تحلیل راهبردي بهبود زنجيره ارزش کينوا در استان اصفهان با استفاده از رویکرد SWOT
احمد سلیمانی پور
1
(
استادیار پژوهش بخش تحقیقات اقتصادی، اجتماعی و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
)
بهروز حسن پور
2
(
Economic, Social and Extension Research Department, Agricultural Research and Natural Resource and Education Center, AREEO, Yasouj, Iran
)
ابوالقاسم باقری
3
(
استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
)
الکلمات المفتاحية: کینوا , کشاورزی پایدار, راهبرد تهاجمی, چالش‌ها, فرصت‌ها, فرآوری,
ملخص المقالة :
مقدمه و هدف: با توجه به شرایط ناسازگار اقلیمی، کینوا به‌عنوان شبه‌غله‌ای مقاوم به شوری و خشکی و دارای ارزش غذایی بالا، جایگزینی مناسب در الگوی‌کشت محصولات کشاورزی است. استان اصفهان علیرغم برخورداری از شرایط اقلیمی مناسب در تولید، دارای چالش‌های زیادی در حلقه‌های زنجیره ارزش کینوا می باشد که در این پژوهش به تحلیل و ارائه راهبردهای بهبود آن پرداخته شده است.
مواد و روش‌ها: این پژوهش کاربردی با رویکرد توصیفی–تحلیلی و روش پیمایشی انجام شد. داده‌ها با پرسشنامه محقق‌ساخته بر مبنای طیف پنج‌درجه‌ای لیکرت جمع‌آوری و از نظر روایی و پایایی تأیید شدند. جامعه آماری شامل فعالان زنجیره ارزش کینوا در استان اصفهان بود. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS و استفاده از تکنیک [1]SWOT برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها و تعییین راهبرد مطلوب صورت گرفت.
یافته‌ها: نتایج نشان داد نبود قرارداد کشت با ضریب 158/0، نبود کلاس‌های ترویجی با ضریب 119/0، عدم خرید کینوا از کشاورزان با ضریب 369/0، عدم فعالیت تعاونی‌ها در بازاریابی و تجارت کینوا با ضریب 383/0، عدم آشنایی با کینوا و فرآورده‌های غذایی آن با ضریب 384/0 و ضعف در تأمین فناوری‌های لازم در تولید کینوا با ضریب 188/0 از مهمترین عوامل آسیب‌زا در حلقه‌های مختلف زنجیره ارزش کینوا می‌باشد. همچنین راهبرد تهاجمی به عنوان گزینه مطلوب برای توسعه زنجیره ارزش کینوا تعیین شد.
بحث و نتیجه‌گیری: بر مبنای راهبرد تهاجمی با تمرکز بر توسعه کشت علمی، به‌کارگیری ژنوتیپ‌های سازگار، حمایت‌های دولتی و توسعه صنایع تبدیلی می‌توان توسعه پایدار در زنجیره ارزش کینوا در استان اصفهان را فراهم نمود.
1. IPCC. (2022). Climate change 2022: Impacts, adaptation and vulnerability. Contribution of Working Group II to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge University Press. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg2
2. FAO. (2021). The impact of disasters and crises on agriculture and food security 2021. Food and Agriculture Organization of the United Nations. https://www.fao.org/documents/card/en/c/cb3673en
3. Touil, L., Rami, R., Sassi Aydi, S., Ghemam Amara, D., Messaoudi, M., Sawicka, B., Atanassova, M., Zahnit, W., Aydi, S., Ahmad, S. F., & Mars, M. (2024). Nutritional potential, phytochemical analysis, and biological activities of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) seeds from arid zone culture. Italian Journal of Food Science, 36(3), 164-175. https://doi.org/10.15586/ijfs.v36i3.2583
4. Tavousi, M., & Lotfali Ayneh, G. A. (2017). Quinoa cultivation and related research findings. Agricultural Research, Education and Extension Organization Publishing. (30 pages). [In Persian]
5. Salehi, M., & Dehghani, F. (2018). Guide for planting, cultivation, and harvesting quinoa under saline conditions (96 pages). Agricultural Research, Education and Extension Organization Publishing.
