روندهای پژوهش در بهزیستی کارآفرینانه: یک مطالعه بیبلیومتریک
الموضوعات :
لیلا میوه چی
1
,
حمیده رشادت جو
2
,
حسین وظیفه دوست
3
1 - دانشجوی دکتری کارآفرینی، گروه کارآفرینی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه آموزش عالی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استاد گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: بهزیستی کارآفرینانه , هم رخدادی واژگان , بیبلیومتریک , علم سنجی , ووس ویوور,
ملخص المقالة :
هدف : قابلیت تکنیک تحلیل هم رخدادی به عنوان یکی از روش های علم سنجی در شناسایی ساختار فکری دانش در یک حـوزة پژوهشـی و زیر مجموعه های آن حوزه می باشد. بنابراین هدف از این پژوهش، مطالعه و مصور سازی ساختار فکری دانـش در پژوهشهای جهانی بهزیستی کارآفرینانه با استفاده ازتکنیک تحلیل هم رخدادی می باشد. روش شناسی : این پژوهش براساس تکنیک هم رخدادی و مصور سازی و تحلیل شبکه انجام شده است و جامعه پژوهش را کلیه کلید واژگان مقالات حوزه موضوعی بهزیستی کارآفرینانه تشکیل می دهد که در بازه زمانی ۲۰۱۲-۲۰۲۳ در پایگاه اسکوپوس نمایه شده اند. از نرم افزار Excel، نرم افزار VOS Viewer برای ترسیم نقشه ها و نرم افزار Gephi برای تحلیل شبکه های اجتماعی بر اساس شاخص های مرکزیت استفاده شد. یافته ها : تحلیل داده ها نشان داد که در حوزه بهزیستی کارآفرینانه طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ در مجموع ۶۱ مقالات علمی،کنفرانسی و مروری در این حوزه در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است. نتایج ۶ خوشه موضوعی را شناسایی نمودند که شامل بهزیستی، کارآفرینی، بهزیستی کارآفرینانه، کارآفرین ها، اشتیاق کارآفرینانه و انسان است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش ساختار موضوعی شکل گرفته در تحقیقات بهزیستی کارآفرینانه را نشان می دهد بطوریکه محققان و علاقمندان به این حوزه را قادر می نماید تا با آگاهی در این حوزه پیش رفته و پژوهشهای خویش را در راستای مباحث جاری هدایت نموده و همچنین به سیاست گذاران و متخصصان برای ورود به این حوزه کمک می نماید.
دولت زارعی, فرجی, امید, ایزدپور, & یونسی مطیع. (2022). بررسی ساختار مفهومی پژوهشهای مسئولیت اجتماعی شرکتی از طریق تجزیهوتحلیل همواژگانی. مجله علمی, 9(3), 381-406.
صدیقی، مهری. (1393). بررسی کاربرد روش تحلیل هم رخدادی واژگان در ترسیم ساختار حوزه های علمی (مطالعه موردی: حوزه اطلاع سنجی). پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات)، 30(2)، 373-396. SID. https://sid.ir/paper/131088/fa.
کفشدوز محمدی, حسینی نیا, میگون پوری, & وظیفه دوست. (2021). علمسنجی و ارائه مسیر پژوهشهای آتی توسعه اکوسیستم کسب و کارهای استارتآپی. پژوهش نامه علم سنجی, 7(2), 51-76.
مکی زاده, & ابراهیمی. (2018). ترسیم نقشه ی علمی حوزه ی موضوعی مدیریت ریسک در پایگاه نمایه ی استنادی علوم ایران (ISC). مدیریت بحران, 6(2), 105-117.
Bai, Y., & Li, H. (2022). Mapping the evolution of e-commerce research through co-word analysis: 2001–2020. Electronic Commerce Research and Applications, 55, 101190.
Contreras-Barraza, N., Espinosa-Cristia, J. F., Salazar-Sepulveda, G., Vega-Muñoz, A., & Ariza-Montes, A. (2021). A scientometric systematic review of entrepreneurial wellbeing knowledge production. Frontiers in Psychology, 12, 641465.
Kılıç, M., & Uyar, A. (2022). Thematic structure of accounting research by co-word analysis. International Journal of Bibliometrics in Business and Management, 2(1), 1-41.
Ma, Guoxin & Olayinka, Olaleye. (2019). A Systematic Literature Review on Entrepreneurship for Well-Beiing. Asian Social Science and Humanities Research Journal (ASHREJ). 1. 38-46. 10.37698/ashrej.v1i1.5.
Pham, X. L., Nguyen, P. M. B., & Truong, G. N. T. (2022). A Co-Word and Co-Citation Analysis of Digital Marketing Research. International Journal of Service Science, Management, Engineering, and Technology (IJSSMET), 13(1), 1-20.
Sánchez-García, J. C., Vargas-Morúa, G., & Hernández-Sánchez, B. R. (2018). Entrepreneurs' well-being: a bibliometric review. Frontiers in psychology, 9, 1696.
Sedighi, M. (2015). Using of co-word analysis method in mapping of the structure of scientific fields (case study: The field of Informetrics). Iranian Journal of Information Processing and Management, 30(2), 373-396.
Sohaili F, Shaban A, Khase A. Intellectual Structure of Knowledge in Information Behavior: A Co-Word Analysis. تعامل انسان و اطلاعات 2016; 2 (4) URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-2446-en.html
Taqi, M., Gurkaynak, N., & Gencer, M. (2019). Marketing concept evolution: A bibliometrics co-occurrence analysis.
Tan Luc, P., Xuan Lan, P., Nhat Hanh Le, A., & Thanh Trang, B. (2022). A co-citation and co-word analysis of social entrepreneurship research. Journal of Social Entrepreneurship, 13(3), 324-339.
Van Eck, N., & Waltman, L. (2010). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. scientometrics, 84(2), 523-538.
Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2014). Visualizing bibliometric networks. In Measuring scholarly impact: Methods and practice (pp. 285-320). Cham: Springer International Publishing.
Wiklund, J., Nikolaev, B., Shir, N., Foo, M. D., & Bradley, S. (2019). Entrepreneurship and well-being: Past, present, and future. Journal of business venturing, 34(4), 579-588.
Yadav, S. K., Borgohain, D. J., & Verma, M. K. (2022). Global Research Trends in “Big Data” during 2012-21: A Data Mining based on Scientometric Tools.
Zupic, I., & Čater, T. (2015). Bibliometric methods in management and organization. Organizational research methods, 18(3), 429-472.
روندهای پژوهش در بهزیستی کارآفرینانه : یک مطالعه بیبلیومتریک
Research Trends in Entrepreneurial Well-being: A Bibliometric Study
چکیده
هدف : قابلیت تکنیک تحليل هم رخدادی به عنوان یکی از روش های علم سنجی در شناسایی ساختار فكري دانش در يك حـوزة پژوهشـي و زیر مجموعه های آن حوزه می باشد. بنابراین هدف از این پژوهش، مطالعه و مصور سازی ساختار فكري دانـش در پژوهشهاي جهانی بهزیستی کارآفرینانه با استفاده ازتکنیک تحليل هم رخدادی می باشد.
روش شناسی : این پژوهش براساس تکنیک هم رخدادی و مصور سازی و تحلیل شبکه انجام شده است و جامعه پژوهش را کلیه کلید واژگان مقالات حوزه موضوعی بهزیستی کارآفرینانه تشکیل می دهد که در بازه زمانی ۲۰۱۲-۲۰۲۳ در پایگاه اسکوپوس نمایه شده اند. از نرم افزار Excel، نرم افزار VOS Viewer برای ترسیم نقشه ها و نرم افزار Gephi برای تحلیل شبکه های اجتماعی بر اساس شاخص های مرکزیت استفاده شد.
یافته ها : تحلیل داده ها نشان داد که در حوزه بهزیستی کارآفرینانه طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ در مجموع ۶۱ مقالات علمی،کنفرانسی و مروری در این حوزه در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است. نتایج ۶ خوشه موضوعی را شناسایی نمودند که شامل بهزیستی، کارآفرینی، بهزیستی کارآفرینانه، کارآفرین ها، اشتیاق کارآفرینانه و انسان است.
