بررسی و تحلیل پراکنش خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی در کلانشهر اهواز (با استفاده از تکنیک ادغام)

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

سعید امانپور ¹ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
سعید ملکی ² (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)
نبی الله حسینی شه پریان ³ (کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران)

تاريخ الإرسال : 26 الخميس , ذو القعدة, 1436 تاريخ التأكيد : 23 الخميس , رجب, 1438 تاريخ الإصدار : 22 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1438

الکلمات المفتاحية: خدمات, شهر اهواز, عدالت فضایی, تکنیک ادغام,

ملخص المقالة :

      توزیع فضایی عادلانۀ امکانات و منابع بین مناطق مختلف شهری و دستیابی برابر شهروندان به آنها مترادف با عدالت اجتماعی است، زیرا عدم توزیع ناعادلانه منجر به ایجاد بحران­های اجتماعی و مشکلات پیچیدۀ فضایی و توزیع عادلانه نیز زمینه ساز توسعۀ متوازن مناطق شهری خواهد شد. بنابراین، پراکنش بهینۀ و اصولی خدمات و امکانات شهری، منطبق با عدالت اجتماعی، در فرآیند برنامه­ریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش بررسی و تحلیل پراکنش خدمات شهری با رویکرد عدالت فضایی در سطح مناطق 7 گانه شهر اهواز است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش، ترکیبی از روش‌های توصیفی– تحلیلی است و در گردآوری داده‌ها از شیوه‌ی کتابخانه‌ای و اسنادی استفاده ‌شده است. جهت رسیدن به اهداف، 14 شاخص تعیین‌کننده خدمات عمومی انتخاب‌ شده‌اند. سپس با استفاده از نظرات کارشناسان اقدام به میزان اهمیت شاخص‌ها در محیط فازی شد. برای تحلیل و رتبه‌بندی مناطق شهری از منظر برخورداری از خدمات عمومی از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیار شامل تاپسیس فازی و ویکور و برای رسیدن به یک نتیجه‌ی واحد از تحلیل داده‌ها در مدل‌های مختلف، از تکنیک ادغام (میانگین وزن‌ها، روش بردا و کپ لند) استفاده ‌شده است. تجزیه‌وتحلیل شاخص‌ها بیانگر آن است که مناطق 3 و 4 تقریباً در همه مدل‌های مورد استفاده، برخوردارترین مناطق و مناطق 6 و 7 پایین ترین برخورداری را از خدمات شهری دارند. همچنین یافته­ها حاکی از آن است که شاخص­های مذهبی، ورزشی و آموزشی در سطح مناطق نسبت به دیگر شاخص­ها از تعادل بیشتری برخودار هستند.

المصادر:

1. Bass, R)1998): Evaluating environmental justice under the National Environmental Policy Act. Environmental Impact Assessment Review, 18, 83–92.


2. Cho, Chun Man (2003): Study on effects of resident-perceived neighborhood boundaries on public services: Accessibility & its relation to utilization: Using Geographic Information System focusing on the case of public parks in Austin, Texas A&M University, Texas,PP:31-46.


3. Gaffron,N, (2012): Phi line ,Urban transport environmental Justice and human daily activity Patterns, Transport Policy,20,P:53.


4. Harvey,David(1996): Social justice and the city, Translation Hsamyan,F. Mohammad Reza, H. and Monadi Zade.B, Processing and urban planning, Tehran municipality.


5. Hashemi, Seyed Munaf and Yahya Pour, M. (2011): the principles of urban services in municipalities, municipal organizations and Dhyaryhay publication of the first volume, Tehran:17. (in persian)


6. Hatami Nejad Hosain, (2001): City and social justice: the heterogeneity of space in the neighborhood of Mashhad, PhD thesis, University Shahid Beheshti: 8. (in persian)


7. Hatami Nejad, H, Farhoudi,R. and Mohammad pourjabry, M. (2008): Analysis of social inequalitie in the enjoyment of urban service: Case study: City Esfarāyen, Human Geography Research Quarterly, Vol. 41, N. 65. (in persian)


8. Hatami Nejad, H, Manoochehri Miandoab, E ,.  And H,. Hatami Nejad(2012):The city and social justice, analysis of inequalities areas (Case Study: Older neighborhoods Miandoab,  Human Geography Research Quarterly, No. 80, Ss63-41. (in persian)


9. Hewko, Jared Neil,(2001): Spatial Equity in the Urban Environment: Assessing  Neighborhood Accessibility to Public Amenities, University of Alberta, Canada,11,PP:14.


