ارائه مدلی جهت ارتقاء کیفیت زندگی شهری با رویکردی آینده پژوهانه

الموضوعات : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

محمدرضا جباری ¹ , بابک خزایی ²

1 - پژوهشگاه شاخص پژوه
2 - شاخص پژوه

تاريخ الإرسال : 11 السبت , ذو الحجة, 1441 تاريخ التأكيد : 28 الثلاثاء , ذو الحجة, 1441 تاريخ الإصدار : 28 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1444

الکلمات المفتاحية: زیست پذیری, کیفیت زندگی شهری, زیست پذیری شهر,

ملخص المقالة :

محیط طبیعی بستر توسعه پهنه های شهری محسوب می شوند و ارتباط تنگاتنگی میان نحوه حیات شهر و فعالیت های شهروندان با کیفیت های زیست محیطی وجود دارد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی جهت ارتقاء کیفیت زندگی شهری با رویکردی آینده پژوهانه بوده است. به منظور دستیابی به این هدف، علاوه بر سطح بندی زیست پذیری بافت، به گونه شناسی وضعیت زیست پذیری بافت پرداخته شد. همچنین به تشریح نقش عوامل فرامحلی(کلان) در ساختار بافت شهر زنجان پرداخته شد برای دستیازی به این هدف، مباحث نظری از طریق مطالعات کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات تحلیلی مورد نیاز به طرق مشاهده میدانی(مصاحبه با شهروندان ساکن بافت و خبرگان و متخصصین امر) جمع آوری گردید. همچنین به فراخور نیاز تحقیق از نرم افزارهای SPSS, Lisrel برای آماده سازی و پردازش داده های مورد نیاز استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد محلات شمالی واقع درشهر زنجان وضعیت بهتری از شاخصهای زیست پذیری نسبت به پهنه جنوبی بافت شهر دارند. همچنین در این پژوهش پنج گونه مختلف با توجه شرایط حاکم بر زیست پذیری محلات شناسایی گردید که هر از این گونه ها زمینه مناسبی برای ارائه راهبردهای زیست پذیری ارائه نمودند. در این پژوهش به تحلیل عوامل فرا محلی و نقش موثر آن بر زیست پذیری بافت در مقیاس کلان پرداخته شد و نتایج نشان داد که زیست پذیری و تحلیل آن؛ بالاخص درمحلات مساله دار و فرسوده ؛ علاوه بر مسائل اقتضایی و محلی بافت،در مقیاس فرا محلی نیز مورد تبیین قرار گیرد. در نهایت بر مبنای گونه شناسی صورت گرفته به ارائه راهکارهای متناسب با محلات، با راهبرد آینده پژوهی در جهت تعدیل شکاف زیست پذیری بافت اقدام گردد.واژگان کلیدی: زیست پذیری- زیست پذیری شهر - کیفیت زندگی شهری

المصادر:

1. APA(2013), PA Event: Planning for Livable Communities, http://planningpa.org

Bourdin, A. (2008). Gentrification: un concept à déconstruire, Espaces et sociétés. La genrification urbaine, (1-2): 23-37.

2. Bandar Abad, Alireza Ahmadinejad, Fatemeh. (2015). Evaluation of quality of life indicators with emphasis on the principles of livable city in District 22 of Tehran. Journal of Urban Research and Planning 74-55.


3. Bazazzadeh Dadashpour, Hashem, Matouf, Sharif. (2015). Investigation and Analysis of Key Factors Affecting Regional Development with a Regional Futurism Approach, Case Study: West Azerbaijan Province, Iran. Journal of Spatial Planning (Geography). 4 (2): 57-40.


4. Bastier, Jean and Darz, Bernard (2019), City; Translated by Ali Ashrafi, Art Publications, first edition, Tehran


5. Bandarabad, Alireza (2014), Evaluation of quality of life indicators with emphasis on the principles of livable city, Journal of Urban Research and Planning, Fifth Year, Issue 16, Spring


6. C. (2012), measuring Quality of life. 2000, the new politice of work family: and commity. David Callahan and Stephen. B. Heintz. Eds CALIFORNIA PRESS,


7. Dadashpour, Hashem. Roshani, Saleh (2018); Identifying Factors Affecting the Quality of Residential Environment in Old Neighborhoods: A Case Study of Sangalaj Neighborhood in Tehran, Iranian Islamic City Studies Quarterly; 10: 66-51.


8. Dustand, K(2007), creating an Indicator  of liveability: The Neighbourhood  Liveability Asssessment  survey (NLAS), paper prepared  for European urban  research  Association  (EURA) conference, 12-14september , Glasgow,Scotland.


9. Farber ,Nicholas .et,al(2015), Aging inPlace:A State Survey of Livability Policies and Practices, With Jana Lynott, AICP; Wendy Fox-Grage; and Rodney Harrell, PhDAARP Public Policy Institute.


