سنجش اثرات متغیرهای منظر شهری بر خلاقیت شهری میدان نقش جهان اصفهان

الموضوعات : معمار شهر

زهرا سلیمی پور ¹ , مسعود الهی ² , محمد رضا خطیبی ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی شهرسازی،گروه شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
2 - استادیار شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران
3 - استادیار شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده‌ی معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران

تاريخ الإرسال : 03 الأحد , ربيع الثاني, 1446 تاريخ التأكيد : 28 السبت , جمادى الأولى, 1446 تاريخ الإصدار : 07 الأحد , جمادى الثانية, 1446

الکلمات المفتاحية: فضاهای شهری, منظر شهری, شهر خلاق, میدان نقش جهان, اصفهان,

ملخص المقالة :

 شهری به عنوان بستر فعالیت عموم مردم، که دارای تنوع، زیبایی و جذابیت کافی برای جذب و پرورش استعدادها، نوآوری ها وایده ها باشد و بتواند از ایده و خلاقیت افراد چه افراد خاص و ویژه و چه شهروندان عادی در جهت حل مسائل اساسی و پایه ریزی توسعه شهری بهره ببرد. هدف از پژوهش حاضر سنجش اثرات متغیرهای منظر شهری بر خلاقیت شهری میدان نقش جهان اصفهان می­باشد. تحقیق حاضر به لحاظ روش، توصیفی – تحلیلی و به لحاظ هدف، کاربردی می­باشد. روش­های گردآوری اطلاعات کتابخانه­ای و میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شهروندان شهر اصفهان بوده­اند که بر اساس سالنامه آماری سال 1400، جمعیت شهر بیش از دو میلیون نفر می­باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 384 نفر محاسبه شده است که روش نمونه­گیری در این پژوهش، تصادفی بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها، از تحلیل­های آماری در نرم­افزار SPSS از جمله آزمون تی تک نمونه­ای استفاده شده است. یافته­های پژوهش نشان داده است که متغیرهای کالبدی با میانگین (3.99)، اجتماعی با میانگین (3.58)، اقتصادی با میانگین (3.62) و زیست­محیطی با میانگین (3.83) مرتبط با منظر شهری بر خلاقیت شهری در میدان نقش جهان اصفهان بسیار موثر می­باشد. نتایج پژوهش می‌تواند به شهرداری و مسئولان شهری کمک کند تا با تمرکز بر بهبود شاخص‌های کالبدی، اجتماعی اقتصادی و زیست­محیطی، نه تنها کیفیت زندگی شهری را افزایش دهند بلکه خلاقیت و نوآوری را نیز در فضای عمومی ترویج کنند.

 

 

المصادر:

