ارزیابی میراث زمین شناختی در ژئوپارک چشمه باداب سورت با روش های پریرا و رینارد (روستای اروست- شهرستان ساری)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

جعفر میرکتولی ¹ , زینب زنگی آبادی ² , زینب افلاکی ³ , حسین موسی زاده ⁴

1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
2 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
3 - کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
4 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

تاريخ الإرسال : 08 الجمعة , شوال, 1436 تاريخ التأكيد : 12 الخميس , شعبان, 1437 تاريخ الإصدار : 13 الأربعاء , رجب, 1437

الکلمات المفتاحية: گردشگری, ژئوپارک, میراث زمین شناختی, روش رینارد, روش پریرا, چشمه باداب سورت,

ملخص المقالة :

       میراث­های زمین­شناسی، میراث­هایی هستندکه توسط طبیعت به انسان ارزانی داشته و وظیفه انسان، حفاظت از این منابع برای استفاده پایدار است و یکی از راه­های حفاظت از این میراث­ها، توسعه ژئوپارک می­باشد. کشور ما با برخورداری از یک تاریخ زمین­شناسی قابل ­توجه، پتانسیل بسیار بالایی در ایجاد ژئوپارک دارد که از جمله می­توان به جشمه­های آبگرم و تراورتنی اشاره کرد. چشمه­ باداب سورت یکی از جاذبه­های کمیاب زمین­گردشگری در کشور است. هدف این پژوهش، معرفی و تحلیل چشمه باداب سورت با روش­های ریناردو پریرا و حفاظت از این پدیده زمین­شناختی می­باشد. دراینتحقیقازروشتحلیلیومنابع کتابخانه­ایواسنادیمانندنقشه­هایزمین­شناسی 1:100000 وعکس­هایماهواره­ایمنطقهونرم­افزارهایمرسومجغرافیاییمانندGoogle Earth (برایارزیابیارتفاعوطولوعرضجغرافیاییمنطقه)،ArcGIS  ومدل­هایریناردوپریرا (ازپرسش­نامه) استفادهشده ­است. نتایج حاصل نشان داد­ که در روش رینارد ارزش­های ترکیبی، علمی و افزوده به ترتیب با امتیازهای 77/0، 67/0و62/0 دارای بیشترین و کمترین اهمیت می­باشد، در ارزیابی این ژئومورفوسایت با روش پریرا از دو معیار ژئومورفولوژیکی و مدیریتی دارای امتیازات 7 و 75/5 می­باشد، که دلیل امتیاز پایین عیار مدیریتی بخاطر ضعف مدیریت و برنامه­ریزی است. این منطقه در ترکیب با مواریث زمین­شناسی، تاریخی، اکولوژیکی و فرهنگی، توانمندی قابل­توجهی در گردشگری­ پایدار داشته و به رشد اقتصادی، اجتماعی و آموزش منجر می­شود. این منطقه با دارا بودن ارزش ژئوموفولوژیکی بالا، نیازمند به سرمایه­گذاری­های عمرانی در توسعه پایدار گردشگری و برنامه­ریزی جامع، حفظ و نگهداری آن می­باشد.با ­توجه ­بهاینموضوع،بایدبرنامه­ریزیدقیق­تریبهمنظورتوسعهپایدارگردشگریوحفاظتازلندفرم­هاومدیریتصحیحمنابعطبیعیصورتگیرد.

المصادر:

1. باقری، سیده مهسا؛ الندانی، مقدسه و سامان باقری (1392): «توسعه توریسم­ درمانی در محدوده چشمه­آب معدنی باداب سورت»، همایش ملّی گردشگری، سرمایه­های ملّی و چشم­انداز آینده، اصفهان.


2. ثنایی مبین، نرگس؛ زنگنه اسدی، محمدعلی و ابوالقاسم امیراحمدی (1392): «بررسی قابلیت­های محیطی حوضه­های آبی دامنه جنوبی توچال برای تبدیل شدن به ژئوپارک»، مجله جغرافیا وآمایش شهری- منطقه­ای، دوره 3، شماره9، زاهدان، صص 97 -110.


3. حاج علیلو، بهزاد و بهرام نکوئی­صدر (1390): ژئوتوریسم، انتشارات پیام­نور، چاپ اول، تهران.


4. حجازی، سید اسدالله؛ فرمانی منصور، ستاره و زینب افلاکی (1393): «بررسی چشمه تراورتنی باباگرگر در قروه با هدف ایجاد ژئوپارک)»، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار،تهران.


5. رحمانی، سعیده؛ خدابخش، سعید؛ محسنی، محسن و عزت قائمی (1390): «اهمیتژئوتوریسمی چشمه­های آهک­ساز و رسوبات تراورتن، مطالعه­موردی از منطقه بابا­گرگر (شمال­شرق قروه)»، پنجمین همایش تخصص زمین­شناسی، ابهر.


6. رنجبران، محسن (1390): «مورفولوژی و پتروگرافی چشمه­های تراورتن­ساز باداب­سورت در شمال دامغان»، مجله یافته­های نوین زمین­شناسی کاربردی، دوره 5، شماره9، همدان، صص47-56.


7. سعادتپور­ علویق،رضا و کاظم خوشدل (1393): «ارزیابی توانمندی­هایژئوتوریستی کان­های ژئومورفولوژیکی شهرستان ورزقان به روش پرالونگ»، اولین همایش علوم جغرافیایی ایران، تهران.


8. صفار اول، هنگامه؛  الحسینی المدرسی، سیدعلی و جلال کرمی ( 1393): «ارزیابی توانمندی­ لندفرم­های منطقه دزفک و برنامه­ریزی مسیر با استفاده از مدل پرالونگ و الگوریتم دایکسترا»، اولین کنفرانس ملّی جغرافیا،  منابع طبیعی و توسعه پایدار، تهران.