نتیجه گیری: نتایج این پژوهش ساختار موضوعی شکل گرفته در تحقیقات بهزیستی کارآفرینانه را نشان می دهد بطوریکه محققان و علاقمندان به این حوزه را قادر می نماید تا با آگاهی در این حوزه پیش رفته و پژوهشهای خویش را در راستای مباحث جاری هدایت نموده و همچنین به سیاست گذاران و متخصصان برای ورود به این حوزه کمک می نماید.
کلید واژه ها : بهزیستی کارآفرینانه ، هم رخدادی واژگان ، بیبلیومتریک ، علم سنجی ، ووس ویوور
مقدمه
در چند سال اخیر ، بهزیستی کارآفرینانه به عنوان یک حوزه مهم تحقیقاتی توجه فزاینده ای را به خود جلب نموده ، بطوریکه ظهور این مفهوم در نتیجه شناخت رو به رشد و اهمیت بهزیستی در حوزه های مختلف زندگی ، از جمله کار و کارآفرینی، بوده است.
بهزیستی کارآفرینانه به عنوان تجربه رضایت، عاطفه مثبت، عاطفه منفی نادر و عملکرد روانشناختی در مراحل توسعه ، اجرا ، مدیریت ، ایجاد و رشد یک کسب و کار کارآفرینانه تعریف شده است (ویکلوند و همکاران ، ۲۰۱۹). بررسی بهزیستی کارآفرینانه شامل بررسی عوامل موثر در موفقیت و بهزیستی کارآفرینان از جمله سلامت روان ، رضایت شغلی و کیفیت کلی زندگی آنها است. مطالعات نشان می دهد علاوه بر اینکه بهزیستی کارآفرینانه دارای مزایایی مختلفی از جمله : دسترسی به منابع و تاثیرگذاری آن (تورنالارچتینکایا و اسلام اوغلو ، ۲۰۲۲ )، بهبود رفاه ذهنی ( یانگ و همکاران ،۲۰۲۱ )، پایداری و تناسب شغلی ( کریمی و رییسی، ۲۰۲۲)، رضایت، شادی و معناداری زندگی (ساهران و همکاران،۲۰۱۹) و برآورده کردن نیازهای اساسی روانشناختی ( مرل و همکاران،۲۰۲۲) است، حفظ آن نیز بدلایل مختلفی همچون عوامل استرس زای کارآفرینانه (ویلیامسون و همکاران،۲۰۲۱) میتواند چالش برانگیز باشد. فلذا ترسیم ساختار بهزیستی کارآفرینانه می تواند بینش ارزشمندی در مورد عواملی که به موفقیت و بهزیستی کارآفرینان کمک می کند، ارائه دهد. ضمن اینکه تجزیه و تحلیل نقشه موضوعی با روش علم سنجی و تحلیل شبکه اجتماعی ، می تواند یک راه موثر برای کشف روابط پیچیده بین این عوامل و شناسایی مناطقی باشد که ممکن است نیاز به انجام تحقیقات اضافی باشد.
مطالعه ساختار دانش در رشته های مختلف و ترسیم هر نقشه علمی، با استفاده از تکنیکها و روش های متفاوت صورت می گیرد که تحلیل هم واژگانی یا هم رخدادی1 یکی از آنهاست. به عبارتی، تحلیل هم رخدادی که از متن عناوین ، کلمات کلیدی تعیین شده توسط نویسنده ، چکیده ها یا حتی متون کامل برای ساخت یک نقشه معنایی در یک موضوع استفاده می کند( زوپیک و کی تا2 ،۲۰۱۵)، روشی است که میتواند برای شناسایی مضامین اصلی و جریانهای تحقیقاتی در هر زمینه موضوعی و در راستای کشف شبکه بین مؤلفههای پژوهش در آن موضوع، مورد استفاده قرار گیرد ( صدیقی ، ۲۰۱۶) .
همچنین، این روش می تواند برای شناسایی موضوعات تحقیقاتی در حال ظهور، با تجزیه و تحلیل هم رخداد بودن کلمات در یک زمینه خاص استفاده شود. این رویکرد در زمینه های مختلف همانند حسابداری (کلیچ و اویار3 ،۲۰۲۲) ، بازاریابی دیجیتالی (فام و همکاران4، ۲۰۲۲) و تجارت الکترونیکی (بای و لی5 ، ۲۰۲۲) برای شناسایی موضوعات برجسته و در حال ظهور استفاده شده است.
تحلیل هم واژگانی به عنوان رایج ترین روش در پژوهش های علم سنجی، این امکان را ایجاد می کند تا حوزه های موضوعی ذیل یک حوزه پژوهشی ( بهزیستی کارآفرینانه ) آشکار و به مطالعه روابط مفهومی و معنایی آن حوزه بپردازیم ، چراکه ترسیم ساختار فکری دانش در هرحوزه، می تواند کمک شایانی به محققان علاقمند آن حوزه پژوهشی بنماید(سهیلی و همکاران، ۲۰۱۶) .
به همین دلیل، هدف این پژوهش، بکارگیری روش تحلیل همرخدادی در ترسیم ساختار بهزیستی کارآفرینانه و شناسایی مضامین اصلی ، جریان ها و روند تحقیقاتی و رشد علمی در زمینه بهزیستی کارآفرینانه است تا محققان را قادر نماید پژوهش های خویش را با آگاهی بیشتر ، بصورت هدفمند و در راستای مباحث روز در این حوزه هدایت نمایند .
در این راستا ، پرسش های اصلی این پژوهش به شرح ذیل می باشد :
۱- روند پژوهش و رشد تولیدات علمی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه و همچنین تعداد استناد دهی ها در این حوزه در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ چگونه است ؟
۲- دسته بندی موضوعی پژوهشهای منتشر شده بهزیستی کارآفرینانه در پایگاه اسکوپوس چگونه بوده و از نظر موضوعی به چه زیر حوزه های موضوعی پرداخته اند؟
۳- پرتکرارترین کلید واژه های پژوهشهای منتشر شده در حوزه بهزیستی کارآفرینانه کدامند؟
۴- مهمترین خوشه ها مبتنی بر تحلیل هم واژگانی پژوهشهای منتشر شده در خصوص کاربرد حوزه بهزیستی کارآفرینانه کدامند؟
۵- تحلیل شبکه هم رخدادی واژگان به شکل گیری چه موضوعاتی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه، براساس سنجه های مرکزیت منجر شده است ؟
پیشینه پژوهش
در دهه اخیر رواج تکنیک های مختلف علم سنجی این امکان را برای پژوهشگران فراهم نمود تا بتوانند بسته به روش انتخابی شان، ساختار فکری حاکم بر حوزه پژوهش مورد علاقه شان را مورد بررسی قرار دهند . در این خصوص ، تکنیک هم رخدادی واژگان به عنوان مهمترین روش در مطالعه شبکه و ساختار مفهومی حوزه های موضوعی مختلف، مورد توجه محققان قرار گرفته است.
به عنوان مثال، تان لوک و همکاران (۲۰۲۲) با استفاده از تحلیل هم استنادی و هم واژگانی به بررسی ساختار مفهومی تحقیقات کارآفرینی اجتماعی پرداختند. کفشدوز محمدی و همکاران (۲۰۲۱ ) در حوزه موضوعی توسعه اکوسیستم کسب و کارهای استارت آپی با استفاده از تکنیک تحلیل هم رخدادی و تحلیل محتوا و با کمک ترسیم نقشه های علمی و نمایش روند تولیدات در این حوزه، نشان دادند که علاوه بر رشد نمایی تولیدات این حوزه ، مقوله استارت آپ بیشترین موضوع مورد توجه این حوزه بوده است. در حوزه موضوعی مسئولیت های اجتماعی، دولت زارعی و همکاران (۲۰۲۲) از تجزیه تحلیل هم واژگانی بهره بردند و در حوزه تجارت الکترونیک، بای و لی (۲۰۲۲) نقشه تحول این حوزه را از طریق تحلیل هم واژگانی ارائه دادند و اویار و همکارانش (۲۰۲۰) برای بررسی مطالعات حسابداری از تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه اجتماعی استفاده نمودند. کلیه این پژوهش ها از نظر تکنیک تحلیل و روش پژوهش، با مطالعه ما نزدیکی دارد. هرچند که از نظر موضوعی و براساس جستجو در پایگاه علمی اسکوپوس در حوزه بهزیستی کارآفرینانه، تا به امروز تنها دو پژوهش تحلیل علم سنجی یافت شده که با موضوع این پژوهش تا حدی قرابت دارد .
