بررسي تطبيقي ظرافتهاي بياني در مرثيه¬هاي مستوره اردلان و احمد بيگ کوماسي
الموضوعات : Main Subject
1 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی, واحد سنندج، دانشکده علوم انسانی ,دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران
الکلمات المفتاحية: کليد واژه¬ها: مستوره اردلان, احمد بيگ کوماسي, ادبيات تطبيقي, مرثيه.,
ملخص المقالة :
مرثيه شعري است که در ماتمِ درگذشتگان و تعزيت خويشاوندان و ياران و اظهار تأسّف بر مرگ شاهان و بزرگان و سران قوم و ذکر مصائب پيشوايان ديني سروده ميشود. بيشتر شاعران در زبانهاي گوناگون تجربياتي از اين نوع شعر داشتهاند. در ادب کُردي مراثيِ مستوره اردلان (1264- 1220هـ.ق) براي خسروخان ناکام، همسرش، بسيار مشهور است. او در اين مرثيهها پرشورترين و احساسيترين مفاهيم را در رثاي همسرش به کار ميبرد. از طرف ديگر، احمد بيگ کوماسي (1295- 1212 هـ.ق) شاهر هم عصر مستوره نيز در رثاي بانوي باوفايش، مرثيۀ سوزناکي سروده است. اين مرثيهها که به زبان کرديِ هورامي سروده شده از زبان دوشاعرِ مرد و زن گفته شده، تا حدودي منِ زنانۀ مستوره و احساسات مردانۀ احمد بيگ کوماسي در آنها تجلّي پيدا کرده است. نگارنده در اين مقاله که با روش توصيفي – تحليلي با استفاده از منابع کتابخانهاي انجام ميشود، ضمن معرفي اين مرثيهها، قصد دارد به سبک و بيان دوشاعر از منظر بلاغي بپردازد و آنها را از نظر تصاوير شعري، دخالت جنسيت در هنرسازهها و همچنين سوزوگداز مندرج در آنها با یکديگر برآورد کند.
احمدي، جمال(1395). تاریخ ادبیات کردي از آغاز تا جنگ جهاني اول. کردستان. سقز:گوتار.
اصيل، حجت الله (1376). فرهنگ نامة فارسي به سرپرستي حسن انوشه. تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
بێخود. مەلا مەحموود (۱۹۷۰). دیوانی بێخود. کۆکردنەوە و ڕێکخستنی حەمەی مەلا کەریم. بغداد: سلمان الاعظمی.
خانی. ئەحمەد (۲۰۰٨). مەم و زین. ئامادەکردن وپەراوێز بەستنی: هەژار. هەولێر: ئاراس.
خەزنەدار. مارف (۲۰۱۰). مێژووی ئەدەبی کوردی. بەرگی سيهم. هەولێر: ئاراس.
داد، سيما،(1380). فرهنگ اصطلاحات ادبي. تهران: مروارید.
زرين کوب، عبدالحسين(1371). سيري در شعر فارسي. تهران: علمي.
فتوحي رودمعجني، محمود (1385). بلاغت تصویر. تهران: سخن.
فورست، ليليان (1394). ناتوراليسم. ترجمه: حسن افشار. تهران: مرکز.
کوماسي، احمد بيک (2012). دیوان شعر. تصحیح محمد علي سلطاني. عراق: سلیمانیه
کوماسي، احمد بيگ (1390). ديوان احمد بيگ. تصحيح: حکيم ملا صالح. سنندج: کردستان.
گازراني، ايوب (2005). مستوره¬ اردلان زندگي و معرفي آثار. اربيل: آراس.
مدرس، ملاعبدالکريم(1385). يادي مردان. سنندج: کردستان.
مستوره، ماه شرف خانم،(1390). دیوان شعر. تصحیح ماجد مردوخ روحاني. تهران: آنا.
مولوي کرد، عبدالرحيم (1389). ديوان مولوي. تصحيح ملا عبدالکريم مدرس. سنندج: کردستان.
هەژار. عبدالرحمن شرفکندی (۱۳٨٥). بۆ کوردستان. سنندج: هژار.
Resources
Ahmadi, Jamal (2015). The history of Kurdish literature from the beginning to the First World War. Kurdistan. Turpentine: Gutar.
Asil, Hojjatullah (1376). Persian dictionary under the supervision of Hassan Anoushe. Tehran: Printing and Publishing Organization.
automatically Mahla Mahmoud (1970). Diwani by himself. The rise and rise of Hama Mullah Karim. Baghdad: Salman al-Azami.
house Ahmad (2008). Mam and Zain Preparing and serving ice cream: 1,000. Howler: Aras.
treasurer Marf (2010). Kurdish literary magazine. Onion leaves Howler: Aras.
Dad, Sima, (2008). Dictionary of literary terms. Tehran: Pearl.
Zarrin Koob, Abdol-Hossein (1992). A Journey through Persian Poetry. Tehran: Elmi.
Fatouhi Rudmoejni, Mahmoud (2006). Rhetoric of Image. Tehran: Sokhan.
Forest, Lilian (2015). Naturalism. Translated by: Hassan Afshar. Tehran: Markaz.
Kumasi, Ahmad Beg (2012). Poetry Collection. Edited by Mohammad Ali Soltani. Iraq: Sulaymaniyah
Kumasi, Ahmad Beg (2011). Poetry Collection. Edited by Hakim Molla Saleh. Sanandaj: Kurdistan.
Gazrani, Ayub (2005). Mastooreh Ardalan: Life and Introduction to Works. Erbil: Aras.
Modarres, Molla Abdul-Karim (2006). Yadi Mardan. Sanandaj: Kurdistan.
Mastooreh, Mah Sharaf Khanum, (2011). Poetry Collection. Edited by Majid Mardukh Rouhani. Tehran: Anna.
Molavi Kurd, Abdol-Rahim (2009). Diwan Maulvi Correction of Mullah Abdul Karim Modares. Sanandaj: Kurdistan.
thousand Abdulrahman Sharafk
