تحلیل جغرافیایی مرگ ناشی از سرطان ریه درکلانشهر تهران با رویکرد اپیدمیولوژیک طی دوره 1397-1387

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

الهه پیشگر ¹ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
زهره فنی ² (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
جمیله توکلی نیا ³ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران)
علیرضا محمدی ⁴ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)
بهزاد کیانی ⁵ (دانشگاه علوم پزشکی مشهد)

تاريخ الإرسال : 14 الثلاثاء , جمادى الأولى, 1442 تاريخ التأكيد : 14 الأربعاء , شوال, 1442 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: کلانشهر تهران, تحلیل جغرافیایی, سرطان ریه, رویکرد اپیدمیولوژیک,

ملخص المقالة :

سرطان ریه یکی از شایعترین علت مرگ ناشی از سرطان در سراسر جهان است. در این پژوهش کلانشهر تهران به عنوان پرجمعیت‌ترین و آلوده‌ترین شهر کشور در زمینه سرطان ریه انتخاب شده است. 4158 مرگ ناشی از سرطان ریه در دوره‌ی مورد بررسی در شهر تهران رخ داده است و تلاش شده است تا با رویکرد اپیدمیولوژیکی و با استفاده از روش‌های توصیفی و استنباطی و همچنین استفاده از نرم‌افزار جی آی اس، به تحلیل جغرافیایی سرطان ریه و عوامل اثرگذار برآن (ریسک فاکتورهای مهم) بپردازیم. بنابراین این پژوهش از نوع بنیادی و کاربردی می‌باشد. براین اساس از ضریب تغییرات و ترسیم نمودار و نقشه برای بررسی روند کنونی و از مدل رشد نمائی برای پیش‌بینی استفاده شده است. متغیرهای اثرگذار مهم شامل نرخ کهنسالی، مصرف سیگار، میزان انتشار گاز آزبست، جنسیت و منطقه‌ی سکونت نیز بررسی شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مناطق واقع در مرکز و جنوب تهران، مرگ ناشی از سرطان ریه بیشتری را به نسبت سایر مناطق داشته و مناطق واقع در غرب (21، 22) نرخ‌های پایین‌تری را تجربه کرده‌اند. میزان مرگ و میر در تمام سال‌های مورد بررسی در مردان بیش از زنان بروده است و 61.04 درصد از مرگ‌ومیرهای ناشی از سرطان ریه به گروه سنی بالای 65 سال اختصاص دارد. نتایج ضریب تغییرات نشان داد که روند مرگ ناشی از این بیماری در طول سال‌های 1390 تا 1394 افزایشی بوده است و در سال 1396 نیز روندی افزایشی داشته است. همچنین برخی از مناطق شهر تهران از نظر نرخ کهنسالی (3 و 6) و میزان مصرف سیگار(3 و 7 و 15) همچنین میزان انتشار آزبست (افزایش در سال 1397) در معرض ابتلا و مرگ بیشتری ناشی از سرطان ریه قرار دارند. در نهایت بر اساس مدل رشد نمایی، مناطق شمالی و شرقی و برخی مناطق مرکزی با ادامه ی روند فعلی با مرگ ناشی از سرطان ریه بیشتر مواجه خواهند بود. به نظر می‌رسد برای پیشگیری و کنترل موثر مرگ و میرهای ناشی از بیماری‌های دستگاه تنفسی، باید سیاست‌ها و اقدامات بهداشتی و درمانی فردی، با استراتژی‌های برنامه‌ریزی شهری از جمله کنترل آلاینده‌های محیطی و اجرای برنامه‌های بهداشت محیطی ادغام شوند.

المصادر:

1. Azadi Ghatar, S. M., Abolfazl Roknoldin Eftekhari, Abdolreza Mostafavi, Ehsan Ahadnejad Reveshty, Mohsen Maleki, Parisa. (2020). Modelling the Spatial Association of Lung Cancer with Built Environmental Factors in Neighborhoods of Tehran Metropolitan. Human Geography Research, 52(4), 1153-1176. doi: 10.22059/JHGR.2017.209711.1007255


2. Bab, S. A., Edris Moradi, Yousef Faraj, Azadeh Heidari, Mohammad. (2016). Lung cancer incidence trends in Iran and in six geographical regions of the country (2000-2005). Shiraz E Medical Journal, 17(6). doi: 10.17795/semj38237.


3. Barton, h., Translator: Mohammad Taghizadeh (2003). Health place in urban planning. Quarterly Journal of Urban Development, No. 3.