اولین مطالعه ، توسط سانچز-گارسیا و همکاران6 در سال ۲۰۱۸ به موضوع «بهزیستی کارآفرینان» پرداخته است. این مطالعه با هدف خلاصه نمودن و طبقه بندی کردن پژوهشهای مرتبط فیمابین دو مقوله کارآفرینی و بهزیستی، به بررسی ارتباط بین سازمانهای تحقیقاتی، کشورها و نویسندگان در بازه زمانی سالهای ۱۹۷۴ تا ۲۰۱۷ و با استفاده از داده های جمع آوری شده از سه پایگاه اسکوپوس، وب آو ساینس و پاپمد با اکسل و نرم افزار ووس ویور پرداخته اند .
پژوهش دوم ، توسط کونترراس-بارازا و همکاران در سال ۲۰۲۱ با موضوع ((مرور سیستماتیک علم سنجی تولید دانش بهزیستی کارآفرینانه )) در ادامه تکمیل پژوهش آقای سانچز-گارسیا و به منظور رفع خلاهای پژوهشی آنان با تغییر در متدولوژی تحقیق و استفاده از مرور سیستماتیک و چارچوب های PRISMA و PICO برای جمع آوری داده ها و همچنین با استفاده از نرم افزار ووس ویور و بکارگیری پایگاه داده اسکوپوس در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به بررسی روند تولید دانش و هم استنادی بین نویسندگان، کشور ها و ژورنالها و همچنین توزیع جغرافیایی تولیدات حوزه بهزیستی کارآفرینانه پرداختند.
نتایج بررسی ها نشان دهنده این موضوع بوده که این دو مقاله تنها بخشی از زیرمجموعه حوزه بهزیستی کارآفرینانه را پوشش می دهند بطوریکه در موضوعات مورد بحث ما، تولیدات متنوعی در این حوزه صورت نپذیرفته است. مرور پژوهشها نمایانگر این موضوع بوده که در چند سال اخیر تلاشها برای شناسایی روند پژوهشی این حوزه و پراهمیت ترین ژورنالها و تاثیرگذارترین پژوهشگران و سازمانها و نشریات در حوزه بهزیستی کارآفرینانه محدود بوده و علیرغم تلاش نویسندگان فوق بر انجام مطالعات در بازه زمانی۱۹۷۴ تا ۲۰۱۷ و سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، متاسفانه پژوهشها، شامل مقالات سه سال اخیر (۲۰۲۱ تا ۲۰۲۳ ) نمی گردند که این موضوع با توجه به سرعت رشد تولیدات علمی پژوهشی و تغییر دیتاها در طول زمان، از اعتبار کافی برخوردار نیستند. همچنین پژوهش های فوق، تحلیل هم واژگانی به همراه تحلیل شبکه اجتماعی با سایر نرم افزار های این حوزه را نداشتند و صرفا از نرم افزار ووس ویور استفاده نمودند. ضمن اینکه بررسی و مرور پیشینه ها نشان داد که تاکنون مطالعاتی در خصوص روش هم رخدادی واژگان در حوزه بهزیستی کارآفرینانه در ایران نیز انجام نشده است. بنابراین پژوهش حاضر با تکیه بر استفاده از تحلیل هم رخدادی واژگان و نیز شیوه های بکارگرفته شده در تحلیل نتایج ( تفاوت در نحوه انتخاب کلمات در جستجو، تفاوت در استراتژی جستجو، نرم افزارهای ترسیم ساختار، نرم افزار تحلیل شبکه و آمار توصیفی) با پژوهشهای فوق متفاوت بوده و به نوعی نوآوری این پژوهش می باشد.
روش شناسی پژوهش
این مطالعه با استفاده از نمایه استنادی اسکوپوس انجام شده است و با توجه به هدف آن – از نوع پژوهش های توصیفی – کاربردی به شمار می رود در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل تولیدات علمی از تکنیک هم رخدادی واژگان استفاده شده است .
پایگاه مذکور به این علت انتخاب شده است که امکان دسترسی به تمام مراجع استنادی یک مقاله را در اختیار پژوهشگران قرار می دهد و این پایگاه به طور مرتب بروز رسانی می شود همچنین به کاربران این امکان را می دهد که بر اساس عنوان، چکیده، کلمات کلیدی ، موضوع و نویسنده جستجوی خود را محدود کنند. پوشش وسیعتر پایگاه اسکوپوس برای مطالعات بیبلیومتریک حوزه های تحقیقاتی کوچکتر، که به اندازه کافی توسط پاسگاه وب آو ساینس پوشش داده نمی شود، نیز مفید می باشد (زوپیک و کیتا ،۲۰۱۵).
جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مقالات علمی با حوزه موضوعی بهزیستی کارآفرینانه در بازه زمانی ده ساله ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس می باشد که در روز ۱۷ دسامبر ۲۰۲۳ مصادف با ۲۶ آذرماه ۱۴۰۲ از این پایگاه استخراج شده است.
راهبرد مورد استفاده در این پژوهش برای استخراج مقالات علمی بر مبنای بکارگیری عملگر های بولین در بخش جستجوی پیشرفته این پایگاه با استفاده از عبارات بهزیستی کارآفرینانه7 و بهزیستی کارآفرین8 در عنوان، چکیده و کلمات کلیدی بوده است . همچنین عبارت جستجو، در بخش نوع اسناد به مقالات اصیل، مقالات کنفرانسی و مروری به زبان انگلیسی و بازه زمانی سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ محدود شد. بطوریکه مطابق جدول ۱ در مجموع بیش از ۸۶.۸۸ درصد تالیفات در قالب مقاله اصیل علمی پژوهشی مجلات بوده و مقالات کنفرانسی و مروری به ترتیب ۹.۸۴ درصد و ۳.۲۸ درصد از پژوهشهای انتشار یافته را تشکیل می دهند.
نوع سند انگلیسی | از ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ | |
تعداد | درصد | |
مقاله اصیل مقاله کنفرانسی | ۵۳ ۶ | ۸۶.۸۸ ۹.۸۴ |
مقاله مروری | ۲ | ۳.۲۸ |
جمع کل | ۶۱ | ۱۰۰ |
جدول ۱- خروجی بیبلیومتریک این پژوهش
عبارت جستجوی استفاده شده بر اساس فرمول جستجوی زیر بوده است :
( TITLE-ABS-KEY ( "Entrepreneurial Well-being" ) OR TITLE-ABS-KEY ( "Entrepreneur* Well-being" ) OR TITLE-ABS-KEY ("Entrepreneurial wellbeing" ) ) AND PUBYEAR > 2012 AND PUBYEAR < 2023 AND ( LIMIT-TO ( DOCTYPE , "ar" ) OR LIMIT-TO ( DOCTYPE , "cp" ) OR LIMIT-TO ( DOCTYPE , "re" ) )
شکل ۱- مراحل رسیدن به جامعه آماری پژوهش « بهزیستی کارآفرینانه »
پس از ذخیره اطلاعات جمع آوری شده ، داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل ، نرم افزار بصری گفی9 و برای ترسیم ساختار فکری و شبکه واژگان از نرم افزار ووس ویوور10 برای تجزیه و تحلیل استفاده شد و نتایج و یافته های در قالب نمودارهای آماری و جداول ارائه شده است.
یافته های پژوهش
پاسخ پرسش ۱: روند پژوهش و رشد تولیدات علمی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه و همچنین تعداد استناد دهی ها در این حوزه در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ چگونه است؟
یافته های حاصل از تحلیل داده ها منعکس شده در شکل ۲ نشان می دهد که روند مطالعات و تولیدات علمی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه و حوزه های فرعی آن در پایگاه اسکپوس11 در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ دارای سیر صعودی بوده و تعداد مقالات این حوزه و حوزه های وابسته به آن از سال ۲۰۱۲ به بعد ، به بیش از ۱۴ برابر میزان خود در ده سال گذشته رسیده است . ضمن اینکه میزان استناددهی ها در سال ۲۰۲۳ با تعداد ۴۷۶ رکورد بیشترین و در سال ۲۰۱۳ بدون هرگونه استنادی، رکورد کمترین استناد را در این حوزه موضوعی داشته است. با توجه به جدید بودن موضوع بهزیستی کارآفرینانه، آغاز روند صعودی تعداد تالیفات و همچنین افزایش تعداد استنادها که منجر به دیده شدن مقالات این حوزه گردیده، از سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ بوده است.
