بررسی پدیدارشناسانه‌ی مفهوم هویت: تلاشی در ارائه‌ی مدل فرایند‌‌‌‌های هویتی

الموضوعات :

مختار ذاکری ¹ (دانشجوی دکتری دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز)
بابک شمشیری ² (دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز)
فرهاد خرمایی ³ (دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز)

تاريخ الإرسال : 10 الأربعاء , ربيع الثاني, 1437 تاريخ التأكيد : 10 الأربعاء , ربيع الثاني, 1437 تاريخ الإصدار : 10 الأحد , صفر, 1437

الکلمات المفتاحية: هویت, پدیدارشناسی تاریخی, وضعیت‌های هویتی, فرایندهای هویت,

ملخص المقالة :

مفهوم هویت با پرسش "من چه کسی هستم" از نخستین دوره‌های حیات انسانی همواره مطرح بوده است. هویت در هر دوره‌ای متاثر از شرایط و ویژگی‌های بافتی جوامع و اعصار، مفهوم ویژه‌ای به‌خود گرفته است‌. تلاش نگارندگان بر‌ این است که در نگاه اول مفهوم هویت را در یک فضای پدیدارشناسانه مورد‌تامل قرار داده و عمده‌ترین فرایند‌های هویتی را استخراج نمایند. سؤال اصلی پژوهش عبارت ‌است ‌از اینکه فرایندهای بنیادی مفهوم هویت که وضعیت‌های هویتی در آن معنا می‌یابد، شامل چه عناصری می‌شوند؟ این پژوهش از اشکال پژوهش‌های فلسفی و با روش پدیدارشناسی انجام شده است‌. نتایج نشان می‌دهد که ماهیت کلی مفهوم هویت شامل سه فرایند بنیادین خروج از بی‌نامی یا بی‌تعینی، اعلام حضور و استقرار هویتی یا تعین‌یابی ‌شامل ‌مفهوم ابتلا، استغراق و معرفت‌، است. ‌پروسه‌ی هویت‌یابی با خروج از بی‌تعینی و وارد‌شدن در عرصه‌ی حضور به‌واسطه‌ی یک تقابل و درگیری با زمینه‌ی مبنایی‌ هویتی آغاز می‌شود. این مواجه، تصویری اولیه از خود را به‌صورت کلی برای فرد ایجاد می‌کند. در فرایند دوم، فرد علائمی از موقعیت‌هایی که درگیر آن است، به‌نمایش می‌گذارد. فرایند پایانی هویت‌یابی، فرایندی اساسی است. در این مرحله است که جریان هویتی در فرد استقرار پیدا می‌کند، فرد خود را غرق در آن زمینه یافته و نسبت به آن معرفت می‌یابد.

المصادر:

رابرتسون، یان (1385). درآمدی بر جامعه، ترجمه‌ی حسین بهروان. تهران: به نشر

رجایی، فرهنگ (1385). مشکله‌ی هویت ایرانیان امروز. تهران: نی.

علیخانی، علی‌اکبر (1383)؛ مبانی نظری هویت وبحران هویت. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی.

کالهون، کریج (1389). نظریه اجتماعی و سیاسی هویت. ترجمه‌ی محمد قلی پور و علی محمد زاده. تهران: جامعه شناسان.

گیان، چارلز (1392). در جستجوی اصالت. ترجمه، آرش محمداولی. تهران: ققنوس.

رشیدیان، عبدالکریم (1388). هوسرل در متن آثارش. تهران: نشر نی

Charles Lindholm. (2008). Culture And Identity. New York: Onewold Publication

Maykut.P. and Morehouse, R. (1994).Beginning Qualitative Research. London: The Falmer press