4. Behesht Zahra Organization, (2018). Mortality statistics in Tehran. Retrieved from https://beheshtezahra.tehran.ir/default.aspx?tabid=92.


5. Bray, F. F., Jacques Soerjomataram, Isabelle Siegel, Rebecca L Torre, Lindsey A Jemal, Ahmedin. (2018). Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: a cancer journal for clinicians, 68(6), 394-424. doi: 10.3322/caac.21492


6. Edwards, R. (2004). The problem of tobacco smoking. Bmj, 328(7433), 217-219.


7. Erfanmanesh, M. (2017). Regional and Global Position of the Islamic Republic of Iran in Epidemiology Research. Iranian Journal of Epidemiology, 13(3), 162-173.


8. fanni, z. M., Jamshid. Faraji Rad, Khedr (2013). Comparative analysis of urban employment structure with emphasis on social variables and urban planning and management system Case study: Tehran and Montreal metropolises. . Journal of Urban Studies, No. 6.


9. Goldstein, G. (1996). A healthy city is a better city. World Health, 49(1), 4-6.


10. Hajmanoochehri, F. M., Navid Zohal, Mohammad Ali Sodagar, Abolfazl Ebtehaj, Mehdi. (2014). Epidemiological and clinicopathological characteristics of lung cancer in a teaching hospital in Iran. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 15, 2495-2500. doi: 10.7314/APJCP.2014.15.6.2495


11. Hosseini, M. N., Parisa Adimi Karimi, Shirin SeyedAlinaghi, SeyedAhmad Bahadori, Moslem Khodadad, Kian Mohammadi, Forouzan Keynama, Kaveh Masjedi, Mohammad Reza. (2009). Environmental risk factors for lung cancer in Iran: a case–control study. International journal of epidemiology, 38(4), 989-996. doi: 10.1093/ije/dyp218


12. Janqarbani, M. (2013). Public Health Tehran.


13. Kharaghani, K. B., Badri. (2020). The Role of Tehranian Citizens’ Participation in Realization «Tobacco-Free Tehran Programme». Iranian Journal of Health Education and Health Promotion, 8(1), 82-92. doi: 10.29252/ijhehp.8.1.82


14. Khazaei, S. M., Kamyar Soheylizad, Mokhtar Gholamaliee, Behzad Khosravi Shadmani, Fatemeh Khazaei, Zaher Ayubi, Erfan. (2017). Epidemiology of lung cancer in Iran: sex difference and geographical distribution. Middle East Journal of Cancer, 8(4), 223-228.


15. Lei, L. H., Anyan Cai, Weicong Liang, Ling Wang, Yirong Liu, Fangjiang Peng, Ji. (2021). Spatial and Temporal Analysis of Lung Cancer in Shenzhen, 2008–2018. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(1), 26. doi: 10.3390/ijerph18010026


16. Lotfi, s. M., ali and masomeh mahdian behanmiri (2013). Assessment of residents of 4 areas of Qom city to sports and physical activity and urban health and sustainable development. . Journal of Sports Management and Motion Behavior, 17. doi: 10.22080/JSMB.2013.534


17. Malhotra, J. M., Matteo Negri, Eva La Vecchia, Carlo Boffetta, Paolo. (2016). Risk factors for lung cancer worldwide. European Respiratory Journal, 48(3), 889-902. doi: 10.1183/13993003.00359-2016


18. Mirdoraghi, M. E., Daniel Asghari, Farzaneh Baghal Esrafili, Ali Heidari, Neda Mohammadi, Ali Akbar Yousefi, Mahmood. (2020). Assess the annual effective dose and contribute to risk of lung cancer caused by internal radon 222 in 22 regions of Tehran, Iran using geographic information system. Journal of Environmental Health Science and Engineering, 18(1), 211-220. doi: 10.1007/s40201-020-00454-3


19. Moosazadeh, M. Z., Hassan Mirzazadeh, Ali Ashrafi-Asgarabad, Ahad Haghdoost, Ali Akbar. (2013). Meta-analysis of smoking prevalence in Iran. Addiction & health, 5(3-4), 140.


20. Payandeh, M. S., Masoud Sadeghi, Edris. (2016). Clinicopathological features of patients with non-small-cell lung cancer in west of Iran. Iranian Journal of Blood and Cancer, 8(4), 98-102.


