تاثیر حاد مکمل رزماری بر توان هوازی، لاکتات خون و شاخص خستگی در دختران ورزشکار
الموضوعات :
عدنان فتاحی
1
,
ناصر حیدری
2
,
محبوبه سادات نبوی نژاد
3
1 - استادیار، گروه تربیت بدنی، واحد مریوان، دانشگاه آزاد اسلامی، مریوان، ایران.
2 - دانش آموخته دکتری تربیت بدنی، گرایش فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
3 - اداره آموزش و پرورش، منطقه جواد آباد، ورامین، تهران، ایران.
الکلمات المفتاحية: عصاره رزماری, عملکرد ورزشی, لاکتات, ظرفیت هوازی, شاخص خستگی,
ملخص المقالة :
خستگی یکی از متغیرهایی است که تاثیر منفی بر عملکرد ورزشکاران دارد. بنابراین، غلبه بر خستگی یکی از اهداف مهم تمرین ورزشکاران است. برای رسیدن به این هدف، مداخلههای مختلف از جمله مکمل‌های گیاهی مورد استفاده ورزشکاران قرار گرفته است. رزماری مکملی گیاهی است که اثرات آنتی اکسیدانی آن تایید شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه تاثیر حاد مکمل رزماری بر توان هوازی، لاکتات خون و شاخص خستگی در دختران ورزشکار بود.
در این پژوهش نیمه تجربی، 12 دختر ورزشکار به‌صورت داوطلب از بین 30 نفر در رده سنی20 تا 30 سال و با شاخص توده بدنی بین 18 تا 24 از باشگاه‌های ورزشی شهرستان مریوان که دارای حداقل 5 سال سابقه تمرین منظم بودند، انتخاب شدند. این افراد بر اساس حداکثر اکسیژن مصرفی و به صورت زوج های همتا به دو گروه تجربی (6 نفر) و کنترل (6 نفر) تقسیم شدند. به مدت دو هفته، آزمودنی‌ها، 960 میلی‌گرم عصاره رزماری و دارونما را در دو وهله صبح و بعد از ظهر استفاده کردند. در مراحل پیش آزمون و پس آزمون در قبل و بعد از فعالیت وامانده ساز، نمونه‌های خون گرفته شد. توزیع طبیعی داده‌ها با استفاده از آزمون شاپیرو-ویلک بررسی شد. آزمون تحلیل واریانس مکرر و تی وابسته برای تحلیل داده‌ها در سطح معنی داری 05/0p< استفاده شد.
تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که مصرف مکمل رزماری به همراه تمرین، تاثیر مضاعف معنی‌داری بر ظرفیت هوازی نداشت. پاسخ لاکتات خون به فعالیت در اثر مکمل‌دهی رزماری تضعیف شد و شاخص خستگی نیز به طور معنی‌داری کاهش یافت. این نتایج نشان داد که اگرچه مکمل‌دهی رزماری تاثیر معنی‌داری بر ظرفیت هوازی نداشت، اما توانست مقادیر لاکتات را کاهش دهد که می‌تواند در به تاخیر انداختن خستگی موثر باشد.
[1] Allen, D.G., Lamb, G.D., Westerblad, H. Skeletal muscle fatigue: cellular mechanisms. Physiological reviews. 2008.
[2] Arranz, E., Jaime, L., García-Risco, M.R., Fornari, T., Reglero, G., Santoyo, S. (2015). Anti-inflammatory activity of rosemary extracts obtained by supercritical carbon dioxide enriched in carnosic acid and carnosol. International journal of Food science and Technology. 2015;50(3):674-81.
[3] Behrens, M., Gube, M., Chaabene, H., Prieske, O., Zenon, A., Broscheid, K.C., and et al. (2023). Fatigue and human performance: an updated framework. Sports medicine. 2023;53(1):7-31.
[4] Capó, X., Martorell, M., Busquets-Cortés, C., Sureda, A., Riera, J., Drobnic, F., and et al. (2016). Effects of dietary almond-and olive oil-based docosahexaenoic acid-and vitamin E-enriched beverage supplementation on athletic performance and oxidative stress markers. Food & function. 2016;7(12):4920-34.
[5] Douglas, J., Pearson, S., Ross, A., McGuigan, M. (2017). Eccentric exercise: physiological characteristics and acute responses. Sports Medicine. 2017; 47:663-75.