6. Bagheri, M. (2018). Handbook of quinoa cultivation (32 pages). Agricultural Research, Education, and Extension Organization Publishing. [In Persian]
7. Maftoun Azad, N., Pejman, H., & Rahimi, H. (2021). Strategic plan for development of quinoa value chain in Fars province (97 pages). Simorgh Aseman Azargan Publishing. . [In Persian]
8. Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). (2024). Statistical yearbook of agricultural products. Available at: www.fao.org.
9. Jafari, R., & Bakhshandehmehr, V. (2014). Spatial analysis of salinity and alkalinity changes in groundwater of Isfahan province using geostatistics. Journal of Soil and Water Sciences, 18(68), 183–196
10. Mahmoudi, F., Jafari, R., Karimzadeh, H. R., & Ramazani, N. (2015). Mapping soil salinity in the southeastern region of Isfahan province using ground data and TM satellite imagery. Journal of Soil and Water Sciences, 19(71), 31–42.
11. Hasanpour, B. (2023). Formation and development of the agricultural value chain: A solution for organizing the agricultural products market. Agricultural Economics Research Quarterly, 15, 76–88. [In Persian]
12. Porter, M.E. (1998). The Competitive Advantage of Nations. New York: Oxford University press.
13. Devaux, A., Torero, M., Donovan, J., and Horton, D. (2018). Agricultural innovation and inclusive value-chain development: A review, Journal of Agribusiness in Developing and Emerging Economies, 8(1), 99-123.
14. Soleimani-Sedehi, M. (2014). Dominant perspectives on supply chain management. Logistics and Supply Chain Monthly, (30). . [In Persian]
15. Guritno, A. D. (2018). Agriculture value chain as an alternative to increase better income's distribution: the case of Indonesia, Chapters, in: Gokhan Egilmez (ed.), Agricultural Value Chain, IntechOpen.
16. United Nations Industrial Development Organization (UNIDO). (2009). Agro-value chain analysis and development, The UNIDO Approach, A staff working paper, Vienna, Austria. Available at:
17. Orr, A., Donovan, J. and Stoian, D. (2018). Smallholder value chains as complex adaptive systems: a conceptual framework. Journal of Agribusiness in Developing and Emerging Economies, 8(1), 14-33.
18. Memedovic, O., and Shepherd, A. (2009). Agri-food value chains and poverty reduction: Overview of main issues, Trends and Experiences. Vienna, Austria: United Nations Industrial Development Organization. 77p.
19. Khaledi, M., & Amjadi, A. (2009). Importance and application of supply chain management in agriculture and related industries. In Proceedings of the 6th Iranian Agricultural Economics Conference, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran. . [In Persian]
20. Simatupang, T. M., Piboonrungroj, P., and Williams, S. J. (2017). The emergence of value chain thinking, International Journal of Value Chain Management, 8(1), 40-57.