پاسخ پرسش ۲ : دسته بندی موضوعی پژوهشهای منتشر شده بهزیستی کارآفرینانه در پایگاه اسکوپوس چگونه بوده و از نظر موضوعی به چه زیر حوزه های موضوعی پرداخته اند؟
چگونگی توزیع حوزه موضوعی مقالات انتشار یافته در پایگاه اسکوپوس طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ در شکل ۳ نشان داده شده است.با در نظر گرفتن این نکته که یک مقاله ممکن است به چند حوزه موضوعی تعلق داشته باشد، بیشترین حوزه موضوعی انتشارات به ترتیب در کسب و کار، مدیریت و حسابداری ( ۵۰٪ )، اقتصاد و مالی (۱۰.۷٪ )، روانشناسی ( ۱۰.۷٪ ) و علوم اجتماعی (۹.۵٪ ) است.
همچنین در شکل۴ نقشه چگالی شبکه و نتایج مربوط به موقعیت وارتباط بین زمینه های موضوعی حوزه پژوهشهای انجام شده در بهزیستی کارآفرینانه را با استفاده از نرم افزار ووس ویوور نشان می دهد. در این نقشه، مقوله هایی که بیشتر با یکدیگر مرتبط هستند در فاصله نزدیک تر و مقوله هایی که ارتباط کمتری داشته اند، در فاصله دورتر واقع شده اند. چگالی هر کلمه کلیدی بر اساس تعداد وقوع آن، تعداد دایره های مجاور و اهمیت دایره های مجاور تعیین میشود. همچنین طیف رنگهای زرد تا آبی به ترتیب نشان دهنده وزن چگالی بیشتر تا وزن چگالی کمتر دایره های تشکیل دهنده شبکه هستند.
با دقت در نقشه چگالی نشان میدهد که نقاط با رنگ زرد دارای تراکم بیشتر و رنگ سبز دارای تراکم کمتر واژگان هستند که در این میان مقوله های کارآفرینی، بهزیستی و بهزیستی کارآفرینانه بیشترین تراکم را دارند و بعد از آن استرس، رضایت شغلی ، کارآفرينان ، بهزيستي ذهني، کارآفرين ، عملکرد ، رضایت از زندگی ، موفقیت کارآفرینانه ، خوداشتغال و اشتیاق کارآفرینانه بیشترین تراکم را داراست.
شکل ۴- نقشه چگالی کلیدواژه های رکوردهای علمی « بهزیستی کارآفرینانه »
پاسخ پرسش۳ : پرتکرارترین کلید واژه های پژوهشهای منتشر شده در حوزه بهزیستی کارآفرینانه کدامند؟
در پاسخ به سوال ۳ پرکاربردترین کلمات کلیدی متون بهزیستی کارآفرینانه با استفاده از نتایج مراحل قبل، مطابق شکل ۵ و همچنین جدول ۲ معرفی می گردد. همانگونه که در شکل مشخص است پرتکرار ترین کلید واژه های پژوهشی در متون مورد مطالعه و یا به عبارتی فعال ترین زمینه های پژوهشی حوزه بهزیستی کارآفرینانه، به ترتیب شامل مفاهیم کارآفرینی، بهزیستی، بهزیستی کارآفرینانه، استرس و رضایت شغلی می باشد.
ردیف | کلمات کلیدی | وزن (هم رخدادی) | وزن(قدرت پیوند کل) |
۱ | کارآفرینی( Entrepreneurship) | ۱۷ | ۴۱ |
۲ | بهزیستی ( Well-being) | ۱۶ | ۳۷ |
۳ | بهزیستی کارآفرینانه (Entrepreneurial well-being ) | ۱۳ | ۲۳ |
۴ | استرس ( Stress) | ۹ | ۲۲ |
۵ | رضایت شغلی( Job Satisfaction) | ۷ | ۱۸ |
جدول۲- لیست واژگان کلیدی متون حوزه بهزیستی کارآفرینانه با بالاترین تکرار ( منبع : بدست آمده از نرم افزار ووس ویور )
پاسخ پرسش۴ : مهمترین خوشه ها مبتنی بر تحلیل هم واژگانی پژوهشهای منتشر شده در خصوص کاربرد حوزه بهزیستی کارآفرینانه کدامند؟
در تحلیل هم رخدادی، آستانه هم رخدادی برای کلید واژگان لحاظ می شود که با انتخاب حداقل تعداد هم رخدادی بر مبنای ۲ ، از بین ۲۷۱ کلمات کلیدی بدست آمده در ۶۱ پژوهش، تعداد ۳۴ کلید واژه استخراج شد بعبارتی حوزه های کوچکی که کلمات کلیدی آنها آستانه هم رخدادی برای هر واژه ۲ بار را کسب نکردند، از نتایج تحلیل حذف می شوند بنابراین با در نظر گرفتن آستانه هم رخدادی فوق برای کلمات مورد بررسی ، نرم افزار تعداد ۳۴ کلید واژه در مدارک مورد مطالعه شناسایی نموده و تحلیل هم رخدادی واژگان به کمک نرم افزار مطابق شکل ۵ بر روی این ۳۴ کلید واژه صورت پذیرفت.
شکل ۶ یک مرور کلی ساختار در حوزه بهزیستی کارآفرینانه و شبکه هم رخدادی واژگان بدست آمده را با ۶ خوشه رنگی نشان داده و جدول ۳ خلاصه شبکه و خوشه ها را معرفی می کند. هر خوشه با رنگ متفاوتی نشان داده می شود که اهمیت نسبی ، نزدیکی و رابطه بین آنها را نشان می دهد. یعنی "هرچه تعداد عناصر همسایه بیشتر باشد و فاصله بین این عناصر و نقطه مورد علاقه کمتر باشد، تراکم عنصر بیشتر است" (وان اک و والتمن12 ، ۲۰۱۰). در واقع میزان بزرگی دایره ها نشان دهنده کاربرد بیشتر آن کلید واژه در توصیف مدارک است بطوریکه در این مطالعه کلید واژه های کارآفرینی ، بهزیستی، بهزیستی کارآفرینانه بزرگترین دایره و در نتیجه پرتکرار ترین واژگان کلیدی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه هستند.رنگ هر دایره نشان دهنده خوشه های کلید واژگان است و سایز هر دایره نشان دهنده تعداد هم رخدادی کلید واژگان است و ضخامت پیوندها با وزن پیوندهای متصل به دایره ها متناسب است.
افزون بر این، دوری و نزدیکی کلیدواژه ها نشان میدهد که آنها چه مقدار به یکدیگر و به مفهوم اصلی، یعنی بهزیستی کارآفرینانه مرتبط هستند. به عنوان مثال، قرار گرفتن دایره عوامل استرس زای کارآفرینانه در نزدیکی دایره بهزیستی کارآفرینانه نشاندهنده توجه به اثرگذاری آنها بر یکدیگر در متون موجود است و محل قرار گرفتن دایره استرس، به معنی ارتباط دور آن با بهزیستی کارآفرینانه است به عبارتی در ادبیات موجود به اثرات این دو مفهوم بر یکدیگر کمتر توجه شده است که برای تبیین بهتر در ادامه، هر یک از خوشه ها تحلیل خواهد شد.
شکل ۶- شبکه هم رخدادی واژگان در حوزه بهزیستی کارآفرینانه
مفاهیم متنوعی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه وجود دارد که شامل ۶ خوشه است. برای تقسیم بندی موضوعی هر خوشه ، در هر کدام از خوشه ها کلید واژه با بیشترین فراوانی ، به عنوان نام خوشه انتخاب شد. خوشه اول که توسط رنگ قرمز نشان داده شده (شکل ۷ – ب) از ۹ کلیدواژه تشکیل شده که عمدتا به بهزیستی مربوط می شود و کلمات کلیدی: بهزیستی، فرسودگی شغلی، کارآفرین، بهزیستی فضیلت گرا، لذت گرا، بهزیستی روانشناختی، ریکاوری، کارآفرینی اجتماعی و استرس را به یکدیگر مربوط می کند . ۲۵ درصد از هم رخدادی کلمات کلیدی تحت این پژوهش در این خوشه قرار دارد.
خوشه دوم که با رنگ سبز نشان داده شده از ۷ کلیدواژه تشکیل شده که عمدتا به کارآفرین ها مربوط است و ۱۳.۶۹ درصد از هم رخدادی واژگان کلیدی مربوط به این خوشه است. سومین خوشه که با رنگ آبی تیره نشان داده شده از ۶ کلیدواژه تشکیل شده و عمدتا مربوط به کارآفرینی است و نشان می دهد که کارآفرینی و ارتباط آن با شادی، سلامت ،رضایت زندگی،خد اشتغال و بهزیستی ذهنی از مهمترین مباحث مد نظر پژوهشگران این حوزه است و ۳۴.۵۲ درصد از هم رخدادی کلمات کلیدی مربوط به این خوشه است که مطابق شکل ۷ -الف بیشترین میزان روابط را با سایر خوشه ها متمرکز می کند.
در خوشه چهارم که با رنگ زرد نشان داده شده با بررسی کلیدواژه ها مشاهده می شود که عمدتا به بهزیستی کارآفرینانه میپردازد و نشان میدهد که ظهور بهزیستی کارآفرینانه و ارتباط آن با رضایت شغلی ، تئوری خود تعیینی ، بهزیستی، ترس از شکست کارآفرینانه و عوامل استرس زای کارآفرینی از جمله مهمترین مباحث مد نظر پژوهشگران این حوزه بوده و ۱۷.۸۶ درصد از هم رخدادی کلمات کلیدی مربوط به این خوشه است . همچنین، خوشه پنجم که با رنگ بنفش نشان داده شده عمدتا به اشتیاق کارآفرینانه با ۵.۳۶ درصد از هم رخدادی واژگان و در نهایت آخرین خوشه یعنی خوشه ششم که با رنگ آبی روشن نشان داده شده و در قسمت بالای شکل ۵ قرار گرفته با کلمات کلیدی: انسان ، بهزیستی و ارزیابی به هم مرتبط بوده و ۳.۵۷ درصد از هم رخدادی کلمات کلیدی مربوط به این خوشه است که کمترین ارتباط را با دیگر خوشه ها دارد.
شکل ۷ -الف و ب – روابط خوشه آبی تیره (خوشه۳) و خوشه قرمز (خوشه۱) با بیشترین میزان روابط با سایر خوشه ها (منبع : برگرفته از ووس ویور)
شکل ۸-نقشه تجسم پوشش واژگان کلیدی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه در گذر زمان
شکل ۸ تصویری از ۳۴ کلمات کلیدی را نشان می دهد که متوسط سال انتشار آنها با استفاده از رنگ ها برای نمایش تغییرات زمانی آنها پوشش داده شده است و نشان می دهد که کلید واژه های پرتکرار در گذر زمان و در بازه ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ از قدیمی ترین ها با رنگ بنفش به جدیدترین ها با رنگ زرد تحول یافته اند .
به عبارتی کلمات بنفش تیره به طور متوسط در حدود سال ۲۰۱۹ منتشر شده اند ، اصطلاحات با متوسط سال انتشار در حدود سال۲۰۲۰.۵۰ به رنگ سبز تیره نشان داده شده اند ، کلمات کلیدی با متوسط سال انتشار ۲۰۲۱.۵ به رنگ سبز روشن و کلمات کلیدی با متوسط سال انتشار در حدود سال ۲۰۲۳ به رنگ زرد نشان داده شده اند.
نتایج جدول ۳ که از نرم افزار ووس ویوور گرفته شده است نشان می دهد که اصطلاح بهزیستی روانشناختی در سال ۲۰۱۸ ، خود اشتغال به طور متوسط در نیمه سال ۲۰۱۸ و در سال ۲۰۱۹ کلمات سلامت، بهزیستی، شادی، انسان، عملکرد کسب و کار و موفقیت کارآفرینانه انتشار یافته اند.
در نیمه سال ۲۰۱۹ ، بررسی کلمات کارآفرین و عملکرد کسب و کار برجسته بودند . موارد بهزیستی ذهنی، کارآفرینی، رضایت از شغل و رضایت از زندگی، بهزیستی، عملکرد، رضایت و ارزیابی بطور متوسط در حدود نیمه سال ۲۰۲۰ منتشر شدند.
از سال ۲۰۲۱ به بعد، اصطلاح "بهزیستی کارآفرینانه" ظاهر شد. بسیار جالب است زیرا به این معنی است که جامعه تحقیقاتی شروع به در نظر گرفتن این "مبحث جدید" به عنوان یک زمینه تحقیقاتی می کند. موارد دیگر نیز مانند تاب آوری کارآفرینانه و عوامل استرس زای کارآفرینانه، استرس، کارآفرینی اجتماعی و تئوری خودتعیینی، بهزیستی فضیلت گرا و لذت گرا نیز برجسته شدند.
در سال ۲۰۲۲ آیتم های سرمایه روانشناختی ، ریکاوری و تعادل در کار-زندگی انتشار یافته اند و در نهایت قابل توجه ترین اصطلاح یعنی ترس از شکست کارآفرینانه و فرسودگی شغلی در سال ۲۰۲۳ ظهور یافته اند.
|
|
|
|
|
| |||
خوشه ها | کلمات کلیدی | وزن (هم رخدادی) | میانگین سال انتشار | وزن ( قدرت پیوندها) | وزن(قدرت پیوند کل) | |||
خوشه ۱ (قرمز) | بهزیستی ( Well-being) | ۱۶ | ۲۰۲۰.۵۰ | ۲۲ | ۳۷ | |||
استرس ( Stress) | ۹ | ۲۰۲۱.۶۷ | ۱۶ | ۲۲ | ||||
کارآفرین (Entrepreneur) | ۵ | ۲۰۱۹.۶۰ | ۶ | ۸ | ||||
بهزیستی فضیلت گرا ( Eudaimonic well-being) | ۲ | ۲۰۲۱ | ۱۰ | ۱۰ | ||||
لذت گرا (Hedonic) | ۲ | ۲۰۲۱.۵۰ | ۴ | ۵ | ||||
بهزیستی روانشناختی (Psychological Well-being) | ۲ | ۲۰۱۸ | ۴ | ۴ | ||||
کارآفرینی اجتماعی (Social Entrepreneurship) | ۲ | ۲۰۲۱ | ۳ | ۳ | ||||
فرسودگی شغلی (Burnout) | ۲ | ۲۰۲۳ | ۲ | ۳ | ||||
ریکاوری (Recovery) | ۲ | ۲۰۲۲ | ۲ | ۲ | ||||
خوشه ۲ (سبز) | کارآفرین ها Entrepreneurs)) | ۵ | ۲۰۲۱ | ۱۲ | ۱۴ | |||
عملکرد Performance)) | ۴ | ۲۰۲۰.۵۰ | ۱۵ | ۲۰ | ||||
موفقیت کارآفرینانه Entrepreneurial Success)) | ۴ | ۲۰۱۹ | ۱۲ | ۱۵ | ||||
رضایت Satisfaction)) | ۳ | ۲۰۲۰.۶۷ | ۸ | ۹ | ||||
عملکرد کسب و کارBusiness Performance)) | ۳ | ۲۰۱۹.۳۳ | ۴ | ۵ | ||||
سرمایه روانشناختی (Psychological Capital) | ۲ | ۲۰۲۲ | ۷ | ۷ | ||||
تعادل کار-زندگی (Work-life Balance) | ۲ | ۲۰۲۲.۵۰ | ۷ | ۷ | ||||
خوشه ۳ (آبی تیره) | کارآفرینی( Entrepreneurship) | ۱۷ | ۲۰۲۰.۲۴ | ۲۰ | ۳۹ | |||
شادی ( Happiness ) | ۳ | ۲۰۱۹.۳۳ | ۱۴ | ۱۷ | ||||
سلامت ( Health) | ۲ | ۲۰۱۹ | ۶ | ۶ | ||||
رضایت از زندگی ( Life Satisfaction ) | ۴ | ۲۰۲۰.۵۰ | ۱۳ | ۱۸ | ||||
خوداشتغال ( Self-employment ) | ۴ | ۲۰۱۸.۵۰ | ۹ | ۱۲ | ||||
بهزیستی ذهنی( Subjective well-being ) | ۵ | ۲۰۲۰.۸۰ | ۷ | ۱۰ | ||||
خوشه ۴ (زرد) | بهزیستی کارآفرینانه(Entrepreneurial well-being ) | ۱۳ | ۲۰۲۱.۳۳ | ۱۸ | ۲۳ | |||
رضایت شغلی( Job Satisfaction) | ۷ | ۲۰۲۰.۵۷ | ۱۳ | ۱۸ | ||||
تئوری خود تعیینی( Self-determination theory ) | ۳ | ۲۰۲۱.۳۳ | ۲ | ۲ | ||||
بهزیستی ( Well being) | ۳ | ۲۰۲۰ | ۲ | ۲ | ||||
ترس از شکست کارآفرینانه ( Fair of entrepreneurial failure) | ۲ | ۲۰۲۳ | ۲ | ۲ | ||||
عوامل استرس زای کارآفرینانه ( Entrepreneurial stressors) | ۲ | ۲۰۲۱ | ۱ | ۱ | ||||
خوشه ۵ (بنفش) | اشتیاق کارآفرینانه ( Entrepreneurial Passion) | ۴ | ۲۰۲۲ | ۵ | ۵ | |||
مشارکت شغلی ( Work Engagement) | ۳ | ۲۰۲۰ | ۱۲ | ۱۴ | ||||
تاب آوری کارآفرینانه ( Entrepreneurial persistence) | ۲ | ۲۰۲۱ | ۳ | ۴ | ||||
خوشه ۶ (آبی روشن) | انسان ( Human) | ۲ | ۲۰۱۹ | ۱۱ | ۱۲ | |||
بهزیستی ( Wellbeing) | ۲ | ۲۰۱۹ | ۱۱ | ۱۲ | ||||
ارزیابی Appraisal) ) | ۲ | ۲۰۲۰.۵۰ | ۶ | ۷ |
جدول ۳- کلمات کلیدی تشکیل دهنده مطالعات منتشر شده در حوزه بهزیستی کارآفرینانه (بدست آمده از ووس ویوور)
پاسخ پرسش ۵: تحلیل شبکه هم رخدادی واژگان به شکل گیری چه موضوعاتی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه، براساس سنجه های مرکزیت منجر شده است ؟
تحلیل شبکه در راستای بررسی دقیق ارتباط بین گره های13 موجود در خوشه های14 مختلف یک ساختار کاربرد دارد. در این پژوهش، گره های موجود نشان دهنده کلمات کلیدی و پیوندهای15 رسم شده بیانگر ارتباط میان گره ها هستند. بنابراین برای پاسخ به پرسش ۵ ، تمامی واژگان شناسایی شده با نرم افزار ووس ویوور ، پس از تبدیل به فایل جی ام ال (GML) به نرم افزار گفی وارد شد. نرم افزار گفی برای یافتن اجتماعات و گره های مهم و مرکزی قابلیت دارد . بطوریکه جهت نمایش دقیق تر نقشه و خوشه های تشکیل شده ، شبکه همرخدادی برای کلمات کلیدی که حداقل ۲ بار با یکدیگر همرخدادی داشته اند به کمک این نرم افزار رسم شد (شکل ۹-الف) . همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم برای انجام تحلیل هم رخدادی و قرار دادن آستانه شمول بر روی کلیدواژه هایی که حداقل ۲ بار تکرار شده اند، تعداد۳۴ کلیدواژه پرتکرار از بین ۲۷۱ کلیدواژه موجود در پژوهش ها شناسایی شد و در تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت. نتیجه تحلیل شبکه دیتاها در نرم افزار گفی در جدول ۴ نشان داده شده است بطوریکه واژگان کلیدی مندرج در این جدول به همراه درجه و وزنهای بدست آمده نشان می دهد که در شبکه جهتدار این پژوهش، کارآفرینی دارای ۷ ورودی و ۱۵ خروجی است بطوریکه متعاقبا بیشترین درجه کل ۲۲ را به خود اختصاص داده و این موضوع نشان دهنده محوری بودن این مفهوم در شبکه مورد نظر است و به همین ترتیب بهزیستی و بهزیستی کارآفرینانه بیشترین روابط را به خود اختصاص داده اند که بیان کننده نزدیکی این دو مفهوم به کارآفرینی است .
از سوی دیگر مطابق جدول ۲ همین مفاهیم یعنی: کارآفرینی ، بهزیستی ، بهزیستی کارآفرینانه و استرس پرتکرار ترین مفاهیم در پژوهش حاضر بوده اند که قبلتر به آن اشاره شده بود.
قابل ذکر است که شاخص مرکزیت یکی از مهمترین شاخصها در تحلیل شبکه است. در واقع این شاخص به موقعیت گره های خاص در داخل شبکه اشاره دارد و از انواع آن میتوان به انواع مرکزیت نزدیکی16، مرکزیت بینابینی17 و مرکزیت درجه اشاره نمود . منظور از گره در اینجا همان کلید واژگان یا کلمات کلیدی هستند.
وزن کل18 | وزن خروجی19 | وزن ورودی20 | واژه | درجه21 | درجه خروجی22 | درجه ورودی23 |
۴۱ | ۳۰ | ۱۱ | کارآفرینی( Entrepreneurship ) | ۲۲ | ۱۵ | ۷ |
۳۷ | ۳ | ۳۴ | بهزیستی ( Well-being ) | ۲۲ | ۳ | ۱۹ |
۲۳ | ۱۷ | ۱۳ | بهزیستی کارآفرینانه (Entrepreneurial well-being ) | ۱۸ | ۱۶ | ۶ |
۲۲ | ۴ | ۱۸ | استرس ( Stress ) | ۱۶ | ۲ | ۱۴ |
۲۰ | ۱۰ | ۱۰ | عملکرد (Performance ) | ۱۵ | ۷ | ۸ |
۱۹ | ۶ | ۱۳ | رضایت از زندگی ( Life Satisfaction ) | ۱۴ | ۶ | ۸ |
۱۸ | ۱۲ | ۶ | شادی ( Happiness ) | ۱۵ | ۱۱ | ۴ |
۱۸ | ۱۱ | ۷ | رضایت شغلی( Job Satisfaction) | ۱۳ | ۷ | ۶ |
۱۵ | ۱۴ | ۱ | موفقیت کارآفرینانه ( (Entrepreneurial Success | ۱۲ | ۱۱ | ۱ |
۱۴ | ۱۲ | ۲ | کارآفرین ها ( Entrepreneurs) | ۱۲ | ۱۰ | ۲ |
۱۳ | ۰ | ۱۳ | مشارکت شغلی ( Work Engagement) | ۱۲ | ۰ | ۱۲ |
۱۳ | ۳ | ۱۰ | خود اشتغال ( Self-employment) | ۱۰ | ۲ | ۸ |
۱۲ | ۸ | ۴ | انسان (Human) | ۱۱ | ۷ | ۴ |
جدول ۴ – واژگان پایه در تحلیل شبکه همرخدادی ( منبع : خروجی نرم افزار گفی)
در تعریف مرکزیت درجه به عنوان ساده ترین نوع مرکزیت باید گفت که ارزش هر گره با شمارش تعداد همسایگانش به دست می آید. به عبارتی، تعداد همسایگان براساس رابطه هایی که به آن گره متصل اند، به دست میآید. با این تفسیر باید گفت در یک شبکه هم رخدادی واژگان، هر چه مرکزیت درجه مربوط به یک واژه بیشتر باشد، ارتباطات بیشتری داشته و تأثیرگذارتر است. ضمن اینکه، قطر پیوند میان آن دو گـره نیز بیـشتر می شود یعنی بـا خطوط پررنگتری نشان داده میشوند. که در شبکه حاضر بعد از کلید واژه کارآفرینی ، کلید واژه بهزیستی دارای بالاترین مرکزیت درجه و به عبارتی بیشترین میزان پیوند با سایر گره ها را دارد.
