ژئوپارک

حرية الوصول المقاله

1 - مروری بر روند تحولات ژئوتوریسم و مدل های مورد استفاده آن در ایران
عزت الله قنواتی امیر کرم سعیده فخاری

ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیرژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروههای زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا أکثر

ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیرژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروههای زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا که ژئوتوریسم رشته ای پیچیدهوچند بعدی است، معمولا درمورد مدل های آن توافقی همگانی وپذیرفته شده وجود ندارد. نکته قابل تأمل درطراحییک مدل، چارچوب های نظری فهم و ادراک ماست که در قلمرو آن پدیده مورد نظر ارزیابی می شود. هدف این مقالهآن است که به شیوه توصیفی و مطالعه مروری نقش وجایگاه ویژه ژئوتوریسم و روند تحولات آن درایران ومدل هایمورداستفاده آنرا بیان کند. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از بررسی اسنادی (آرشیو کتابخانه ای، منابع داخلی وخارجی) جمع آوری شده است. دراین بررسی ضمن ارائه تعاریف وتوضیح مفاهیم ژئوتوریسم ومدل سازی ،عملکردواهداف و ویژگی های اساسی مدل های پرالونگ، لئوپولد، اکولوژی، فازی ، برنامه ریزی راهبردی فریمن، تاپ سیس،ای .اچ .پی، رینارد، پری یرا و سوات توضیح داده می شوند. پس از تحلیل مقایسه ای و توصیفی ،این نتیجه حاصل شدکه از بین این ده مدل ، مدل پرالونگ و اکولوژیک درمطالعات ژئومورفیک توریستی ایران متداولتربوده است ومدلفازی کمترین کاربرد درژئوتوریسم ایران را تاکنون نشان داده است .همچنین در بررسی روند تحولات ژئوتوریسم در ایران این نکته روشن شد که بین سالهای 1389 تا 1391 بیشترین کارهای پژوهشی در زمینه استفاده از مدل ها در بحثژئوتوریسم انجام شده که نشان دهنده روند روبه رشد مطالعات ژئوتوریسم در کشور است و الزام آشنایی با این مدلهابرای دست یابی به درک بهتری از ژئوتوریسم رابیان می دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - بررسی توانمندی‏های محیطی شهرستان آذرشهر به عنوان دومین ژئوپارک ایران
جواد مهدی پور قاضی سعید گنجعلی محسن موذن فرزاد ستوهیان

شهرستان آذرشهر در استان آذربایجان شرقی و در جنوب تبریز، در موقعیتی بین دریاچه ارومیه و آتشفشان سهند قرار گرفته است. در این پژوهش پس از جمع آوری اطلاعات لازم (اسنادی) و نیز مطالعات گسترده صحرایی، مکان های مناسب که جاذبه های زمین شناسی ویژه ای داشته، بصورت ایستگاه هایی شن أکثر

شهرستان آذرشهر در استان آذربایجان شرقی و در جنوب تبریز، در موقعیتی بین دریاچه ارومیه و آتشفشان سهند قرار گرفته است. در این پژوهش پس از جمع آوری اطلاعات لازم (اسنادی) و نیز مطالعات گسترده صحرایی، مکان های مناسب که جاذبه های زمین شناسی ویژه ای داشته، بصورت ایستگاه هایی شناسایی گردیده و نیز راهکارهای مناسب جهت جذب گردشگر و توسعه پایدار منطقه به عنوان ژئوپارک، ارایه گردیده است. بر اساس نتایج حاصله از این پژوهش، شهرستان آذرشهر با قابلیت های زمین شناسی ویژه از جمله، چشمه های تراورتن تاپ تاپان، حفره ها و دالان‌ها و نیز غارهای انحلالی بسیار زیبا در حوالی روستای شیرامین، سواحل و جزایر منحصر بفرد دریاچه ارومیه، نزدیکی به کلان شهر تبریز، دارا بودن قابلیت های تاریخی و زیستی، قرارگیری در مسیر جاده تبریز- کردستان و .... شرایط لازم جهت معرفی به عنوان ژئوپارک را داشته و می تواند نقش مؤثری در اشتغال زایی و درآمدزایی و در مجموع توسعه پایدار استان داشته باشد. در اینجا پیشنهاد می&lrm; گردد، برای ثبت این ژئوپارک در یونسکو که نیاز به توجه ویژه به منطقه و فراهم نمودن زیر ساخت های مناسب دارد، اقدام گردیده و حداقل در ثبت محدوده تراورتنی این شهرستان به عنوان تراورتن اقدام لازم صورت گیرد تا علاوه بر جلوگیری از نابودی مجموعه تراورتنی در دنیا، زمینه جهت ثبت ژئوپارک آذرشهر فراهم آید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - ارزش گذاری اقتصادی تفرجگاه طبیعی ژئوپارک قشم با استفاده از روش هزینه سفر
مجید پوربلیغی رخشاد حجازی