- اسدپور، هاجر. بهرامیان، آرمین. قلعه نویی، محمود. محمدی، محمود (1403). رتبه‌بندی چالش‌های معنایی-هویتی منظر شهری در نظام شهرسازی ایران. معماری و شهرسازی ایران(JIAU), (), -. doi: 10.30475/isau.2024.384163.2025
- اسماعیل دخت، مریم. منصوری، سید امیر. شیبانی، مهدی (1400). قیاس تطبیقی خوانش ساکنین از شهر (منظر شهری) با طرح¬های توسعه شهری بررسی انتقال منظر شهر سنتی به شهر معاصر شیراز، https://civilica.com/doc/1224146
- امان‌پور، سعید. عبیات، ماجده (۱۴۰۳). تحلیل فضایی شاخص‌های شهر خلاق با تأکید بر توسعه پایدار شهری (موردپژوهی: شهر اهواز). جغرافیا و روابط انسانی، . doi: 10.22034/gahr.2024.452092.2092
- امینی قشلاقی، داود. مرصوصی، نفیسه. لطفی، احمد (1400). سنجش و رتبه‌بندی برنامه‌ریزی شهر خلاق در مناطق 22‌گانه کلان‌شهر تهران. برنامه ریزی توسعه کالبدی, 8(3), 127-150. doi: 10.30473/psp.2021.54417.2339
- پناهی، علی. داداش پورمقدم، مجید (1398). تحلیل نقش شاخص های شهر خلاق در توسعه گردشگری شهری (مطالعه موردی شهر اصفهان). شباک، 5(1 (پیاپی 40))، 87-96. SID. https://sid.ir/paper/524578/fa
- پورمحمدی، محمدرضا. شربت زاده، مریم (1396). تاثیر ارتقاء منظر شهری با رویکرد ایجاد تنوع و سرزندگی در پیاده¬راه¬ها، همایش ملی شهر سبز با محوریت تکنولوژی و انرژی¬های پاک در عمران، معماری و شهرسازی، تبریز، https://civilica.com/doc/755152
- جعفری ها، رضا. حیدری، غزاله. لک، زهرا (1402). ارزیابی مولفه‌های زیبا‌یی‌شناسانه منظر شهری (نمونه موردی: سبزه میدان قزوین). جغرافیا و توسعه فضای شهری, (), -. doi: 10.22067/jgusd.2024.85289.1358
- چراغی پور، فرشته. حسام، مهدی (1403). تأثیر برند شهر خلاق خوراک بر توسعه گردشگری شهری مطالعه موردی: شهر رشت. مجله آمایش جغرافیایی فضا, 14(1), 131-149. doi: 10.30488/gps.2023.405100.3659
- حمیدی، آرمان. سالاری پور، علی اکبر. حسام، مهدی (1402). بررسی تاثیر اقدامات مدیریت شهری در تحقق برند شهر خلاق (مطالعه موردی : شهر خلاق خوراک رشت). پژوهشهای جغرافیای انسانی, 55(4), 207-223. doi: 10.22059/jhgr.2022.331951.1008390
- رحیمی فرد، قاسم. قربانی، رسول. بابایی اقدم، فریدون. حیدری چیانه، رحیم (1400). ارزیابی شاخص¬‏های شهر خلاق در ایجاد گردشگری خلاق شهری (مطالعه موردی: خوی). پژوهش¬های جغرافیای انسانی, 53(4), 1509-1522. doi: 10.22059/jhgr.2021.303752.1008127
- زنگنه شهرکی، سعید. فتوحی مهربانی، باقر. پوراکرمی، محمد. سلیمان زاده، محمدرضا (1395). تحلیل قابلیت ها و جایگاه شهر تهران از نظر تحقق مفهوم شهر خلاق در مقایسه با سایر شهرهای دنیا. جغرافیا و توسعه فضای شهری، 3(2 (پیاپی 5) )، 69-85. SID. https://sid.ir/paper/395855/fa
- زیدیان، مونا. ذاکرحقیقی، کیانوش (1398). تبیین الگوهای طراحی فضاهای عمومی شهری با رویکرد شهر خلاق نمونه موردی منطقه 4 شهر همدان، ششمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری و پنجمین نمایشگاه تخصصی انبوه سازان مسکن و ساختمان استان تهران، تهران،https://civilica.com/doc/928112
- سنجری، سپیده. سعیده زرآبادی، زهرا سادات. بهزادفر، مصطفی (1401). واکاوی مفهوم مناظر شهری مولد یکپارچه (CPULs) مبتنی بر مرور نظام¬مند، مجله منظر، 14(60)، 51-38.
- سیدالحسینی، سید مسلم. حنایی، تکتم. سروری، هادی. دیوسالار، سعیده (1403). فراروش مطالعات هنر عمومی و ارتباط آن با مکان‌سازی خلاق و فضای شهری شاد. فصلنامه مطالعات شهری, (), -. doi: 10.22034/urbs.2024.139857.4978