21. Pineo, H. Z., Nici Cosgrave, Ellie Aldridge, Robert W Acuto, Michele Rutter, Harry. (2018). Promoting a healthy cities agenda through indicators: development of a global urban environment and health index. Cities & health, 2(1), 27-45. doi: 10.1080/23748834.2018.1429180


22. Pishgar, E. (2013). Analysis of the level of development of cities in Ilam province with emphasis on civil engineering and urban services. (Thesis for obtaining a master's degree in geography and urban planning), University of Tehran. Faculty of Geography, Tehran.


23. Pishgar, E. (2018). Population Geography Basics. . Ardabil: Ardabil University Jihad Publications.


24. Polverino, E. G., Pieter C McDonnell, Melissa J Aliberti, Stefano Marshall, Sara E Loebinger, Michael R Murris, Marlene Cantón, Rafael Torres, Antoni Dimakou, Katerina. (2017). European Respiratory Society guidelines for the management of adult bronchiectasis. European Respiratory Journal, 50(3). doi: 10.1183/13993003.00629-2017


25. Rodrigues, S. D. U., Renan Mitsuo Barreto, Alisson Castro Zanini, Roselaine Ruviaro Souza, Adriano Mendonça. (2021). How atmospheric pollutants impact the development of chronic obstructive pulmonary disease and lung cancer: A var-based model. Environmental Pollution, 275, 116622. doi: 10.1016/j.envpol.2021.116622


26. Saba, V. (2016). Estimating the Cost Effectiveness of Lung Cancer Screening with Low-dose Computed Tomography Considering Early Detection Rate in Iran. Paramedical Sciences and Military Health, 11(1), 1-7.


27. Samat, N. A. S., Aishah Knight Sulaiman, Yasmin Ab Manan, Azizah Weng, Chan Ngai. (2013). Investigating Geographic Distribution of Colorectal Cancer Cases: An Example from Penang State, Malaysia. Asian Social Science, 9(17), p38. doi: 10.5539/ass.v9n17p38


28. Shen, X. W., Limin Zhu, Li. (2017). Spatial analysis of regional factors and lung cancer mortality in China, 1973–2013: AACR.


29. SHIMA, M. (2018). Epidemiological Studies on Health Effects of Fine Particulate Matter (PM2. 5) in Japan. Global Environmental Research, 22, 31-38.


30. Soori, H. (2009). Uses of Epidemiology. Iranian Journal of Epidemiology, 5(2), 1-10.


31. Takamori, S. S., Mototsugu Matsubara, Taichi Haratake, Naoki Toyozawa, Ryo Miura, Naoko Yamaguchi, Masafumi Seto, Takashi Tagawa, Tetsuzo Okamoto, Tatsuro. (2021). Prognostic impact of smoking period in patients with surgically resected non-small cell lung cancer. Annals of surgical oncology, 28(2), 685-694. doi: 10.1245/s10434-020-08851-6


32. (2019). Tehran's Annual Air Quality Report 2018. from Tehran: http://air.tehran.ir/portals/0/ReportFiles/AirPollution/Tehran%20AirQuality1395.pdf


33. (2020). Sampling and measuring the concentration of asbestos fibers in the air of Tehran. from http://air.tehran.ir


34. (2020). Sampling and measuring the concentration of asbestos fibers in the air of Tehran. from, http://air.tehran.ir


35. TM, T. T. M. (2015). Detailed plan of District 22 of Tehran.


36. TM, T. T. M. (2019a). Atlas of Tehran metropolis. from Retrieved from: http://atlas.tehran.ir/


37. TM, T. T. M. (2019b). Tehran Statistical yearbooks 2006-2017 from Retrieved from Tehran: http://statistics.tehran.ir/Default.aspx


38. S. (2012). Principles of Epidemiology in Public Health Practice. The united State: Department Of Health And Human Services


39. (2003). Final Draft: Technical Support Document for a protocol to Assess Asbestos- Related Risk. Prepared for the office of Solid Waste and Emergency Response, Washington, DC.


40. Verijkazemi, K. M., Nabiollah Moattar, Faramarz Khezri, Mostafa. (2016). Assessment of Concentration and the Annual Effective Dose of Radon Gas in Imam Hospital Indoor Air. Journal of health research in community, 2(2), 1-8.


41. (2009). Cancer. Retrieved Retrieved March 9, 2010, from http://www.who.int/ media center/ factsheets / fs297/en/index.html.


42. (2020). National diabetes statistics report, 2020. Atlanta, GA: Centers for Disease Control and Prevention, US Department of Health and Human Services, 12-15.