ژئوپارک قشم، بامساحتی درحدود 30 کیلومترمربع، درحاشیه غربی شهر قشم واقع شده است.هدف این تحقیق، برآورد ارزش تفرجگاهی ژئوپارک در قشم به روش هز ینه سفراست .این روش، براساس تخمین رابطه بین تعدا د مراجعه کنندگان به این تفرجگاه و بعد مسافت اماکن مسکونی آنها از تفرجگاه و میانگی أکثر

ژئوپارک قشم، بامساحتی درحدود 30 کیلومترمربع، درحاشیه غربی شهر قشم واقع شده است.هدف این تحقیق، برآورد ارزش تفرجگاهی ژئوپارک در قشم به روش هز ینه سفراست .این روش، براساس تخمین رابطه بین تعدا د مراجعه کنندگان به این تفرجگاه و بعد مسافت اماکن مسکونی آنها از تفرجگاه و میانگین هزینه سفراستفاده شده است. به این منظور، بادرنظرگرفتن ژئوپارک قشم به عنوان مرکز، ٦ نیم دایره با فواصل ثابت 95 کیلومتر رسم شد که کل کشور راپوشش دهد. سپس، بااستفاده از نقشه و آمارهای موجود ، مساحت و جمعیت ساکن درهرمنطقه محاسبه شد.در مرحله بعد داده های اقتصادی–اجتماعی استخراج شده از پرسشنامه های تکمیلی توسط بازدید کنندگان، مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. باتوجه به داده های موجود، نموداررابطه بین هزینه سفروشمارمراجعه کنندگان به تفرجگاه رسم شده است.آنگا ه بادرنظرگرفتن ورودیه های مختلف واضافه نمودن آن به مجموعه هزینه های دسترسی،نسبت جدید مراجعه کنندگان بدست آمده ومنحنی تقاضای ژئوپارک قشم ترسیم شده است. درنهایت،ارزش تفرجی روزانه ژئوپارک قشم ازطریق محاسبه سطح زیرمنحنی تقاضا5055970000ریال (معادل77/11243دلار) محاسبه شده است که، بیانگرارزش تفرجی بالای این ژئوپارک است. همچنین بیشترین تعداد بازدیدکنندگان از ژئوپارک درمحدوده سنی کمتر از40 سا ل هستند واکثریت پاسخ دهندگان دارای مدرک تحصیلی دیپلم تا دانشگاهی بو ده وبا ا فزایش سطح درآمد، تعداد بازدیدکنندگان نیزافزایش یافته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - ثبت و توسعه ژئوپارک ها زمینه ای برای توسعه گردشگری و فرصتی برای توسعه پایدار منطقه ای ( مطالعه موردی: منطقه ورزنه و تالاب گاوخونی)
غلامرضا شفیعی مهدی مومنی

منطقه ورزنه و تالاب گاوخونی از مناطق ارزشمند استان اصفهان جهت توسعه گردشگری است. قابلیت های ارزشمند از جمله : عبور زاینده رود از پهنه منطقه، مجاورت با تالاب گاوخونی، ژئو سایت های متعدد، زیست بوم های متنوع، تاریخ کهن، محوطه های باستان شناسی، آثار تاریخی متعدد، نزدیکی به أکثر

منطقه ورزنه و تالاب گاوخونی از مناطق ارزشمند استان اصفهان جهت توسعه گردشگری است. قابلیت های ارزشمند از جمله : عبور زاینده رود از پهنه منطقه، مجاورت با تالاب گاوخونی، ژئو سایت های متعدد، زیست بوم های متنوع، تاریخ کهن، محوطه های باستان شناسی، آثار تاریخی متعدد، نزدیکی به کلانشهر اصفهان و برخورداری از فرهنگی ریشه دار، غنی و منحصر بفرد، شرایط مناسبی را جهت توسعه گردشگری فراهم کرده است. از سوی دیگر طی سال های اخیر شاهد بروز و گسترش عدم تعادل های اکولوژیکی ناشی از قطع آب زاینده رود و خشک شدن تدریجی تالاب گاوخونی در منطقه بوده ایم. مجموع قابلیت های ارزشمند و کم نظیر در این منطقه، شرایط بسیار مناسبی را در راستای معرفی، برنامه ریزی و ثبت این منطقه به عنوان یک ژئو پارک ارزشمند، در استان اصفهان و بخش مرکزی فلات ایران، فراهم آورده است. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بکارگیری فرایند برنامه ریزی راهبردی ، ابتدا به ارزیابی و تحلیل عوامل داخلی و خارجی موثر بر گردشگری ورزنه براساس مدلSWOT و سپس برنامه ریزی راهبردی کمی توسعه گردشگری منطقه براساس مدلQSPM پرداخته است. نتیجه این تحقیق، معرفی گونه های قابل توسعه گردشگری در ورزنه، همچنین تدوین راهبردهای توسعه گردشگری در منطقه است. یکی از راهبردهای مهم حاصل از این تحقیق، برنامه ریزی، معرفی و ثبت ژئوپارک منطقه ورزنه و تاللاب گاوخونی است. هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل امکان پذیری و اهمیت معرفی و ثبت ژئوپارک منطقه ورزنه و تالاب گاوخونی در راستای توسعه پایدار منطقه است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - آشکارسازی پهنه های مطلوب احداث ژئوپارک به روش کومانسکو در شهرستان های منتخب استان لرستان
سعید تقوی گودرزی بهروز پروانه