تعریف مرکزیت نزدیکی براساس مفهوم فاصله و طول مسیر است. به این معنا که در یک شبکه، هر راسی که دارای کمترین فاصله با سایر راس ها است؛ مرکزیت نزدیکی بیشتری دارد. جدول ۵ کلیدواژه های شبکه حاضر با بیشترین مرکزیت نزدیکی را نشان میدهد:
واژه | مرکزیت نزدیکی |
بهزیستی ( Well-being ) | ۱ |
کارآفرینی( Entrepreneurship ) | ۰.۸ |
شادی ( Happiness ) | ۰.۷۶۱۹۰۵ |
عملکرد (Performance ) | ۰.۷۵ |
رضایت از زندگی (Life Satisfaction ) | ۰.۷۱۴۲۸۶ |
کارآفرین ( Entrepreneur) | ۰.۷۱۴۲۸۶ |
بهزیستی کارآفرینانه (Entrepreneurial well-being) | ۰.۶۹۶۹۷ |
رضایت شغلی( Job Satisfaction) | ۰.۶۸۴۲۱۱ |
جدول ۵- واژگان در پژوهش حوزه بهزیستی کارآفرینانه با بالاترین مرکزیت نزدیکی (منبع خروجی نرم افزار گفی)
بر این اساس موضوعاتی مانند بهزیستی و کارآفرینی دارای بیشترین تاثیر و بالاترین مرکزیت نزدیکی هستند و چنین گره هایی بطور متوسط به کلیه گره ها نزدیک هستند. مفاهیم بهزیستی و کارآفرینی به ترتیب با مرکزیت ۱ و ۰.۸ ، اولی در ۱۰۰ درصد و دومی در ۸۰ درصد آثار علمی مورد بررسی بوده و برای مفهوم شادی با مرکزیت نزدیکی بالای ۰.۷۶ ، این مفهوم در بیش از ۷۶ درصد آثار علمی مورد بررسی، بکار گرفته شده است .
شاخص مرکزیت بینابینی، میزان اهمیت گره از نظر موقعیت آن در نقشه و نیز گردش اطلاعات در شبکه را به نمایش می گذارد. به عبارتی گره با بینابینی بالا در هر شبکه دارای جایگاه مرکزی است و همچنین در گردش اطلاعات نقش پر رنگی دارد. تحلیل نمودار مرکزیت بینابینی این شبکه اشاره دارد که بیشتر کلمات کلیدی دارای مرکزیت بینابینی زیر ۵ هستند و تنها ۱۰ گره مرکزیت بینابینی بالای ۵ دارند. تحلیل نقشه ترسیمی براساس شاخص مرکزیت بینابینی، کلمات کلیدی نمایش داده شده در جدول ۶ را نشان می دهد که مهمترین موضوعات در حوزه بهزیستی کارآفرینانه محسوب میگردند.
واژه | مرکزیت بینابینی |
بهزیستی کارآفرینانه (Entrepreneurial well-being ) | ۷۲ |
کارآفرینی( Entrepreneurship ) | ۷۳۵۷۱۴/۷۰ |
بهزیستی ( Well-being ) | ۸۷۱۴۲۹/۲۹ |
رضایت شغلی( Job Satisfaction) | ۶۵۲۳۸۱/۲۴ |
بهزیستی فضیلت گرا ( Eudaimonic well-being) | ۲۲ |
عملکرد (Performance ) | ۰۵۲۳۸۱/۱۹ |
رضایت از زندگی ( Life Satisfaction ) | ۴۸۸۰۹۵/۱۵ |
استرس ( Stress ) | ۳۱۱۹۰۵/۱۴ |
کارآفرین ها ( Entrepreneurs) | ۲۱۹۰۴۸/۱۳ |
شادی ( Happiness ) | ۱۳۰۹۵۲/۱۳ |
جدول ۶- واژگان در پژوهش حوزه بهزیستی کارآفرینانه با بالاترین مرکزیت بینابینی (منبع خروجی نرم ازفزار گفی)
شکل ۹ (الف) و (ب)- نقشه هم رخدادی حوزه بهزیستی کارآفرینانه با استفاده از نرم افزار گفی
بحث و نتیجه گیری
این پژوهش ترسیم تصویری واضح از وضعیت و روند فعلی مطالعات بهزیستی کارآفرینانه را نشان می دهد . در این پژوهش با استفاده از تحلیل های شبکه اجتماعی و تکنیک هم رخدادی واژگان به عنوان یکی از روش های علم سنجی و با استفاده از مقاله های نمایه شده در پایگاه اسکوپوس با موضوع بهزیستی کارآفرینانه از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۳ ، سعی شد تا ساختار مفهومی حوزه بهزیستی کارآفرینانه شناسایی و با استفاده از ترسیم نقشه های علمی، گرایش موضوعی و روند تألیفات این حوزه مشخص گردند . با بررسی ۶۱ مقالات داوری شده در پایگاه اسکوپوس و تجزیه و تحلیل آنها که ساختار زیربنایی جریانهای تحقیقاتی را نشان می دهد ، پژوهش ما مشخص نمود که :
نتایج پژوهش بر اهمیت مفاهیم کارآفرینی و بهزیستی اشاره دارد. به عبارتی دو واژه کلیدی کارآفرینی و بهزیستی دارای بیشترین فراوانی هستند و عمده ترین بحث های مربوط به حوزه بهزیستی کارآفرینانه را تشکیل می دهند. به عبارتی انجام تحقیقات بسیار در این راستا، می تواند از جمله دلایل کاربرد بسیار زیاد این دو واژه در حوزه بهزیستی کارآفرینانه باشد.
از دیگر پیامدهای این پژوهش ترسیم نقشه های علمی مفاهیم حوزه بهزیستی کارآفرینانه بر اساس مطالعات انجام شده این حوزه می باشد . بطوریکه یافته های حاصل از نقشه دانش بهزیستی کارآفرینانه مشخص نمود که واژگان کلیدی با بیشترین فراوانی، بیشترین شاخص های مرکزیت را نیزدارا هستند. کلمات کلیدی همانند بهزیستی کارآفرینانه ، کارآفرینی ، بهزیستی و رضایت شغلی به عنوان گره های دارای درجه بینابینی بالا در شبکه حاضر بوده که گره های با اهمیتی هستند و شکل گیری ارتباط و جریان اطلاعات بین حوزه بهزیستی کارآفرینانه و سایر حوزه ها را تسهیل می کنند. ضمن اینکه مفاهیمی مانند کارآفرینی، بهزیستی ، بهزیستی کارآفرینانه ،استرس ، عملکرد و رضایت از زندگی دارای بیشترین میزان مرکزیت درجه در شبکه هم رخدادی واژگان هستند بطوریکه از فاصله کمتری با گره های دیگر برخوردارند.
نتایج مربوط به خوشه های موضوعی حوزه بهزیستی کارآفرینانه، نشان داد که واژگان کلیدی بر اساس اهمیتشان در حوزه بهزیستی کارآفرینانه موجب تشکیل ۶ خوشه حاوی جمعا ۳۴ کلید واژه شده اند. در نتیجه پیوند بین کلمات، خوشه اول (قرمز رنگ ) ۹ آیتم ، خوشه دوم (سبز رنگ) ۷ آیتم، خوشه سوم (به رنگ آبی تیره) ۶ آیتم، خوشه چهارم ( زرد رنگ) ۶ آیتم ، خوشه پنجم (بنفش رنگ) ۳ آیتم و خوشه ششم (به رنگ آبی روشن) ۳ مورد کلید واژه دارند بطوریکه مشخص است بزرگترین گره ها ، مقوله های کارآفرینی، بهزیستی و بهزیستی کارآفرینانه ، در نقشه ترسیم شده دارای پیوندهای بیشتری با دیگر مقولات بوده و به مفهوم این است که این مقوله ها ی موضوعی به عنوان موضوعات مهم و محوری در حوزه بهزیستی کارآفرینانه بوده و مقالات بیشتری را نیز شامل می شوند. ضمن اینکه کلید واژگانی همانند ترس از شکست کارآفرینانه، عوامل استرس زای کارآفرینانه، تعادل کار-زندگی ، سرمایه های روانشناختی ، کارآفرینی اجتماعی و فرسودگی شغلی که دارای کمترین فراوانی در بین سایر کلیدواژگان در هر خوشه هستند به عبارتی نشان می دهند که در این مقوله ها پژوهش کمتری صورت گرفته و می توانند زمینه ساز بستری برای شروع پژوهش جدید در حوزه بهزیستی کارآفرینانه باشند.
تحلیل هایی چون تحلیل هم رخدادی واژگان در پاسـخگـویی به پرسش هایی از قبیـل روند توجهات جامعـة علمـی روی موضـوعات ، تعیین حـوزه هـا و زیرحوزه های مختلف علمی ، چگونگی روند تکاملی این حوزه ها و همچنین موضوعات آتی مورد توجه پژوهشگران حوزه ها بوجود آمده است . بنابراین نتایج این پژوهش نشان میدهد که بهزیستی کارآفرینانه ارتباط تنگاتنگی با مفاهیم کارآفرینی و بهزیستی ، رضایت شغلی و عملکرد دارد هر چند که مطالعات تحلیل شبکه اجتماعی به خودی خود پیشنهاداتی ارائه نمیکنند؛ اما میتوانند راهگشای مناسبی برای فهم وضعیت موجود و هدایت روندهای علمی در زمینه بهزیستی کارآفرینانه باشند.