- شاهی محمدی، شیما. احمدی، فرشته. موسوی، سید یعقوب (1400)، ارزیابی منظر خیابان شهری با تاکید بر مبلمان شهری (مورد مطالعاتی: خیابان چهارباغ اصفهان)، فصلنامه چشم¬انداز شهرهای آینده، 2(2(6))، 76-51.
- شهری¬زاده، صدف. مویدفر، سعیده (1396). برنامه¬ریزی راهبردی شهر دوستداد کودک با تأکید بر خلاقیت کودکان (نمونه موردی: شهر یزد)، پژوهش و برنامه¬ریزی شهری، 8(28)، 170-149.
- شیخ میلانی، الهام. عبدالله زاده طرف، اکبر. فرامرزی اصلی، مهسا. ثقفی، آرش (1400)، ارزیابی پایداری منظر شهری خیابان امام تبریز بر اساس مولفه¬های منظر انسان¬گرایانه (میدان ساعت – فلکه دانشگاه)، پایداری، توسعه و محیط زیست، 2(3(7))، 83-61.
- شیعه، اسماعیل. حبیبی، کیومرث. سعیدی، مهدی (1394). برنامه¬ریزی طراحی¬محور به عنوان رویکردی نوین در شهرسازی، باغ نظر، سال دوازدهم، صص 14-3.
- صالحی ابر، خدیجه. محمدزاده، پرویز. بهبودی، داود (1399). ارزیابی شهر تبریز به عنوان شهر خلاق صنایع دستی و هنرهای مردمی براساس مدل بهینه کاوی طی دوره زمانی ۱۳۹۷-۱۳۹۰،https://civilica.com/doc/1236040
- صفایی پور، مسعود. حاجی پور، نازنین (1401). سنجش و ارزیابی میزان خلاقیت شهری بر مبنای مولفه¬های ایرانی – اسلامی در شهر دزفول. مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی, 3(2), 1-25. doi: 10.22124/gscaj.2022.21152.1128
- عابدی کوشکی، نجمه. سروری، هادی (۱۳۹۵). بررسی مفهوم شهر خلاق با تاکید برارتقا منظر شهری خیابان، کنفرانس بین المللی عمران، معماری و منظر شهری،https://civilica.com/doc/538672
- علیمردانی، مسعود. واعظی، مهدی (1398)، بررسی میزان کیفیت و هویتمندی منظر شهری اسلامشهر از نظر شهروندان، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 21(1((80))، 200-183. Doi: 10.22034/jest.2018.13782
- کریمی، میترا. بمانیان، محمدرضا. انصاری، مجتبی. منصوری، سید امیر (1402). بازشناسی مولفه¬های نظام بصری منظر شهری؛ عناصر و ارزش¬ها، نشریه منظر، 15(62)، 85-72.
- مثنوی، محمدرضا. متدین، حشمت¬اله. صابونچی، پریچهر. همتی، مرتضی (1400)، تحلیل مفهوم منظر و رویکرد منظر از سطح نظری تا عرصه اجرایی: مرور ادبیات نظری، مجله منظر، 13(57)، 37-22.
- مصاحبی پورفرد، مریم. خادم الحسینی، احمد. صابری، حمید. مختاری ملک آبادی، رضا (1402). تبیین الگوی تحقق گردشگری خلاق در شهر اصفهان، جغرافیا و مطالعات محیطی، 12(47)، 53-38.
- معتقد، محمد. سجادزاده، حسن (1400). تببین شرایط آسایش اقلیمی در الگوهای فضایی – کالبدی بافت محلات سنتی (مطالعه موردی: محلات سنتی شهر همدان)،https://civilica.com/doc/1529879
- معتمدی نژاد، مریم. سعیدی مفرد، ساناز (1400). ارزیابی تاثیرات بصری نمای ساختمان ها بر منظر طبیعی (نمونه موردی: بلوار نمازمشهد)،https://civilica.com/doc/1454741
- منصوری، سید امیر (1402). طبیعت، شهر، هنر. منظر، 8(35)، 3-3.
- نخعی، نسرین. انصاری، مجتبی. زندیه، مهدی (1395). الگوی باززنده¬سازی منظر باغ¬های تاریخی ایرانی در مناطق گرم و خشک بر مبنای اصول خشک منظرسازی، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 18(3)، 301-289.
- وحدت، سلمان. سجادزاده، حسن. کریمی مشاور، مهرداد (1394). تبیین ابعاد موثر بر منظر خیابان در جهت ارتقای خوانش منظر فضاهای شهری. مطالعات شهری، 4(15)، 17-35. SID. https://sid.ir/paper/500434/fa
