مدل ساختاری خودمراقبتی و سلامتروان با نقش میانجی تاب آوری دربیماران مبتلا به دیابت نوع 2
الموضوعات : Islamic positive psychology
رحمت اله عظیمی
1
,
غلامرضا صرامی
2
,
معصومه عطارد یامچلو
3
1 - مدرس گروه روان شناسی دانشگاه غیر انتفاعی ناصر خسرو ساوه
2 - استادیار دانشگاه خوارزمی تهران
3 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات
الکلمات المفتاحية: تاب‌آوری, دیابت, خودمراقبتی, سلامتروان,
ملخص المقالة :
هدف از پژوهش حاضر ، تعيين مدل ساختاری خودمراقبتی و سلامتروان با نقش میانجی تاب آوری دربیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بود. این پژوهش در قالب یک طرح پژوهشی توصیفی و از نوع همبستگی به روش مدل‌يابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در بازۀ سنی 30 تا 65 سال ساکن شهر تهران در سال 1403 بودند. حجم نمونه 143 نفر با فرمول تاباخنیگ و فیدل (2008) محاسبه و به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب گردیدند. در این پژوهش از پرسشنامه های خودمراقبتی توبرت و گلاسکو(2000 ) ، تاب‌آوری کانر و دیویدسون (2003 ) و سلامتروان ویت و ویر( 1983) جهت جمع آوری داده ها استفاده گردید، داده ها مورد تحلیل آزمون های همبستگی و مدل سازی قرارگرفت . نتیجه تحلیل یافته ها نشان داد که بین متغیرهای خودمراقبتی با تاب آوری رابطه همبستگی مثبت معنادار(01/0> p ، 428/0 r = ) ، بین متغیرهای خودمراقبتی و سلامت روان رابطه همبستگی مثبت معنادار(01/0> p ، 375/0r = ) و بین متغیرهای تاب آوری و سلامت روان رابطه همبستگی مثبت معنادار(01/0> p ، 457/0r = ) وجود دارد . همچنین براساس ملاک‌های معناداری شاخص‌های برازش، مدل آزمون شده برازندگی بسیارخوبی دارد. بنابراین براساس نتایج پژوهش پیشنهاد می‌شود متخصصان حوزۀ سلامت در جهت افزایش سلامتروان مبتلایان به دیابت نوع دو، نقش عوامل مرتبط با خودمراقبتی و تاب‌آوری را مدنظر قرار دهند و در مداخلات خود این موارد را لحاظ کنند.
Amirnejat ,(2022). The art of resilience. Tehran: Vania; 1401. 18–57 p. [persian]
Bahremand M, Rai A, Alikhani M, Mohammadi S, Shahebrahimi K, Janjani P, (2015). Relationship between family functioning and mental health considering the mediating role of resiliency in type 2 diabetes mellitus patients. Glob J Health Sci. 2015;7(3):254.
Boell JEW, Silva DMGV da, Guanilo MEE, Hegadoren K, Meirelles BHS, Suplici SR,(2020). Resilience and self-care in people with diabetes mellitus. Texto Context. 2020;29:e20180105.
Dehkordi MA, Eisazadeh F, Chaleshtari AM, (2021). Assessing the Self-Care Status of Patients with Type 2 Diabetes During The Covid-19 Epidemic: A Qualitative Study. Iran J Diabetes Lipid Disord [Internet]. 2021;21(2):79–91. Available from: https://www.magiran.com/paper/2328657[persian]
Färber F, Rosendahl J, (2020). Trait resilience and mental health in older adults: A meta‐analytic review. Personal Ment Health. 2020;14(4):361.