استان لرستان به عنوان پایتخت ژئوتوریسم ایران با انواع عوارض ژئومورفیک منحصر بفرد مانند غارها، آبشارها، دریاچه ها، تنگ ها و با قابلیت های تاریخی و زمین شناسی فراوان، دارای مناطق بهینه و مستعدی جهت احداث ژئوپارک می باشد. از اهداف این تحقیق که از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه أکثر

استان لرستان به عنوان پایتخت ژئوتوریسم ایران با انواع عوارض ژئومورفیک منحصر بفرد مانند غارها، آبشارها، دریاچه ها، تنگ ها و با قابلیت های تاریخی و زمین شناسی فراوان، دارای مناطق بهینه و مستعدی جهت احداث ژئوپارک می باشد. از اهداف این تحقیق که از نوع تحقیقات کاربردی- توسعه ای می باشد، شناسایی و معرفی جاذبه های ژئوتوریستی، اولویت بندی معیارها و زیرمعیارهای مورد نیاز و شناسایی مناطق بهینه احداث ژئوپارک در استان لرستان می باشد. در همین راستا با روش توصیفی- تحلیلی و میدانی و با استفاده از نظرات متخصصین و کارشناسان و مدل کومانسکو، معیارها و زیر معیارهای موثر و مناطق پیشنهادی جهت احداث ژئوپارک با استفاده از پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت منطقه مستعد و بهینه احداث ژئوپارک در استان لرستان شناسایی شد. نتایج نشان می دهد که از بین 6 منطقه پیشنهادی با وجود قابلیت های ژئوتوریستی فراوان جهت احداث ژئوپارک، در چند منطقه امکان احداث ژئوپارک وجود دارد، اما مستعدترین منطقه احداث ژئوپارک، محدوده دریاچه گهر و اطراف آن می باشد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - تبیین تاثیر توسعه ژئوتوریسم و ایجاد ژئوپارک با تاکید بر شاخص های گردشگری پایدار (مطالعه موردی: منطقه درفک و دیلمان استان گیلان)
طاهره صبوری محمدرضا ثروتی جمشید جداری عیوضی

ژئوتوریسم از جمله مفاهیم جدید در ادبیات جغرافیایی و گردشگری است که بر تعیین مکان های ویژه ی گردشگری ازمنظر زمین شناسی و ژئومورفولوژی تأکید می‌کند. محوریت مطالعاتی در این شاخه ی علمی، تعیین مکان های ویژه ی گردشگری و ترکیب نمودن آن با مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی به أکثر

ژئوتوریسم از جمله مفاهیم جدید در ادبیات جغرافیایی و گردشگری است که بر تعیین مکان های ویژه ی گردشگری ازمنظر زمین شناسی و ژئومورفولوژی تأکید می‌کند. محوریت مطالعاتی در این شاخه ی علمی، تعیین مکان های ویژه ی گردشگری و ترکیب نمودن آن با مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژیکی به منظور دست یابی به توسعه پایدار گردشگری است. در این میان طرح ایجاد ژئوپارکها از سوی سازمان یونسکو با هدف حفاظت از میراث های زمین شناختی، با برنامه های مدیریتی خاص خود از بعد علمی ارائه شد. بنابراین می‌توان چنین عنوان نمود که رویکرد توسعه پایدار و نظام گرا، یکی از ضرورت های مدیریت موثر در عصر حاضر برای توسعه صنعت گردشگری در سطح جهان است. در این راستا هدف اصلی تحقیق بررسی تاثیر توسعه ژئوتوریسم و ایجاد ژئوپارک بر شاخص های گردشگری پایدار بود. روش پژوهش همبستگی و همچنین روش نمونه گیری در این تحقیق از نوع روش نمونه گیری قضاوتی هدفنمند و تعداد نمونه مورد مطالعه شامل 66 نفر از کارشناسان ارشد اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در استان گیلان بودند. پس از جمع آوری داده ها به وسیله پرسشنامه های استاندارد، جهت ارزیابی روابط بین متغیرها از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده شد و به طور کلی کلیه تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزارهای SPSS و PLS انجام شد. نتیجه فرضیه های تحقیق حاکی از تاثیر ژئوتوریسم و ژئوپارک بر شاخص های گردشگری پایدار در ابعاد مختلف )اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، تکنولوژیکی و اکولوژیکی) داشت. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات ژئوپارک

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية