برنامهریزی و بررسی اثرات تغییر اقلیم بر توسعه کشاورزی ایران؛کاربرد تکنیک برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP)
الموضوعات :
فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
سروش کیانی قلعه سرد
1
,
جواد شهرکی
2
,
احمد اکبری
3
,
علی سردارشهرکی
4
1 - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 - دانشیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
3 - استاد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
4 - استادیار اقتصاد کشارزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
تاريخ الإرسال : 18 الأربعاء , ذو الحجة, 1439
تاريخ التأكيد : 30 الأربعاء , شوال, 1440
تاريخ الإصدار : 19 السبت , شوال, 1440
الکلمات المفتاحية:
ایران,
تغییر اقلیم,
توسعه کشاورزی,
برنامهریزی,
تغییر پذیری اقلیم,
ملخص المقالة :
تغییرات اقلیمی به عنوان چالشی غیرقابل اجتناب جنبههای مختلف زیست طبیعی و انسانی را تحت تأثیر خود قرار میدهد. یکی از بخشهایی که وابستگی بسیار شدیدی به اینگونه تغییرات دارد بخش کشاورزی است. تأثیرپذیری این بخش و بالتبع توسعه آن از این تغییرات به معنای تغییر در تولید و در پی آن قیمت محصولات و درآمد کشاورزان بوده و برنامهریزی در این زمینه را ضرورت میبخشد. در این مطالعه با استفاده از دادههای مربوط به تولید پنج محصول عمده زراعی ایران و همچنین دادههای آب و هواشناسی طی سالهای 1394-1379 به بررسی تأثیر اثرات تغییر اقلیم بر توسعه کشاورزی ایران و نحوهی برنامهریزی مناسب جهت مواجهه با این تغییرات پرداخته شده است. از اینرو با در نظر گرفتن چهار سناریوی اقلیمی متفاوت و با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP) این هدف جهت 20 سال بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد دو سناریوی تغییر توامان اقلیم و تغییر اقلیم به ترتیب بیشترین اثر را بر شاخصهای مورد بررسی داشتهاند. بر اساس این نتایج در سناریوهای 1 الی 4 به ترتیب سطح زیرکشت 8/1965، 14/1416، 9/1972 و 7/1414 هزار هکتار، متوسط درآمد خالص 6/12853، 9/10842، 1/12879 و 52/10837 میلیارد تومان و قیمت متوسط هر تن محصولات 07/8، 9/9، 06/8 و 91/9 میلیون تومان خواهد بود. برنامهریزی جدی و فوری در زمینه مدیریت آب، تغییر در برنامهریزیهای کلان مدیریت کشاورزی و تغییر در سیاستگذاریهای بخش اقتصاد کشاورزی از جمله پیشنهادهایی است که جهت سازگاری با تغییرات اقلیمی و مدیریت اثرات منفی آن بر توسعه کشاورزی ارائه شده است.
المصادر:
ابرهیمی خوسفی، زهره، ابراهیمی خوسفی، مهین، ولی، عباسعلی و رضایی، عبدالحسین (1392): «پیامدهای تغییر اقلیم بر کشاورزی و امنیت غذایی»، نخستین کنفرانس بین المللی اکولوژی سیمای سرزمین، اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان.
امیرنژاد، حمید و اسدپور کردی، مریم (1396): «بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تولید گندم ایران»، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 9، مرودشت، صص 163-182.
حاجی رحیمی، محمود و ترکمانی، جواد (1382): «بررسی نقش رشد بخش کشاورزی در رشد اقتصادی ایران»، اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 41 و 42، تهران، صص 89- 71.
طولابینژاد، مهرشاد، طولابینژاد، میثم، طباطبایی، سیدعلی (1396): «سازگاری کشاورزی با تغییرات آب‌وهوایی و نقش آن در امنیت غذایی خانوارهای روستایی شهرستان پل‌دختر»، مجله مخاطرات طبیعی، دوره 6، شماره 13، زاهدان، صص 89-71.
چیذری، امیرحسین، نجفی علمدارلو، حامد و کمالی، غلامعلی (1388): « بررسی اقتصادی اثرات ناشی از تغییرعوامل اقلیمی بر روی عملکرد گندم دیم مطالعه موردی: مراغه، ششمین اجلاس اقتصاد کشاورزی ایران»، مشهد.
روشن، غلامرضا، اوجی، روح الله، نجفی، محمد سعید و شاهکویی، اسماعیل (1390): «دورنمای تأثیر گرمایش جهانی بر تغیرات درجه-روز مورد نیاز گندم برای خوشههای آب و هوایی مختلف ایران»، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال اول، شماره 4، مرودشت، صص 108-93.
وخشودی، علی، جعفرپور، زین العابدین، کردوانی، پرویز (1396): « تعیین مناسب ترین شاخص برای خشکسالی های مناطق بارشیِ ایران»، فصلنامه برنامهریزی منطقهای، سال هفتم، شماره 28، مرودشت، صص 212-201.
عساکره، حسین (1386): تغییر اقلیم، انتشارات دانشگاه زنجان، چاپ اول، زنجان.
مومنی سکینه و زیبایی منصور (1392): «اثرات بالقوه تغییر اقلیم بر کشاورزی استان فارس»، پژوهشهای اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 27، شماره 3، مشهد، صص 169-179.
Al-Amin, A.Q, Ahmed, F (2016): Food Security Challenge of Climate Change: An Analysis for Policy Selection, futures, volume 83, pp: 50-63.
Beck, B.C (2008): 180 years of atomospheric CO2 gas analysis by chemical methids, Nature, Vol 453, No 7193, pp: 296-297.
Gohar, A.A, Cashman, A (2016): A methodology to assess the impact of climate variability and change on water resources, food security and economic welfare., Agricultural Systems,Vol 147, pp: 51-64.
Guillermo, N, Jaramillo, V, Larsen, J (2018): Food security and climate change: the case of rainfed maize production in mexico, Agricultural and Forest Meteorology. Vol 253–254, pp 124-131.
Iran Second National Communication to UNFCCC, December ( 2010): Climate change office. Department of environment. Islamic Republic of Iran.
Karimi, V, Karami, E, Keshavarz, M (2018): Climate change and agriculture: Impacts and adaptive responses in Iran, Journal of Integrative Agriculture, 17(1), pp: 1-15.
Lang, H, Thi, N, ShahFahad, Y.Sh (2018): Economic impact of climate change on agriculture using Ricardian approach: A case of northwest Vietnam, Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, Available online 16 February 2018.
Maia, A, Bruno Césarm, B, Junior, R (2018): Climate Change and Agriculture: Do Environmental Preservation and Ecosystem Services Matter?, Ecological Economics, Vol 152, pp: 27–39
Schneider, S.H (1990): Global Warming, Are We Entering the Greenhouse Century? Cambridge: The Lutterworth Press, 343 pp: (Japanese edition: Diamond, T okyo; U.K. edition: Lutterworth, Cambridge; Italian edition: Armenia Editore, Milano; Paperback versi on (1990): New York: Vintage Books, New York
Steininger, K, BirgitBednar, F, Herbert, F (2016): Consistent economic cross-sectoral climate change impact scenario analysis: Method and application to Austria, Climate Services, Vol 1, pp: 39-52.
Sivakumar, M.V.K, Faiz, M.A, Mustafizur Rahman, A.H.M, Islam, K.R: (2011), Climate Change and Food Security in South Asia. Springer Science Business Media B.V. Dordrecht, Netherlands. Vol1, pp: 13–30.
Wheeler T, Von Braun. (2013): Climate change impacts on global food security, Science, Vol 341, pp: 508–513.
_||_
