بررسی پدیدارشناسانه‌ی مفهوم هویت: تلاشی در ارائه‌ی مدل فرایند‌‌‌‌های هویتی

محورهای موضوعی : روش ها و مدل های روانشناختی

مختار ذاکری ¹ (دانشجوی دکتری دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شیراز)
بابک شمشیری ² (دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز)
فرهاد خرمایی ³ (دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز)

تاریخ دریافت : 1394/10/30 تاریخ پذیرش : 1394/10/30 تاریخ انتشار : 1394/09/01

کلید واژه: هویت, پدیدارشناسی تاریخی, وضعیت‌های هویتی, فرایندهای هویت,

چکیده مقاله :

مفهوم هویت با پرسش "من چه کسی هستم" از نخستین دوره‌های حیات انسانی همواره مطرح بوده است. هویت در هر دوره‌ای متاثر از شرایط و ویژگی‌های بافتی جوامع و اعصار، مفهوم ویژه‌ای به‌خود گرفته است‌. تلاش نگارندگان بر‌ این است که در نگاه اول مفهوم هویت را در یک فضای پدیدارشناسانه مورد‌تامل قرار داده و عمده‌ترین فرایند‌های هویتی را استخراج نمایند. سؤال اصلی پژوهش عبارت ‌است ‌از اینکه فرایندهای بنیادی مفهوم هویت که وضعیت‌های هویتی در آن معنا می‌یابد، شامل چه عناصری می‌شوند؟ این پژوهش از اشکال پژوهش‌های فلسفی و با روش پدیدارشناسی انجام شده است‌. نتایج نشان می‌دهد که ماهیت کلی مفهوم هویت شامل سه فرایند بنیادین خروج از بی‌نامی یا بی‌تعینی، اعلام حضور و استقرار هویتی یا تعین‌یابی ‌شامل ‌مفهوم ابتلا، استغراق و معرفت‌، است. ‌پروسه‌ی هویت‌یابی با خروج از بی‌تعینی و وارد‌شدن در عرصه‌ی حضور به‌واسطه‌ی یک تقابل و درگیری با زمینه‌ی مبنایی‌ هویتی آغاز می‌شود. این مواجه، تصویری اولیه از خود را به‌صورت کلی برای فرد ایجاد می‌کند. در فرایند دوم، فرد علائمی از موقعیت‌هایی که درگیر آن است، به‌نمایش می‌گذارد. فرایند پایانی هویت‌یابی، فرایندی اساسی است. در این مرحله است که جریان هویتی در فرد استقرار پیدا می‌کند، فرد خود را غرق در آن زمینه یافته و نسبت به آن معرفت می‌یابد.

چکیده انگلیسی:

The concept of identity with the question " Who am I " of The first stages of human life been.The identity of each period have been affected by the terms and textural characteristics of societies and eras. Particularly attention was paid to the concept of self in most of the time. The authors attempt to investigate the concept of identity in a phenomenological space and extract major processes of the identitythen delivermodel of the Processes of identity formation. In this study was used a qualitative research and with the phenomenological method was Performed. The results showed that the general nature of identity consist of three fundamental processes:Exit from anonymous showing the presence and  the establishment identity. The process of identification starts with exit from anonymous. In the second process Person exhibits the signs of situations in which he is involved. In the final phase would establish the identity of the person.

منابع و مأخذ:

رابرتسون، یان (1385). درآمدی بر جامعه، ترجمه‌ی حسین بهروان. تهران: به نشر

رجایی، فرهنگ (1385). مشکله‌ی هویت ایرانیان امروز. تهران: نی.

علیخانی، علی‌اکبر (1383)؛ مبانی نظری هویت وبحران هویت. تهران: پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی.

کالهون، کریج (1389). نظریه اجتماعی و سیاسی هویت. ترجمه‌ی محمد قلی پور و علی محمد زاده. تهران: جامعه شناسان.

گیان، چارلز (1392). در جستجوی اصالت. ترجمه، آرش محمداولی. تهران: ققنوس.

رشیدیان، عبدالکریم (1388). هوسرل در متن آثارش. تهران: نشر نی

Charles Lindholm. (2008). Culture And Identity. New York: Onewold Publication

Maykut.P. and Morehouse, R. (1994).Beginning Qualitative Research. London: The Falmer press