- وفاداری کمارعلیا، داود. نظم¬فر، حسین. حامی، احمد. یزدانی، محمدحسن (1403). واکاوی و بازشناسایی شاخص¬های برنامه-ریزی و طراحی منظر شهری سلامت¬محور. جغرافیا و روابط انسانی, (), -. doi: 10.22034/gahr.2024.453161.2099
- همتی، مرتضی. منصوری، سید امیر. براتی، ناصر (1401). رسانه، روشی برای تغییر منظر شهری تبیین مد‌‌‌‌‌‌‌ل مفهومی اثرگذاری بر منظر شهری بد‌‌‌‌‌‌‌ون مد‌‌‌‌‌‌‌اخلۀ فیزیکی. منظر, 14(58), 66-77. doi: 10.22034/manzar.2021.285737.2129
- Anttiroiko, A. (2014). The Political Economy of City Branding. New York: Routledge.
- Betlej, Alina. Kačerauskas, Tomas (2021), Urban Creative Sustainablity: The Case of Lublin, Sustainability 2021, 13(7), 4072; https://doi.org/10.3390/su13074072.
- Borén, T., & Young, C. (2017). Artists and creative city policy: Resistance, the mundane and engagement in Stockholm, Sweden. City, culture and society, 8, 21-26. https://doi.org/10.1016/j.ccs.2016.05.002
- Chen, C. W. (2022). From Smart Cities to a Happy and Sustainable Society: Urban Happiness as a Critical Pathway toward Sustainability Transitions. Local Environment. 27, 1536-1545. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13549839.2022.2119379.
- Daz, B., Ghaffari Gilandeh, A., & Azizi, A. (2020). Analyzing of Urban Green Space Changes in Gorgan City Using Landscape Metrics. Journal of Environmental Science and Technology, 22(5), 167-181.
- Eglins-Eglitis, A., & Lusena-Ezera, I. (2016). From industrial city to the creative city: development policy challenges and Liepaja case. Procedia Economics and Finance, 39, 122-130. https://doi.org/10.1016/s2212-5671 (16)30256-8.
- Fairclough, G., Sarlöv Herlin, I. & Swanwick, C. (2018). Routledge Handbook of Landscape Character Assessment. London: Routledge.
- Förster, F., Großmann, R., Iwe, K. & Kinkel, H. (2012). What is Landscape? Towards a Common Concept within an Interdisciplinary Research Environment. ETopoi, (3), 169-179.
- Gerber, J. D., & Hess, G. (2017). From landscape resources to landscape commons: Focussing on the nonutility values of landscape.International Journal of the Commons, 11(2), 708-732.
- Goldberg-Miller, S. B. (2018). Keeping creativity downtown: Policy learning from San Francisco, Seattle, and Vancouver for municipal cultural planning in Toronto. The Journal of Arts Management, Law, and Society, 48(3), 170-190. https://doi.org/10.1080/10632921.2017.1422834
- Moriarty, P., Honnery, D. (2015). Future cities in a warming world. Futures, 66, pp. 45-53.
- Pérez Vega, Catherine. Et al (2022). A Systematic Review for Establishing Relevant Environmental Parameters for Urban Lighting: Translating Research into Practice, Sustainability 2022, 14(3), 1107; https://doi.org/10.3390/su14031107.
- Yang, Honghui. Xu, Weizhen. Yu, Jiao. Xie, Xinqi. Xie, Zhiqi. Lei, Xinyi. Wu, Zhekai. Ding. Zheng (2023). Exploring the impact of changing landscape patterns on ecological quality in different cities: A comparative study among three megacities in eastern and western China, Ecological Informatics, Volume 77, November 2023, 102255