10. Ghaffarian Bahrman, Prizadi, Taher (2016) Spatial analysis of livability of urban areas studied: District 18 of Tehran, Journal of Environmental Research. 7 (14): 45-58.


11. Hafiz Nia, Mohammad Reza, (2014). Introduction to Research Methodology in Humanities, 16th Edition, Tehran, Samat Publications.


12. Habibi, Davood, Qashqaei, Reza, Heidari. Farzad. (2015). A Look at the Characteristics and Criteria of Zishtzab City, International Conference on Urban Planning and Architecture, Islamic Azad University, Tabriz Branch.


13. Habibi et al., Kiomars (2011), Evaluation of the effects of urban development plans on deconstruction and quality improvement of the ancient Iranian city; Iranian-Islamic City Quarterly, No. 4, Summer.


14. et,al,Allan(1987), Toward an Urban Design Manifesto, APA JOURNAL


15. Khorasani, Mohammad Amin. (2011). Explaining the livability of rural suburban areas with the quality of life approach of a case study of Varamin city, PhD thesis in geography on rural planning, Faculty of Geography, University of Tehran, Tehran.


16. Khorasani, Mohammad Amin (2013), Assessing and evaluating the components of livability in rural suburban areas (Case study: Varamin city); Rural development. 5 (1): 95-81.


17. Khairuddin, Reza (2015). Analysis of spatial developments in metropolises in relation to oil price changes in Iran (Case study: Tabriz metropolis); Scientific-Research Journal of Iranian Scientific Association of Architecture and Urban Planning. 6 (4): 88-69.


18. Khakpour, Baratali, Arfai, Javad, (2013), Urban Future and Future Cities, The First National Conference on Futurology.


19. Kashef, Mohamad. (2016). Urban livability across disciplinary and professional boundaries. Frontiers of Archhitectural Resaerch,  https://www.researchgate.net/publication


20. Karimian, Tajuddin (2016), Spatial Inequality in the Process of Physical Expansion of Tehran; PhD thesis, Department of Geography and Urban Planning; Kharazmi University of Tehran


21. Larice, M,Z (2015) “great neighborhoods: the livability and morphology high density neighborhoods in urban north America”, PHD


22. Larice, Michael.(2015)Great Neiborhoods: The Livability and morphology of High density


23. Meshkini et al., Abolfazl (2014); An Introduction to Urban Dispersion (Urban Creep), University Jihad Publications; Kharazmi unit.


24. Newton, p.(2012), Liveable and  Sustainable? Socio-Tecchnical   challenges for Twenty-First-cntury cities, Journal  of urban Technology, Vol.19,pp81-102


25. Prizadi, Tahir. Bigdeli, Leila (2016). Vitality Assessment of Neighborhoods in District 17 of Tehran Municipality, Journal of Spatial Analysis of Environmental Hazards, Third Year, No. , Spring.


26. Poor Mohammadi, Mohammad Reza, Hosseinzadeh Dalir, Karim, Ghazbani, Rasoul, Zali, Nader, (2015). Re-engineering the planning process with emphasis on the application of foresight, geography and development, No. 20, Winter, pp. 58-37.


27. Poor Mohammadi et al., Mohammad Reza (2014), An Analysis of Social Desirability and Its Impact on Housing (Case Study: Dilapidated Texture of the City), Journal of Urban Research and Planning. 5 (17): 31-1.


28. Qasri et al., Mohammad (2011), The effect of land type and amount of land use in the formation of spatial pattern of delinquency, a case study, drug-related crimes in the central part of Tehran; International Geopolitical Quarterly, 7 (3): 204-174 .


29. Rahnamaei et al., Mohammad Taghi (2010), A Study of the Role of the Government in the Physical Growth and Development of Masal with Emphasis on Changing the Use of Surrounding Agricultural Lands; Geography (Research Quarterly of the Iranian Geographical Association). 8 (26): 78- 65.


30. Sasanpour, Farzaneh (2017), The viability of cities in the direction of sustainable development (Case study: Tehran metropolis), Quarterly Journal of the Geographical Association of Iran ;, 12 (42): 91-80.


31. Shamsuddin et al ,Shuhana(2012), Walkable Environment in Increasing the Liveability of a City, Procedia - Social and Behavioral Sciences 50 ( 2012 ) 167 – 178


32. Yang Wallentin,Fan,(2011),A Livable City Study in China Using Structural Equation Modeling Song, Department of,Statistics,UppsalaUniversiy.


33. Yang,Yu Zeng Zheng,(2011), Changing Dimensions of a Livable City, 47th ISOCARPCongress.


34. Wergonst , A .(2013).Assessing progress Toward  Sustainable  Development: Principles in practice:(editors) peter Hardi & Terrence Zdan ; internantional Institute  for Sustainable Development.


35. Zanjan Province Budget Program Organization. (2014). Economic, social and cultural report, Deputy of Program and Budget Coordination, Publications of the Country Program and Budget Organization..