همچنین با افزایش علاقمندی محققان بین المللی به تولیدات علمی در حوزه بهزیستی کارآفرینانه ، نمایش خط سیر پژوهش های کشور در این بخش و مطابقت آن با نیاز های جامعه، می تواند به سیاستمداران و جامعه دانشگاهی کمک شایان نماید . مضافا به اینکه محققان این حوزه با نگاهی به نقشه موضوعی این بخش می توانند پی به موارد مغفول مانده و همچنین موضوعات داغ تحقیقاتی، برده بطوریکه در پژوهش های آینده خودشان آن را مدنظر قرار دهند.
پیشنهادات اجرائی پژوهش
-با توجه به شناسایی مقولات مورد غفلت واقع شده در این پژوهش، محققان با تکیه بر توانمندی خود و تمرکز بر این مقولات، می توانند نقش موثری را در روند تولید مقالات این حوزه ایفا نمایند.
-نشان دادن خط سیر پژوهش های کشور در این بخش و مطابقت آن با نیازهای جامعه مان، توانمند سازی پژوهشگران و اساتید کشور و هدایت پایان نامه های ارشد و رساله های دکتری به سمت موضوعات مورد غفلت واقع شده و موضوعات کم رنگ شناسایی شده در این پژوهش، علاوه بر کمک شایان به سیاستگذاران و جامعه دانشگاهی، می تواند موجبات کاهش شکاف علمی با سایر کشورها را نیز فراهم آورد.
پیشنهاد برای پژوهشهای آتی
-تحلیل ساختار و مفاهیم تولیدات علمی حوزه بهزیستی کارآفرینانه در دیگر پایگاه های استنادی وب آو ساینس، پاپمد، ابسکو و گوگل اسکالر به منظور ارزیابی جامع وضعیت پژوهش این حوزه در جهان
-مطالعه همکاریهای علمی محققان حوزه بهزیستی کارآفرینانه بر اساس شاخصهای هم نویسندگی درراستای بررسی بیشتر دربار ماهیت میان رشته ای بهزیستی کارآفرینانه با انجام پژوهش های مشترک
مراجع
دولت زارعی, فرجی, امید, ایزدپور, & یونسی مطیع. (2022). بررسی ساختار مفهومی پژوهشهای مسئولیت اجتماعی شرکتی از طریق تجزیهوتحلیل همواژگانی. مجله علمی, 9(3), 381-406.
صدیقی، مهری. (1393). بررسی کاربرد روش تحلیل هم رخدادی واژگان در ترسیم ساختار حوزه های علمی (مطالعه موردی: حوزه اطلاع سنجی). پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات)، 30(2)، 373-396. SID. https://sid.ir/paper/131088/fa.
کفشدوز محمدی, حسینی نیا, میگون پوری, & وظیفه دوست. (2021). علمسنجی و ارائه مسیر پژوهشهای آتی توسعه اکوسیستم کسب و کارهای استارتآپی. پژوهش نامه علم سنجی, 7(2), 51-76.
مکی زاده, & ابراهیمی. (2018). ترسیم نقشه ی علمی حوزه ی موضوعی مدیریت ریسک در پایگاه نمایه ی استنادی علوم ایران (ISC). مدیریت بحران, 6(2), 105-117.
Bai, Y., & Li, H. (2022). Mapping the evolution of e-commerce research through co-word analysis: 2001–2020. Electronic Commerce Research and Applications, 55, 101190.
Contreras-Barraza, N., Espinosa-Cristia, J. F., Salazar-Sepulveda, G., Vega-Muñoz, A., & Ariza-Montes, A. (2021). A scientometric systematic review of entrepreneurial wellbeing knowledge production. Frontiers in Psychology, 12, 641465.
Kılıç, M., & Uyar, A. (2022). Thematic structure of accounting research by co-word analysis. International Journal of Bibliometrics in Business and Management, 2(1), 1-41.
Ma, Guoxin & Olayinka, Olaleye. (2019). A Systematic Literature Review on Entrepreneurship for Well-Beiing. Asian Social Science and Humanities Research Journal (ASHREJ). 1. 38-46. 10.37698/ashrej.v1i1.5.
Pham, X. L., Nguyen, P. M. B., & Truong, G. N. T. (2022). A Co-Word and Co-Citation Analysis of Digital Marketing Research. International Journal of Service Science, Management, Engineering, and Technology (IJSSMET), 13(1), 1-20.
Sánchez-García, J. C., Vargas-Morúa, G., & Hernández-Sánchez, B. R. (2018). Entrepreneurs' well-being: a bibliometric review. Frontiers in psychology, 9, 1696.
Sedighi, M. (2015). Using of co-word analysis method in mapping of the structure of scientific fields (case study: The field of Informetrics). Iranian Journal of Information Processing and Management, 30(2), 373-396.
Sohaili F, Shaban A, Khase A. Intellectual Structure of Knowledge in Information Behavior: A Co-Word Analysis. تعامل انسان و اطلاعات 2016; 2 (4) URL: http://hii.khu.ac.ir/article-1-2446-en.html
Taqi, M., Gurkaynak, N., & Gencer, M. (2019). Marketing concept evolution: A bibliometrics co-occurrence analysis.
Tan Luc, P., Xuan Lan, P., Nhat Hanh Le, A., & Thanh Trang, B. (2022). A co-citation and co-word analysis of social entrepreneurship research. Journal of Social Entrepreneurship, 13(3), 324-339.
Van Eck, N., & Waltman, L. (2010). Software survey: VOSviewer, a computer program for bibliometric mapping. scientometrics, 84(2), 523-538.
Van Eck, N. J., & Waltman, L. (2014). Visualizing bibliometric networks. In Measuring scholarly impact: Methods and practice (pp. 285-320). Cham: Springer International Publishing.
Wiklund, J., Nikolaev, B., Shir, N., Foo, M. D., & Bradley, S. (2019). Entrepreneurship and well-being: Past, present, and future. Journal of business venturing, 34(4), 579-588.
Yadav, S. K., Borgohain, D. J., & Verma, M. K. (2022). Global Research Trends in “Big Data” during 2012-21: A Data Mining based on Scientometric Tools.
Zupic, I., & Čater, T. (2015). Bibliometric methods in management and organization. Organizational research methods, 18(3), 429-472.
Research Trends in
Entrepreneurial Well-being: A Bibliometric Study
Abstract
Purpose: the ability of co-occurrence analysis techniques is as one of the scientometrics methods in identify the intellectual structure of knowledge in a research field and its sub-groups. Therefore, the aim of this study is to research and visualize the intellectual structure of knowledge in global entrepreneurial well-being studies using co-occurrence analysis techniques.
Methodology: this research has been performed based on co-occurring technique and visualization and network analysis, and the research community is formed all the keywords of articles in the subject area of entrepreneurial well-being, indexed in the Scopus database in the period 2012-2023. Excel software, VOSViewer software was used to draw maps, and Gephi software was used to analyze social networks based on centrality indicators.
Findings: data analysis showed that in the field of entrepreneurial well-being between 2012 and 2023, a total of 61 original papers, conferences and reviews in this field were indexed in the Scopus database. The results identified six thematic clusters that include well-being, entrepreneurship, entrepreneurial well-being, entrepreneurs, entrepreneurial passion and human.
Conclusion: the results of this study show the thematic structure formed in entrepreneurial well-being research so that it enables researchers and those interested in this field to move forward with awareness in this field and guide their research in the direction of current topics, as well as helping policy makers and professionals to enter this field.
Key words: Entrepreneurial Well-being, Co-occurrence Analysis, Bibliometric, Scientometrics , Vos viewer
[1] Co-word or Co-occurrence
[2] Zupic, & Čater
[3] Kılıç & Uyar
[4] Pham et al.
[5] Bai & Li
[6] Sánchez-García et al.
[7] Entrepreneurial Well-being
[8] Entrepreneur Well-being
[9] Gephi
[10] VOS Viewer
[11] Scopus
[12] Van Eck & Waltman
[13] Node
[14] Cluster
[15] Link
[16] Closeness Centrality
[17] Betweenness Centrality
[18] Weighted Degree
[19] Weighted Out-Degree
[20] Weighted In-Degree
[21] Degree
[22] Out-Degree
[23] In-Degree