افتراقی سازی رکن معنوی جرایم زیست محیطی در نظام راهبردی کیفری ایران و ایالات متحده آمریکا
الموضوعات :حامدرضا خاتم گویا 1 , غلامرضا پیوندی 2 , سیدحسین هاشمی 3 , مهدی شیدائیان ارانی 4
1 - دانشجوی دکتری، گروه حقوق جزا و جرم شناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
2 - استادیار، گروه فقه و حقوق، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، قم، ایران. (نویسنده مسئول)
3 - دانشیار، گروه حقوق، دانشگاه مفید، قم، ایران.
4 - دانشیار، گروه کیفری و جرم شناسی، دانشگاه تهران؛ دانشکدگان فارابی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: رکن معنوی, جرایم زیست محیطی, نظام راهبردی, کیفری, سیاست جنایی, ایران, ایالات متحده آمریکا,
ملخص المقالة :
احراز مجرمیت متضمن این فرض سنتی و اساسی است که رفتار مجرمانه باید همراه با سوء نیت باشد؛ با این‌حال، آنچه که مباحث مربوط به رکن معنوی جرایم زیست محیطی را به مباحث راهبردی در سیاست جنایی پیوند میزند این امر است که تصویب و تفسیر قضایی صورت گرفته از قوانین کیفری زیست محیطی در پاره‌ای از نظام های کیفری(عکس نظام کیفری ایران)، تا حدودی الزامات سنتی رکن معنوی جرم را از بین برده است؛ درواقع فرض براین است که تعاریف سنتی حقوق‌جزا از رکن معنوی لازم در احراز مجرمیت در قوانین مرتبط با محیط‌زیست‌تاحدودی به فرسایش متمایل گردیده است. این نتیجه ناشی از قانونگذاری و تفاسیر قضایی است و به افزایش آگاهی زیست محیطی جامعه و تاکید بر جرم‌انگاری رفتار آلایند‌ها نسبت داده می‌شود که خود ناشی از نفوذ، اختلاط و دشواری درهماهنگ‌سازی حوزه‌های نظارتی( سیاست های زیست محیطی) و کیفری سنتی است؛ این امر به نظر پاره‌ای از سیاست‌گذاران؛ سلسله مراتب ایجاد شده در اجزای رکن معنوی همراستای با ملاحظات کیفرشناختی و رویکرد‌های احتیاطی بوده و با افزایش احتمال محکومیت، جامعه تنظیم شده متضمن راهبرد مزبور را محطاط‌تر خواهد نمود؛ این درحالی است که که به نظر منتقدین، اعمال چنین راهبردی ممکن است سبب فرسایش خصیصه سرزنش پذیری اخلاقی جرم، خلط مباحث مدنی و کیفری، بی‌عدالتی و بی‌فایدگی و نافرمانی جامعه تنظیم شده و افزایش آمار نرخ جرایم زیست محیطی تحلیل گردده و در نتیجه اثربخشی کنترل جرایم زیست محیطی را کاهش دهد.
واین، آرلفیو. (1390). عنصر معنوی در نظام کیفری ایالات متحده آمریکا . برگردان فاطمه موسوی خوشدل. تهران: میزان
یزدیان جعفری،جعفر.1387.اصل تناسب جرم و مجازات؛ چرائی و چگونگی آن. نامه مفید. شماره 67
قاسمی، ناصر.1391.حقوق¬کیفری محیط زیست، چاپ¬ اول (ویرایش سوم)، تهران: خرسندی
موسوی مقدم، محمد. ¬1389. حقوق¬کیفری ¬محیط زیست- ضابطان پسماند¬ها،¬، چاپ اول، قم:حقوق¬امروز
شاهچراغ، سید¬حمید،1391. بررسی¬تطبیقی مسئولیت مطلق کیفری در حقوق ایران با نگرشی بر نظام حقوقی¬کامن¬لا، حقوقی دادگستری، شماره78
اردبیلی، محمد علی¬. (1389). حقوق جزای عمومی. تهران: میزان.
عالی پور، حسن.1393. «حقوق کیفری فناوری اطلاعات»،چاپ دوم،تهران: خرسندی
گلدوزیان،ایرج.(1385).حقوق جزای عمومی ایران.تهران: دانشگاه تهران
نوربها،رضا. (1387). زمینه حقوق جزای عمومی. تهران:گنج دانش.
