شرح مثنوی ملاحامد بیسارانی، اهمیت و ویژگی‌های آن
الموضوعات : Main Subject
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی , دانشکده علوم انسانی ,دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهابد، ايران
الکلمات المفتاحية: بیسارانی, مثنوی, مولوی, شرح مثنوی, نقشبندیه, کردستان.,
ملخص المقالة :
یکی از شرح‌های مثنوی مولانا، شرح ملاحامد بیسارانی(کاتب‌الاسرار) است. این اثر را یکی از دانشمندان کردستان در قرن سیزدهم هجری به نگارش درآورده است. نویسنده که سالک طریق و از علمای نقشبندیه مجدّدیه خالدیه است، شرح ابیات مثنوی را از صافی اندیشه و فکر نقشبندیه گذرانده است. بیسارانی که فردی درس خوانده و محیط و مسلط بوده است باتوجه به احاطه‌اش، سعی کرده نگاهی جامع در آوردن دیدگاه‌های گوناگون میان مشارب مختلف فکری عرفانی داشته باشد و تلاش داشته تا راه میانه‌ای برگزیند. مقاله حاضر تلاشی است در معرفی این دانشمند و اثر سترگش، شرح مثنوی مولوی.یکی از شرح‌های مثنوی مولانا، شرح ملاحامد بیسارانی(کاتب‌الاسرار) است. این اثر را یکی از دانشمندان کردستان در قرن سیزدهم هجری به نگارش درآورده است. نویسنده که سالک طریق و از علمای نقشبندیه مجدّدیه خالدیه است، شرح ابیات مثنوی را از صافی اندیشه و فکر نقشبندیه گذرانده است. بیسارانی که فردی درس خوانده و محیط و مسلط بوده است باتوجه به احاطه‌اش، سعی کرده نگاهی جامع در آوردن دیدگاه‌های گوناگون میان مشارب مختلف فکری عرفانی داشته باشد و تلاش داشته تا راه میانه‌ای برگزیند. مقاله حاضر تلاشی است در معرفی این دانشمند و اثر سترگش، شرح مثنوی مولوی.
• امام، امجد (1381)، مثنوی معنوی مولانا و زنده یاد ملاحامد بیسارانی، فصلنامة پژوهشی فرهنگ کردستان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان، سال چهارم شمارة 13.
• بیسارانی، حامد (1386)، ریاض‌المشتاقین، تصحیح: ابوبکر سپهرالدین، مهاباد، ناشر: محمدرؤوف سپهرالدین.
• پارسا، خواجه‌محمد (1366)، شرح فصوص‌الحکم، تصحیح: جلیل مسگرنژاد، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
• جامی، عبدالرحمان (2004)، شرح الجامی علی فصوص الحکم، تحقیق عاصم ابراهیم کیالی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
• خالدی، محمد (1369)، تصحیح شرح مثنوی ملاحامد بیسارانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات دانشگاه تبریز.
• خالدی، محمد (1372)، تصحیح شرح مثنوی ملاحامد بیسارانی، پایان‌نامه مقطع دکتری، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران.
• روحانی[شیوا]، بابامردوخ (1364)، تاریخ مشاهیر کرد، ج1، تهران: سروش.
• مدرّس، عبدالکریم (1983)، علماؤنا فی خدمة الدّین و العلم، عنی بنشره محمدعلی قره داغی، بغداد: دارالحریة للطباعة.
• مدرس، عبدالکریم(1385)، یادی مه‌ردان، ج2، سنندج: نشر کردستان.
• مولوی، جلال‌الدین (1371)، مثنوی معنوی، تصحیح رینولد نیکلسن، تهران: مولی.
• نقشبندی، عبدالستار؛ شیری، قهرمان (1398)، معرفی نسخ خطی شرح ملاحامد بیسارانی بر مثنوی و بررسی محتوایی و سبکی آن، مجله بهار ادب، سال دوازدهم، شمارة سوم، شماره 45.
