تبیین امنیت و احساس امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار با تمرکز بر سرمایه فرهنگی و اجتماعی (مورد مطالعه: زنان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی شهر تهران در سال 1400)
الموضوعات : فصلنامه زن و جامعه
اصغر وثوقی اصل
1
(دانشجوی دکتری جامعه شناسی ،واحد گرمسار ، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.)
هوشنگ ظهیری
2
(استادیار گروه جامعه شناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.)
یعقوب شربتیان
3
(استادیار گروه جامعه شناسی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران.)
الکلمات المفتاحية: سرمایه اجتماعی, احساس امنیت اجتماعی, سرمایه فرهنگی, زنان سرپرست خانوار, امنیت,
ملخص المقالة :
زمینه و هدف: طی چند دهۀ اخیر، اکثر کشور‌های جهان و به‌ویژه جوامع درحال‌توسعه شاهد تغییرات و تحولات سریع و گسترده ای بوده که الگو‌های توسعه و نیز ساختار‌های جمعیتی آنها را متأثر ساخته است. در این میان، افزایش خانوارهای زن سرپرست و مسائل اجتماعی و فرهنگی متعدد آنها منجر به شکل‌گیری دغدغه‌های امنیتی فراوانی نزد این خانوار ها گردیده است. لذا این تحقیق در تلاش است تا امنیت و احساس امنیت اجتماعی زنان سرپرست خانوار شهر تهران را با تمرکز بر سرمایه فرهنگی و اجتماعی آنها تبیین نماید.
روش تحقیق: این تحقیق به روش کمّی با راهبرد میدانی- پیمایشی و به صورت مقطعی انجام گرفت. حجم نمونه شامل 721 نفر از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی بوده که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم برگزیده شدند.
یافته‌ها و نتیجه‌گیری: سرمایه اجتماعی و فرهنگی زنان سرپرست خانوار در حد متوسط به پایین بوده و امنیت اجتماعی و احساس امنیت زنان سرپرست خانوار در حد متوسط ارزیابی شده و بالاترین سطوح ناامنی در حوزه شغلی و مالی ملاحظه گردید. درنتیجه با افزایش میزان سرمایه اجتماعی زنان سرپرست خانوار، یعنی ارتقاء سطح اعتماد اجتماعی، افزایش میزان مشارکت اجتماعی، بهبود آگاهی اجتماعی خانوارهای زن سرپرست و نیز تراکم یافتن پیوندها و تعاملات اجتماعی زنان سرپرست خانوار، میزان امنیت و احساس امنیت اجتماعی آنها در جامعه و خانواده افزایش پیدا می‌کند.
Eftekhari N. Saba AA, Qazi R, Tabatabai M, Mehrabi Y. Examining the social, economic and health characteristics of female-headed households with an emphasis on support policies and programs. Technical Designs and Statistical Methods Research Group, Statistics Research Institute. 2012.
2- Darban Astana AR, Rezvani MR, Qadiri Masoom M, Hajari B. Spatial analysis of the distribution of female heads of households supported by the relief committee in the country and its relationship with social and economic variables. Women and Society, 2018, 10(2), 169-194.
3- Niazi M, Hosseinizadeh SS, Sakhai A, Imamalizadeh H. Meta-analysis of studies and researches of social capital and sense of social security. Social Order Quarterly, 2015, 8(1), 1-32.
4- Shatrian M, Hosseinizadeh Arani, SS, Sakhai A, Hosseini MR. the institution of religion and security; Investigating and measuring the relationship between the level of religiosity and the feeling of social security among the residents of the marginal areas of Kashan city, Sociology of Social Institutions Quarterly, 2015, 3(7), 121-149.
5- Alijanzadeh M, Amirian S, Niknami A. The relationship between the sense of social security of female heads of the household and some demographic factors in Qazvin city. Scientific Journal of Qazvin University of Medical Sciences, 2014, 19(82), 67-69
6- Fazli M. Consumption and lifestyle, Qom: Sobh Sadegh Publications. 2007.
7- Mohammadi J, Darabi Z. The relationship between the feeling of social security and social capital in female heads of the household, Zanjan Police Knowledge Quarterly, 2012, 3(7), 101-115.
8- Niazi M, Saadati M, Montazeri Khosh H, Hatami R. Investigating the effect of social, cultural and economic capitals on the occurrence of high-risk behaviors (case study: Tabriz youth). Social Security Studies Scientific Research Quarterly, 2014, 6(42), 1-30.
9- Vosoughi Asl A. Investigating the relationship between capital (social, economic and cultural) and security and sense of security of female heads of households in Tehran. Sociology doctoral dissertation, Islamic Azad University, Garmsar branch. 2022.
10- Ghanbari Barzian A, Bayat B. The effect of public opinion leadership on the feeling of social security (case study of Ahvazi citizens). Social Security Studies, 2018, 10(57), 39-71.
11- Asadpour A, Masrour Alinodehi M. The study of social factors affecting the sense of social security of urban women (case study: Babol city). Social Order, 2019, 12(3), 119-97.
12- Bourdieu P. The Forms of Capital, in J. Richardson (ed.) Handbook of Theory and Research for Sociology of Education, N. Y. Greenwood Press. 1997.
13- Baingani B, Kazemi A. Examining the theoretical foundations of the concept of cultural capital, Farhang Magazine, 2016, New Period(21), 21-8.
14- Ganji M, Heydarian A. Cultural capital and the economy of culture (with emphasis on the theories of Pierre Bourdieu and David Throsby), Strategy Magazine, 2014, 23(72), 77-97.
15- Abedi Diznab M, Abbasi M, Ali Nedgari M. A comparative study of the characteristics of male and female heads of households according to urban and rural areas in the census of 2015. Journal of Official Statistics of Iran, 2017, 29(1), 113-95.
16- Farzalian G, Ganji M, Niazi M. Examining the role of social, cultural and economic capitals in the tendency of citizens to live a life-oriented lifestyle. Social Studies and Research in Iran, 2018, 8(3), 379-410.
17- Mandgari Maleeha A, Razghi Nasrabad HB, Ashraf Ganjavi S. Economic status of female heads of households covered by support institutions: a qualitative study in Shiraz city. Journal of the Iranian Demographic Society, 2017, 13(25), 165-192.
18- Masoudi L, Masoudi Y. Investigating the relationship between social capital and the level of feeling of social security among women (case study of Pardis city), Sharq Police Science Quarterly of Tehran Province,2014, 1(3), 79-96.
_||_
