تیپ‌شناسی شخصیتی سه قهرمان زن در رمان "پاییز فصل آخر سال است" بر اساس نظریۀ کارن هورنای

الموضوعات :

پرشنگ ایلخانی زاده ¹ , حسین داداشی ² , آرش مشفقی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.
2 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران.
3 - دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

تاريخ الإرسال : 16 السبت , ذو الحجة, 1445 تاريخ التأكيد : 25 الخميس , صفر, 1446 تاريخ الإصدار : 19 الأحد , ربيع الأول, 1446

الکلمات المفتاحية: نقد روان‌شناسانه, کارن هورنای, رمان فارسی, پاییز فصل آخر سال است.,

ملخص المقالة :

روانشناسی ادبیات با تحلیل روانی شخصیت‌های داستان به درک عمیق‌تری از انگیزه‌ها، احساسات و رفتارهای آنان کمک می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه تجربیات روانی و درونی قهرمانان بر تصمیمات و کنش‌های آنان در داستان تأثیر می‌گذارد. این رویکرد به مخاطب امکان می‌دهد تا لایه‌های پنهان شخصیت‌ها را بهتر فهمیده و ارتباطی عمیق‌تر با اثر برقرار کند. در این پژوهش، به تیپ‌شناسی شخصیتی سه قهرمان زن رمان «پاییز فصل آخر سال است» نوشتۀ نسیم مرعشی بر اساس نظریۀ کارن هورنای پرداخته شده است. هدف اصلی این تحقیق بررسی شخصیت‌های لیلا، شبانه و روجا و تطبیق آنها با سه جهت‌گیری شخصیتی هورنای، یعنی مهرطلبی، عزلت‌طلبی و برتری‌طلبی است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است و نتایج نشان می‌دهد که هرکدام از این سه زن، نمایندۀ یک تیپ شخصیتی متمایز هستند؛ شبانه در جایگاه فردی عزلت‌طلب، در جستجوی معنا در دنیای درونی و فردی خود است و از تعاملات گستردۀ اجتماعی دوری می‌کند. روجا با مهرطلبی‌اش به دنبال عشق و حمایت از سوی دیگران است و وابستگی عاطفی شدیدی دارد. لیلا برتری‌طلب است و می‌خواهد با موفقیت‌ها و دستاوردهایش به دیگران ثابت کند که در جایگاه برتری قرار دارد.

المصادر:

اگری، لاجوس (1383). فن نمایشنامه‌نویسی. ترجمۀ مهدی فروغ. تهران: نگاه.
ﺑﺮاﻫﻨﻲ، رﺿﺎ (1386). قصه‌نویسی. تهران: نشر نو.
داد، سیما (1371). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370). شعر معاصر عرب. تهران: سخن.
شولتز، دوان؛ شولتز، آلن سیدنی (۱۳78). نظریه‌های شخصیت. ترجمه یحیی سیدمحمدی. تهران: هما.
علیزاده، غزاله (۱۳۸۷). خانه ادریسی‌ها. تهران: توس.
فرای، نورتروپ (1377). نقد و نظریه ادبی. تهران: نیلوفر.
ﻓﻴﺴﺖ، ﺟﺲ؛ ﻓﻴﺴﺖ، ﮔﺮﻳﮕﻮري ﺟﻲ؛ آن راﺑﺮﺗﺲ، ﺗﺎﻣﻲ (١٣٩٤). ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖ. ترجمۀ ﻳﺤﻴﻲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪي. ﺗﻬﺮان: روان.
مرعشی، نسیم (1395). پاییز فصل آخر سال است. تهران: چشمه.
میرصادقی، جمال (1377). ادبیات داستانی. تهران: شفا.
ﻫﻮرﻧﺎي، ﻛﺎرن (۱۳77). عصبانی‌های عصر ما. ترجمۀ ابراهیم خواجه نوری. تهران: شرق.
ﻫﻮرﻧﺎي، ﻛﺎرن (1381). ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻋﺼﺒﻲ زﻣﺎﻧﺔ ﻣﺎ. ﺗﺮجمۀ ﻣﺤﻤﺪﺟﻌﻔﺮ ﻣﺼﻔﺎ. ﺗﻬﺮان: ﺑﻬﺠﺖ.
يونسي، ابراهيم (1386). هنر داستان‌نويسي. تهران: نگاه.