9. غلامی، فرزانه و محدثه شجاعی (1390): «اثر ژئوپارک قشم بر توسعه اقتصادی و پایداری منطقه قشم»، اولین همایش بین­المللی مدیریت گردشگری و توسعه پایدار، مرودشت.


10. کرمپور، نسرین و مظفر شریفی (1389): «اهمیت ژئوپارک­ها در حفاظت از میراث­های زمین­شناسی»، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست، تهران.


11. لایقی، صدیقه (1392): «جاذبه­های ژئومورفولوژیکی توریستی ایران (مطالعه ­موردی چشمه­های باداب سورت)»، اولین همایش ملّی جغرافیا، شهرسازی و توسعه پایدار،تهران.


12. میهن­پرست، ساجده؛ ببرنژاد، هانیه؛ شاهوردی­ قهفرخی، شعله؛ فتاحی، عاطفه و حریر سهرابی (1393): «تأثیر تغییرات اقلیمی بر نهشته­های تراورتنی چشمه باداب­سورت ساری»، اولین کنگره ملی زیست­شناسی و علوم طبیعی ایران، تهران.


13. نگارش، حسین؛ خالدی، شهریار؛ کرمی، عابد و رحمن زندی (1388): «جاذبه­های ژئوتوریستی گل­فشان­ها در استان سیستان و بلوچستان»، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، دوره2، شماره6، ملایر، صص 78-97.
    
    
    1. Azman,N. Abdul Halim. Sh. Liu, O. Saidin, S. and I. Komoo) 2010(: Public Education in Heritage Conservation for Geopark Community. Procedia Social and Behavioral Sciences. 7, Pp: 504–511.
    
    
    2. Bernard Joyce, E. (2010): Astralia’s Geoheritage: History of Study, a New Inventory of Geosite and Applications to Geotourism and Geoparks. Geohritage, Pp: 39-56
    
    
    3. Bojdoso, Z.  David, L. Weber, Z. and A, Tenk, (2015): Heritage as an Alternative Driver for Sustainable Development and Economic Recovery in South East Europe.Utilization of geoheritage in tourism development. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 188, Pp: 316 – 324.
    
    
    4. Boley, B. Nickerson, N. and K. Bosak, (2011): Measuring geotourism: Developing and testing the geitraveler tendency scale (GTS)” Journal of Travel Research, 5, Pp: 15-22.
    
    
    5. Chamaine, K.W. Fung, C. and Y. Jim,(2015): Unraveling Hong Kong Geopark experience with visitor- employed photpgraphy method., Original Research Article, Applied Geography, 62, Pp: 301-313
    
    
    6. Coratza, P. Chinoi.A, Piacentini, D.  and  J. Valdati, (2008): Management of Geomorphosites in hight tourist vocation area: an example of geohiking maps in the Alpe di fanes (natural park of fanes-senes-braies, Italian dolomites), Geo Journal of tourism and Geosites, 2(2), Pp: 106- 117
    
    
    7. Cuilin, L. (2011): Optimization Model for Geoheritage Landscape Resources Management Based on Benefit-Sharing in Xinjiang. Energy Procedia, 5, Pp: 1060–1064.
    
    
    8. Doniz- Paez, J. Ramirez, R. Cardenas, E. Martin,C. and E. Lahoz (2011): Geomorphosites and geotourism in volcanic landscape: the example of lacorona Del lajial cinder cone (El hierro, Canary Islands, Spain), GeoJournal of Tourism and Geosites, 8, Pp:185-197.
    
    
    9. Dowling, R. (2011): Geotourism’s global growth. Geoheritage, 3(1), Pp:1–13
    
    
    10. Fassoulas, Ch. Mouriki, D. Dimitrio, D.  Nikolakis P. and I. George, (2011): Quantitative Assessment of Geotopesas an Effective Tool for Geoheritage Management; geoheritage, 21, Pp: 264 245.
    
    
    11. Lelenicz, M. (2009); Geotope, Geosite, Geomorphosites. The Annals of Valahia, University of Târgovişte, Geographical Series.
    
    
    12. Necula, R. and D. Necula, (2011): PERSPECTIVES IN ROURAL TOURISMTHE GEOPARK IN BUZAU COUNTY, Scientific Papers Series Management, Economic, Engineering in Agriculture and Rural Development, 11(3), Pp: 169-171.
    
    
    13. Newsome, D. and R.K. Dowling, (2010), Geotourism the tourism of geology and landscape. Goodfellow Publishers, Oxford.
    
    
    14. Novelli, M. (2005): Niche tourism: Contemporary issues, trends and cases.Oxford, Butterworth-Heineman
    
    
    15. Pereira,P. Pereira, D.Caetano, M. Braga,a.(2007): Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park(Portugal). Geographica Helvetica Jg 62, 159-168.
    
    
    16. Reynard, E. Georgia, F. Lenka, K. and S. Cristian, (2007). A method for assessing scientific and additional values of geomorphosites, Geographica Helvetica, jg, 62, Pp: 148-158.
    
    
    17. Vasiljevic, D. Markovic, SB. Hose, TA. Smalley, I. Basarin, B. Lazic, L. and G. Jovic,(2011): The introduction to geoconservation of loesspalaeoso sequences in the Vojvodina region: significant geoheritage of Serbia, 240, Pp:108–116
    
    
    18. Wójtowicza, B. Strachowkab, R. and M. Strzyz. (2011): the perspectives of the development of tourism in the areas of geoparks in Poland, Procedia Social and Behavioral Sciences, 19, Pp: 150–157.
    
    
    19. Xun, Z. and W. Milly, (2002): National geoparks initiated in China: Putting geoscience in the service of society. Episodes 25, Pp: 33-37.