرس هنر، شماره 1


• پورجعفر، محمدرضا، (1382)، "توجه به معیار­های طراحی شهری در انتخاب سایت مخابراتی تهران"، مجله آبادی، شماره 38


• پورجعفر، محمدرضا و دیگران، (1385)، "مبانی طراحی محور­های شاخص شهری"، نشریه آبادی، شماره 53(18 دورجدید)


• پورجعفر، محمدرضا، (1387)، "جزوه درسی مبانی طراحی شهری"، دانشگاه تربیت مدرس


• پورجعفر، محمدرضا و علی رضا صادقی(1387)، "شناخت و ساماندهی محور­های دید، رهیافتی در مدیریت بصری شهر­ها"، همایش ایده­های نو در مدیریت شهری، انتشارات سازمان جهاد دانشگاهی


• توسلی، محمود، (1371)، "طراحی فضای شهری 1"، انتشارات مرکز تحقیقات و مطالعات شهرسازی و معماری، چاپ اول


• ذکاوت، کامران، (1385) "چارچوب استراتژیک مدیریت بصری شهر"، نشریه آبادی، شماره 53(18 دورجدید)


• غفاری سده، علی، (1371)، "مبانی طراحی فضاهای متوالی در معماری شهر"، مجله صفه، شماره 8-6، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی


• کالن، گوردون،(1382) "گزیده منظر شهری"،ترجمه منوچهر طبیبیان، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم


• گروتر، یورک، (1383)،"زیبایی شناسی در معماری"، ترجمه: جهانشاه پاکزاد، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ دوم


• گلکار، کورش، (1378)، "کندوکاوی در تعاریف طراحی شهری" مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، چاپ اول


• گلکار،کوروش، (1385) "مفهوم منظر شهری"، نشریه آبادی، شماره 53(18 دورجدید)


• گیدیون، زیگفرید (1381)، "فضا , زمان , معماری"، ترجمه : منوچهر مزینی، انتشارات علمی و فرهنگی . چاپ پنجم .


• لنگ، جان، (1381)، "آفرینش نظریه معماری"، ترجمه علی­رضا عینی فر، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول


• لنگ، جان، (1386)، "طراحی شهری، گونه شناسی رویه­ها و طرح­ها"، ترجمه حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول


• لینچ، کوین، (1381)، "سیمای شهر" ترجمه منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم


• لینچ، کوین. (1381)، "بازنگری در سیمای شهر" ترجمه کوروش گلکار، نشریه صفه، شماره 34


• موریس، جیمز (1374)، "تاریخ شکل شهر" . ترجمه راضیه رضازاده . انتشارات دانشگاه علم و صنعت چاپ دوم


• مهندسین مشاور پارهاس و همکاران(گروه مشاوران همکار)، (1383) "چارچوب طراحی شهری اراضی عباس آباد"، شرکت نوسازی عباس آباد


• هدمن،ریچارد، یازوسکی، (1370)، "مبانی طراحی شهری"، ترجمه راضیه رضازاده و مصطفی عباس زادگان، دانشگاه علم وصنعت ایران


• D . Spreiregen , Paul, (1956) . “Urban Design” . AIA . United States .


• Neisser, u, (1967), “cognitive psychology”, englewood cliffs ,nj


• Oxford Advanced Learner’s Dictionary, (2007). Oxford University Press


• Pain, David. (2003), “Evaluating view corridor’s effect on development in the Austin central business district, Master project of Regional Planning”, University of North Carolina, Chapel Hill


• Porta, Renne (2005), “Linking urban design to sustainability”, Urban Design International, 51–64


• Smardon, R. (1988), “Perception and aesthetics of urban environment”, Landscape and Urban planning 15, p: 85-106


• Zacharias, j. (1999), “Preferences for view corridors through the urban environment”, Landscape and urban planning 43 ,p: 217-225


• google.com/image/champselysees - date: 12 oct 2008, time: 14:00


• google.com/image/piazza st peter- date: 12 oct 2008, time: 13:00


• google.com/image/versailles- date: 12 oct 2008, time: 13:20


• google.com/image/victoria socialismolui- date: 12 oct 2008, time: 14:50


•