ارائه مدل مؤلفه‏ های تأثیرگذار با رویکرد قرآنی در معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

میرزا علی شیدانه مرید ¹ , مهدی شریفی ² , سید محمود معینی ³

1 - دکتری معماری، گروه معماری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.
2 - استادیار، گروه معماری، واحد خرم‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم‌آباد، ایران.
3 - استادیار، گروه معماری، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران.

تاريخ الإرسال : 25 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1443 تاريخ التأكيد : 22 الأحد , صفر, 1444 تاريخ الإصدار : 24 الجمعة , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: مسکن, معماری, آپارتمان, معاصر,

ملخص المقالة :

توجه به کمیت و عدم توجه به کیفیت و تهی بودن مسکن آپارتمانی از معنا، عدم ارتباط معنادار، بین فرهنگ معماری مسکن ایرانی اسلامی و معماری مسکن آپارتمانی تقلیدی، وارداتی غربی، باعث گسست هویت، پیوند معماری مسکن ایرانی اسلامی، با گذشته‌ی درخشان تاریخ معماری این سرزمین شد. بنابراین این پژوهش با سوءال: مؤلفه‏‏های تأثیرگذار با رویکرد قرآنی در معماری مسکن آپارتمانی معاصر کدامند؟ و با هدف ارائه مدل مؤلفه‏های تاثیرگذار با رویکرد قرآنی در معماری مسکن آپارتمانی معاصر تهران. انجام گردید. این تحقیق بروش کمی _کیفی (ترکیبی: Mixed Method) بصورت همزمان و در سه فاز مکمل هم انجام شد. اهم مؤلفه‏های تحصیل شده تاثیر گذار در معماری مسکن آپارتمانی معاصر پس از ادغام و پایش 33 مورد بود که در جدول شماره 6 بخش تاثیرگذاری زیاد آن، نشان داد: 12% مؤلفه‏ها در معماری مسکن آپارتمانی معاصر و 88% در معماری مسکن سنتی تاثیرگذار بوده است. و اخص مؤلفه‏ها که به‌عنوان موئلفه های نهایی (مدل) معرفی شدند با درصد اهمیت آنها به‌عنوان یک مدل ارزشمند اسلامی، عبارتند از: آسایش و امنیت 98%، محرمیت 96%، کرامت انسانی94%، عبودیت و بندگی 94%، حریم خصوصی 92%، ایمنی، استحکام و استواری 92%، تواضع و فروتنی 90%، عوامل زیستی پایدار 90%، خلاقیت 88%، فعالیت پذیری 82%. در بررسی تطبیقی نتایج این پژوهش و شش مقاله در خصوص مسکن مهر، مؤلفه‏های بدست آمده از نتایج پژوهش حاضر جامعیت مادی و معنوی کامل‌تری دارند. در بخش بررسی آسیب‌شناسی معماری مسکن آپارتمانی معاصر بعلت کم رنگ شدن و فقدان مؤلفه‏های تاثیرگذار ، معماری فضاهای مختلف آپارتمانی آسیب جدی دیده‌اند. کاربرد این پژوهش می‌تواند در برنامه‌ریزی وزارت راه و شهر سازی، وزارت کشور و شهرداری‌ها و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، سازمان نظام مهندسی کشور، برای کنترل، نظارت و هدایت، به‌عنوان الگویی برای مسکن اسلامی در شهر و روستا باشد. پیشنهاد می‌گردد پژوهشگران آینده همین تحقیق را بارویکرد کتاب‌های مقدس آسمانی دیگر در سایر نقاط جهان انجام و نتایج آن را با این پژوهش مقایسه کنند.

المصادر:

1- [Imam] Ja'far al-Sadiq A. (1980). Tawheed al Mufaddal. Translated by Mohammad Baqir Majlisi. Tehran: Faqih Publications. [In Persian].
2- Ardalan, N., & Bakhtiar, L. (2012). Sense of unity - The role of tradition in Iranian architecture. Tehran: Alam Memar Publication. [In Persian].
3- Asefi, M., & Imani, E. (2016). Redefining the ideal contemporary Iranian-Islamic housing design patterns with qualitative assessment of traditional houses. Islamic Architecture Research Quarterly, 11(4). URL: http://jria.iust.ac.ir/article-1-486-fa.html. [In Persian].
4- Ayazi, S. M. H. (2015). Valuable buildings in Tehran with commercial, residential, and public valuation. Dimond Publications. [In Persian].
5- Bahrampour, A. (2012). The Holy Qur'an, Tehran: Avaye Quran Publications. [In Persian].
6- Barati, N. (2003). Recognizing the concept of home in the Persian language and culture. Journal of Soil, 8. [In Persian].
7- Bemanian, M. R., & Zandi, M. (2017). Iranian housing and lifestyle. Tehran: avvaloakhar publications. [In Persian].
8- Burckhardt, T. (2017). Sacred Art. Translation: Jalal Sattari. Tehran: Soroush Publications.
9- Bushland, G. (1958). Boston Poe cs of space.
10- Culayni Mhw, S. E. (2005). Kitab al-Kafi. Qom: eslamiyeh Publications.
11- Daneshpour, A., Shahryari, S., & Panahi, F. (2022). Investigating factors affecting the association of the concept of identity in the architecture and urban planning of Shiraz. Scientific Quarterly Journal of Urban Planning and Research, 13(48), 1-16.
12- Dehkhoda. (1996). Dehkhoda Dictionary. Publications: University of Tehran
13- Dejhkam, J. (1994). Government and Housing Problems. The first seminar on the housing policy process, University of Tehran.
14- Diba, D. (1999). Inspiration and perception of the basic concepts of Iranian architecture. Culture of Islamic Architecture and Urbanism Journal, 1(1).
15- Guenon, R. (1999). The Crisis of the Modern World, Translation: Ziauddin Dehshiri. Tehran: Amir Kabir Publications.
16- Haeri, M. R. (2009). House, culture, nature, the study of historical and contemporary houses. Tehran: Road, Housing & Urban Development Research Center.
17- Hashemi, R. (1996). House and Architect. Abadi journal, 23 (10), 2-8.
18- Heidegger, M. (2007). Being and Time, First Edition. Ghoghnoos Books.
19- Javadi Amoli, A. (1987). Thematic interpretation of the Qur'an. Tehran: Raja Cultural Publishing Center.
20- Mohammadi Rey Shahri, M. (2005). Mizan al-Hikmeh. Darolhadith pub.
21- Moin, M. (1992) Persian Dictionary. Tehran: Amirkabir Publications.
22- Moztarzadeh, H., & Hojjati, V. (2011). Feature optimal housing and the pathology of its problems in Iran, National Iranian Housing Conference, Islamic Azad University, Shiraz Branch.
23- Naghizadeh, M. (2011). The ideal city of Islam or the atmosphere of the good life. Tehran: Shahr.
24- Nahj ol-Balaghe, translated by Mohammad Dashti (2000). First edition. Qom: Mashour Publications.
25- Noghrehkar, A. H. (2010). Theoretical foundations of architecture. Tehran: Payame Noor University Press.
26- Nurberg, S. (2016). Christian. Architecture: meaning and place, Nowruz Borazjani. Tehran: Parham Naghsh pub.
27- Pirnia, M. K. (2007). Stylistics of Iranian Architecture. Tehran: Soroush Danesh pub.
28- Pour Mohammadi, M. (2000). Housing planning. Tehran: Samt organization. [In Persian].
29- Rezaei Gorgani, A.R. & Amir Fakhrian, M. (2022). Analysis of satisfaction with the residential environment and its impacts on urban depreciation (Case study: Samen district of Mashhad). Scientific Quarterly Journal of Research and Urban Planning, 12(47), 131-148. https://doi.org/10.30495/jupm.2020.3958. [In Persian].
30- Salaripour, A. A., Ghiathund Mohammad Khani, S., & Shaban Kala Chahi, S. (2022). Evaluation of the quality of life of residents of Mehr housing (case study: Rasht city). Scientific-Research Quarterly of Urban Planning and Research, 13 (48), 102-87. https://doi.org/10.30495/jupm.2022.4269. [In Persian].
31- Soroush Nia, R., Mofidi Shemirani, S.M., & Etisam, I. (2022). Examining the characteristics of contemporary multi-floor housing design in relation to local architectural patterns under hot and dry climates (Case study: Local housing in Kerman). Scientific Quarterly Journal of Research and Urban Planning, 12(47), 319-338.
32- The Holy Quran. Translated by Mehdi Elahi Ghomshei F. (1998). Qom: Al-Hadi Qom. [In Persian].
33- Valizadeh, B. (2001). Performance evaluation of Housing in urban zones of East Azerbaijan. Islamic Azad University, Tabriz Branch. [In Persian].
34- Zarghami, I., & Ashraf Sadat, S. (2016). Features of Iranian and Islamic architecture in residential complexes. Tehran: Tarbiat Modares University. [In Persian].