10. Hosseini Shahparian, Nabiolah, (2015): An Analysis of spacial justice with an emphasis on civic services in Zones of Ahvaz. Department of Geography and Urban Planning, University of Shahid Chamran. (in persian)


11. Joukar, S. (2011):The study patterns of shopping malls and commercial complexes in Ahvaz",, Master Thesis, Department of Geography and Urban Planning, University of shahid Chamran. (in persian)


12. Kaphle, Isha, (2006): evaluating people’s accessibility to public parks using Geographic Information Systems: A case study in Ames, Iowa, Iowa State University, USA.


13. Khabouk, Tayabe, (2014): Evaluation of the spatial distribution of urban services and social justice approach, Case Study: Region 3 Bandar Abbas, master's thesis, Department of Geography and Urban Planning, School of Social Sciences and Geography, University of Yazd: 26. (in persian)


14. Kiyani, A., and A . A. Kazemi (2015): Analysis of public service delivery in Shiraz The software models the spatial autocorrelation ArcGIS and Geoda, Research And urban planning, No. 22, S14. (in persian)


15. Langford,M, Higgs, G. Radcliffe, J. and While, S, (2008): Urban Population Distntution Models and Service Accessibility Estimation Compuers Environment and Urban System,P:17.


16. Laurent E, (2011): Issues in environmental justice within the European Union, Ecological,1,P:41.


17. Lees, N, (2010): Inequality as an Obstacle to World Political Community and Global Social Justice", Oxford University, Paper to be Presented at the SGIR, 7th Annual Conference on International Relations, Sweden, September9-11.


18. Martinez, Javier, (2009): The use of GIS and indicators to monitor intra-urban inequalities. A case study in Rosario, Argentina, Habitate International, Vol 33, No 4.


19. Mayoganj, A., Masira, R., (1989): Regional development, new ways, translating Abbas mokhber, Tehran, Plan and Budget Organization.


20. Meshkini, A., Lotfi, s,. and F. Ahmadi Kord (2014): Evaluation of urban management In fairness space within urban areas Case Study: Qaemshahr, Spatial planning, Volume 18, Number 2, Ss174-154. (in persian)


21. Mitchel G., Norman P, (2012): Longitudinal environmental justice analysis: Co-evolution of environmental quality and deprivation in England, 1960–2007, Geoforum, No. 43 , pp: 44–57.


22. Mohammad Zadeh Tytkanlv, H., (2002): Explaining the role of medium cities in regional spatial development (case study: Bojnoord), doctoral theses Urban Planning, Faculty of Arts, Tehran University:16. (in persian)


23. Padervand,. B (2013): And review the status of sustainable development in the city Lorestan, Master's thesis, Department of Geography and Urban Planning, University of Mohaghegh Ardabili. (in persian)


24. Porahmad, A,. and M.A,. Khaliji (2012): The survey analysis utilitiesUsing techniques VIKOR Case Study: City  Bonab, Journal - Space management plan, Issue II, Ss16-1. (in persian)


25. Savas, E.S, (1978): On Equity in Providing Public Services. Management Science, Vol.24, No.8.


26. Sharifi, Abolnabi, (2006): Social Justice and the City: An Analysis of the regional disparities in the city of Ahvaz, urban planning trends Geography PhD thesis, Tehran University: 6. (in persian)


27. Sharifzadegan,M.H.(2006): Strategies for economic Development and social justice, Social Welfare Quarterly, Vol.6, N.24. (in persian)


28. Shokooei,H.(1999): A new thought in philosophy, geography, Geographical, P:3. (in persian)


29. Smith ‚ D.M‚ (1996): The quality of life" Human Welfare and Social Justice in Companion Encyclopedia of Geographers‚ V.70‚N.2, p 787.


30. Soleimani Rad, Ismaeil, (2014): Classified / urban land cover is based on artificial intelligence using remote sensing images (Case Study: Kianpars neighborhood of Ahvaz, master's thesis, Department of Geography and Urban Planning, University of Shahid Chamran. (in persian)


31.  Statistics a metropolitan Ahwaz (2013). (in persian)


32. Strategic Plan Development (comprehensive) Ahwaz, (2011), Consulting Engineers Architectural arena. (in persian)

1. Tsou, K. W. Hung, Y.T. Chang, Y. T. Chang.Y. T, (2005): an accessibility based integrated measure of relative spatial equity in urban public facilities, Cities.


2. www.amar.org.ir. (in persian).