تحلیل نشانه‌شناختی شعر ستارۀ دور نادر نادرپور بر اساس نظریۀ مایکل ریفاتر

الموضوعات :

مریم موسی زاده نصرآبادی ¹ , فاطمه شیخلووند ² , عیوض هوشیار ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران.
2 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، ایران
3 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد مشکین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، ایران.

تاريخ الإرسال : 04 الإثنين , ربيع الثاني, 1446 تاريخ التأكيد : 29 الأحد , جمادى الأولى, 1446 تاريخ الإصدار : 20 السبت , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: نشانه‌شناسی, مایکل ریفاتر, شعر معاصر, نادر نادرپور,

ملخص المقالة :

نظریة نشانه‌شناسی رویکردی نظام‌مند، خواننده محور و بر مبنای ساختارگرایی است که توسط مایکل ریفاتر (1978) به عنوان روشی کاربردی برای تحلیل اشعار و تبیین ماهیت و کارکرد متون ادبی ارائه شده است. مطابق این نظریه با بررسی نشانه‌های متن و کشف شبکه‌های معنایی آن تلاش می‌شود خاستگاه متن از طریق زیرانگاشت‌های ادبی که در آن گسترده شده به دست آید. مقالة حاضر، نخست رویکرد نظریۀ ریفاتر را معرفی می‌کند، سپس بر مبنای آن به خوانش شعر «ستارة دور» از مجموعه اشعار «سرمة خورشید» نادر نادرپور می‌پردازد. هدف این تحقیق تلاش برای خوانش دقیق‌تر شعر مورد نظر با استناد به نظریۀ نشانه‌شناسی ریفاتر است و اینکه با توجه به ظرفیت‌های نظری و دستاوردهای علمی رویکرد ریفاتر، بتوان از این روش در خوانش خلاقانه و تحلیل دقیق‌تر اشعار مد نظر بهره گرفت و به نتایج متفاوتی دست یافت.

المصادر:

احمدی، بابک (1400). ساختار و تأویل متن. تهران: مرکز.
بارت، رولان (1370). عناصر نشانه‌شناسی. ترجمۀ مجید محمدی. تهران: المهدی.
بارت، رولان (1401). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمة صادق رسیدی و فرزانه دوستی. تهران: علمی و فرهنگی.
پاینده، حسین (1398). نظریه و نقد ادبی. ج. دوم. تهران: سمت.
پورچاقی، علی‌حسین (1390). جریان‌های شعر معاصر فارسی. تهران: امیرکبیر.
چندلر، دانیل (1400). مبانی نشانه‌شناسی. ترجمة مهدی پارسا. تهران: سورة مهر.
روزبه، محمدرضا (1388). ادبیات معاصر ایران. تهران: روزگار.
زرقانی، سید مهدی (1384). چشم‌انداز شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.
سوسور، فردینان دو (1378). درس‌های زبان‌شناسی همگانی. ترجمة نازیلا خلخالی. تهران: ارغوان.
شریفی، فیض (1391). شعر زمان ما (نادر نادرپور). تهران: نگاه.
گیرو، پیر (1380). نشانه‌شناسی. ترجمة محمد نبوی. تهران: فکر روز.
لنگرودی، محمد (1387). تاریخ تحلیلی شعر نو. ج. 1 و 2. تهران: مرکز.
نجومیان، اميرعلي (1396). مقالات کلیدی نشانه‌شناسی. تهران: مروارید.