Firoozi M, Emami SS, (2020). Prediction of Self-Care Behaviors Based on Perceived Stress and Goal Setting Skill in Patients with Type 2 Diabetes. Iran J Endocrinol Metab [Internet]. 2020;21(6):337–44. Available from: https://www.magiran.com/paper/2161857 [persian]
Ghasemi H, Abooei, (2023) A. Prediction of Mental Health based on Emotional Alexithymia and Marital Burnout of Women Affected by Infidelity. J Appl Fam Ther [Internet]. 2023;4(4):428–55. Available from: https://www.magiran.com/paper/2647984 [persian]
Ghasemi H, Abooei A. Prediction of Mental Health based on Emotional Alexithymia and Marital Burnout of Women Affected by Infidelity. J Appl Fam Ther [Internet]. 2023;4(4):428–55. Available from: https://www.magiran.com/paper/2647984 [persian]
Hoseyni M, Abdkhodai MS, Aghamohammadian Sherbaf HR, (2017). Role of Mediating Sense of Coherence in Relationship between Duration and Number of Physical Complications of Diabetes with Mental Health in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus QHMS [Internet]. 2017 Sep 1;23(4):311–7. Available from: http://imtj.gmu.ac.ir/article-1-2662-en.html[persian]
Jin Y, Bhattarai M, Kuo W, Bratzke LC, (2023). Relationship between resilience and self‐care in people with chronic conditions: A systematic review and meta‐analysis. J Clin Nurs. 2023;32(9–10):2041–55.
McGuinness C, Nordstokke D, (2023). Mindful self-care and resilience in first-year undergraduate students. J Am Coll Heal. 2023;71(8):2569–77.
Motevali F, Zarbakhsh M, Abolghasemi S,(2021). Presentation a model for Promotion of self-care behaviors diabetic patient according to life style, dibetes knowledge and disease perception with mediating role of psychological capital. 2021; [persian]
Neamatizade Z, Sabet M, Rafiepoor A.(2023). Structural model of self-care of patients with type-2 diabetes based on emotional symptoms, and spirituality: The mediating role of self-compassion. J Psychol. 2023;22(126):1191–206. [persian]
Puig Llobet M, Sánchez Ortega M, Lluch‐Canut M, Moreno‐Arroyo M, Hidalgo Blanco MA, Roldán‐Merino J, (2020). Positive mental health and self‐care in patients with chronic physical health problems: Implications for evidence‐based practice. Worldviews Evidence‐Based Nurs. 2020;17(4):293–300.
Rahimi S, Saeb AR, Sedaghat M, (2022). The effectiveness of self-care behaviors training on health-promoting lifestyle and control of hemoglobin A1C in patients with type 2 diabetes. Mod Psychol Res [Internet]. 2022;17(66):91–100. Available from: ظRahimi M, Jalali M, Nouri R, Rahimi M,(2020). The mediating role of resilience and diabetes distress in relationship between depression and treatment adherence in Type 2 Diabetes among iranian patients. J Community Heal Res. 2020; [persian]
Rahpeima farnaz, (2019). Prediction of mental health based on self-efficacy, emotional health and emotional intelligence of first grade high school students in district 9 of Tehran. Payam Noor University of Hamedan Province, Payam Noor Kabudarahang Center; 1398. [persian]
Ramesh S, Ghazian M, Rafiepoor A, Safari AR,(2018). The Mediator Role of Depression and Anxiety in the Relationship between Cognitive Emotional Regulation and Self-care in Type 2 Diabetes. Vol. 16, Pajouhan Scientific Journal. 2018. p. 37–45. [persian]
Ranjbar sogand(2022). Comparison of anxiety, self-efficacy and life expectancy in people with type 2 diabetes and non-diabetic people. Rahman Institute of Higher Education, Department of Psychology; 1401. [persian]
Saeidian A, Ahadi M, Malihi S, Sarami G, Sirafi M, (2021). The mediating role of resiliency in the relationship between dimensions of social support and self-care in patients with asthma. Feyz Med Sci J. 2021;25(1):784–90. [persian]
Solhi M, Hazrati S, Nejaddadgar N,(2017). Analysis of self-care behaviors and their related factors in patients with type II diabetes. J Diabetes Nurs. 2017;5(3):223–31. [persian]
Varan D, (2025). Mediator roles of resilience on the link between mindful self-care and psychological well-being. Vol. 2025, Unpublished master’s thesis]. Bahçeşehir University. Education. 2022.