[6] Fattor, J.A., Miller, B.F., Jacobs, K.A., Brooks, G.A. (2005). Catecholamine response is attenuated during moderate-intensity exercise in response to the “lactate clamp”. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism. 2005;288(1): E143-E7.
[7] Garcia, J.F., Arribalzaga, S., Díez, R., Lopez, C., Fernandez, M.N., Garcia, J.J., and et al. (2022). Herbs as an active ingredient in sport: availability and information on the internet. Nutrients. 2022;14(13):2764.
[8] Lieber, R.L. (2018). Biomechanical response of skeletal muscle to eccentric contractions. Journal of sport and health science. 2018;7(3):294-309.
[9] Luo, H., Tengku Kamalden, T.F., Zhu, X., Xiang, C., Nasharuddin, N.A. (2025). Advantages of different dietary supplements for elite combat sports athletes: a systematic review and Bayesian network meta-analysis. Scientific Reports. 2025;15(1):271.
[10] Margaritelis, N.V., Cobley, J.N., Nastos, G.G., Papanikolaou, K., Bailey, S.J., Kritsiligkou, P., and et al. (2024). Evidence-based sports supplements: A redox analysis. Free Radical Biology and Medicine. 2024; 224:62-77.
[11] Master, P.B.Z., Macedo, R.C.O. (2021). Effects of dietary supplementation in sport and exercise: A review of evidence on milk proteins and amino acids. Critical reviews in food science and nutrition. 2021;61(7):1225-39.
[12] Mira-Sánchez, M.D., Castillo-Sánchez, J., Morillas-Ruiz, J.M. (2020). Comparative study of rosemary extracts and several synthetic and natural food antioxidants. Relevance of carnosic acid/carnosol ratio. Food chemistry. 2020; 309:125688.
[13] Morel, S., Hugon, G., Vitou, M., Védère, M., Fons, F., Rapior, S., and et al. (2021). A bioassay-guided fractionation of rosemary leaf extract identifies carnosol as a major hypertrophy inducer in human skeletal muscle cells. Nutrients. 2021;13(12):4190.
[14] Nakisa, N. (2022). Therapeutic potential of rosemary (Rosmarinus officinalis L.) on sports injuries: a review of patents. Research Journal of Pharmacognosy. 2022;9(3):71-83.
[15] Nieto, G., Ros, G., Castillo, J. (2018). Antioxidant and antimicrobial properties of rosemary (Rosmarinus officinalis, L.): A review. Medicines. 2018;5(3):98.
[16] Pan, C., Yang, Y., Zhao, Z., Hu, J. (2025). Combined effects of natural products and exercise on apoptosis pathways in obesity-related skeletal muscle dysfunction. Apoptosis. 1-16.
[17] Peake, J.M., Neubauer, O., Della Gatta, P.A., Nosaka, K. (2017). Muscle damage and inflammation during recovery from exercise. Journal of applied physiology. 2017.
[18] Petersen, A.M.W., Pedersen, B.K. (2005). The anti-inflammatory effect of exercise. Journal of applied physiology. 2005;98(4):1154-62.
[19] Rasoolijazi, H., Mehdizadeh, M., Soleimani, M., Nikbakhte, F., Farsani, M.E., Ababzadeh, S. (2015). The effect of rosemary extract on spatial memory, learning and antioxidant enzymes activities in the hippocampus of middle-aged rats. Medical journal of the Islamic Republic of Iran. 2015; 29:187.
[20] Rezaei, M., Hajiaghaei, R., Azizbeigi, K. (2019). The effect of rosemary essential oil on delayed onset muscle soreness caused by inactive exercise in inactive women. Comparative Exercise Physiology. 2019;16(2):129-36.
[21] Sohn, E.H., Yang, Y.J., Koo, H.J., Park, D.W., Kim, Y.J., Jang, K.H., and et al. (2012). Effects of Korean ginseng and wild simulated cultivation ginseng for muscle strength and endurance. Korean Journal of Plant Resources. 25(6):657-63.
[22] Sönmez, G., Çolak, M., Sönmez, S., Schoenfeld, B. (2010). Effects of oral supplementation of mint extract on muscle pain and blood lactate. Biomedical Human Kinetics. 2010; 2:66.
[23] Tomlin, D.L., Wenger, H.A. (2001). The relationship between aerobic fitness and recovery from high intensity intermittent exercise. Sports medicine. 2001; 31:1-11.