21. Niazi Shahreki, S., & Mobini, A. (2019). Investigating challenges of horticultural product value chains from a resistance economy perspective through comparing current and desired status. Strategic Defense Management Studies Quarterly, 3(10), 129–148. . [In Persian]
22. Fazli, M., Naeimi, A., & Mojarradi, G. R. (2020). The role of information and communication technology in shaping the apricot value chain in Mahneshan county. Iranian Journal of Agricultural Extension and Education Sciences, 16(1), 151–165. . [In Persian]
23. Charkh Tabian, T., Mojarradi, G. R., Gabarsenbet, G., & Gholizadeh, H. (2022). Qualitative analysis of challenges in the formation of the potato value chain in Hamadan province (Case study: Lead farmers). Iranian Journal of Agricultural Extension and Education Sciences, 18(2), 49–65. [In Persian]
24. Rayatpanah, G., Mojarradi, G., Karami Dehkordi, E., & Amiri Larijani, B. (2022). The study of challenges of rice value chain in Mazandaran province from the view Point of farmers (case study: Darkola and PanbeChole village). Journal of Agricultural Extension and Education Research, 15(1), 50-64. [In Persian]
25. Askari Bozayeh, F., Asadpour, H., Mohammadpour, P., Abedi Qashlaghi, I., Farzam, I., & Ashkar Ahangarkalai, M. A. (2024). Investigating and analyzing the appropriate structure for the development of the value chain of the kiwi industry in Guilan province. Agricultural Economics, 17(4), 107-135. DOI: 10.22034/iaes.2023.1999024.1984. [In Persian]
26. Shanazi, K., Seyedan, S. M., Jafari, M. A., & Aazami, M. (2024). Strategic analysis of garlic value chain in Hamadan province of Iran. Agricultural Economics and Development, 32(127), 261–284. https://doi.org/10.30490/aead.2024.366814.1622
27. Seidan, S. M., & Motaghad, M. (2025). Analysis of grape value chain with emphasis on raisin production in Hamadan province. Journal of Agricultural Economics and Development, 39(1), 73–95. https://doi.org/10.22067/jead.2024.90233.1299
28. Attaie, H. & Fourcadet, O. (2003). Guidelines for Value Chain Analysis in the Agri-Food Sector of Transitional and Developing Economies, Food Agriculture Organization of the United Nations, Agricultural Support System Division. Rome, Italy.
29. Srinivas, K., Dubey, U. & Lalitha, N. (2015). Analysing the Value Chain of Quinoa: A Case Study of Quinoa - The Queen to be, FIIB Business Review. Volume 4, Issue 4, October-December.
30. Nuga, B. O., and Asimea, A. O. (2014). Value chain and SWOT analysis of the Manitoba potato sector. Journal of Agriculture and Social Research, 14(1), 1-7.
31. Rutsaert, P. and Demont, M. (2015). Rice value chain upgrading in Vietnam: Towards increasing sustainability, 29th ICAE - International Conference of Agricultural Economists. Milan, Italy.
32. Gyeltshen, S., Griffith, G., Dorji, L., and Lakey, W. (2015). Assessment of the citrus value chain in Bhutan: a review, Australasian Agribusiness Perspectives, 18, 1-14.
33. Olife, I. C., Ibeagha, O. A., and Onwualu, A. P. (2015). Citrus fruits value chain development in Nigeria. Journal of Biology, Agriculture and Healthcare, 5(4), 36-48.
34. Kongai, H., Mangisoni, J., Elepu, G. Chilembwe, E., and Makoka, D. (2018). Analysis of citrus value chain in eastern Uganda. African Crop Science Journal, 26(3), 417-431.
35. Kurtilla, M., M. Pesonen, J. Kangas & M. Kajanus. 2000. Utilizing of the analytical hierarchy process (AHP) in SWOT analysis- a hybrid method and its application to a forest-certification case, Forest Policy and Economics, 1, 41-52.
36. Humphrey, A. (2005), SWOT analysis for management consulting, SRI Alumni Newsletter (SRI International): pp:7-8.
37. Hekmatnia, H., & Mousavi, M. N. (2005). Application of models in geography (159 pages). Elm Novin Publishing. . [In Persian]
38. Golkar, K. (2006). Adapting SWOT analytical technique for application in urban design. Safhe Quarterly, (41), 44–64. . [In Persian]
39. Nilsson. M. (2004). Research and advice on strategic environmental assessment. Stockholm Environment in Stitute Publications.
40. Shrestha, R.K., J.R.R. Alavapati & S.K. Kalmbacher. 2004. Exploring the potential for silvopasture adaptation in south-central Florida: an application of SWOT-AHP method, Agricultural Systems. 81, 185-199.
