اندازه‌گیری و تحلیل سطح توسعه کشاورزی ایران با به کارگیری شبکه عصبی مصنوعی

الموضوعات : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

آیت اله کرمی ¹ (هیئت علمی دانشگاه یاسوج)
حمید رستگاری ² (دانشجوی دکتری دانشگاه یاسوج)

تاريخ الإرسال : 03 السبت , شعبان, 1438 تاريخ التأكيد : 23 الأربعاء , شعبان, 1439 تاريخ الإصدار : 08 الجمعة , شوال, 1439

الکلمات المفتاحية: ایران, توسعه کشاورزی, نگاشت خود سازمانده, شبکه عصبی پرسپترون,

ملخص المقالة :

به طور کلی نبود توسعه متوازن در بخش کشاورزی گریبان­گیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله ایران می­باشد. از همین رو، بررسی زمینه­های عدم توازن و نابرابری توسعه این بخش اجتناب ناپذیر است. با مطالعه نقاط ضعف و قوت تک­تک استان­ها می­توان برنامه­ریزی متناسب را انجام داد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی میزان توسعه یافتگی کشاورزی استان­های کشور ایران بود. سؤال پژوهش این بود که سطح توسعه کشاورزی به تفکیک استان­های کشور ایران به چه میزان است؟ پژوهش حاضر به لحاظ ماهیت کاربردی و از منظر روش­شناسی در زمره پژوهش­های توصیفی- تحلیل قرار می­گیرد. شیوه جمع­آوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه­ای و ابزارهای استاندارد شده در قالب فرم­ها و جداول رسمی نتایج سرشماری کشاورزی 1393 بود. جامعه آماری پژوهش نیز کل استان­های کشور ایران برابر با 31 استان بود. در ادامه 73 زیرشاخص در قالب 5 شاخص اصلی توسعه کشاورزی از نتایج سرشماری استخراج و پس از وزن­دهی شاخص­ها، با روش شبکه عصبی مصنوعی توسعه کشاورزی استان­ها مورد بررسی قرار گرفت. محاسبات پژوهش با استفاده از نرم­افزارهای Excel وMATLABانجام شد.یافته­های سنجش سطح توسعه کشاورزی استان­ها نشان داد، استان­های اصفهان، تهران، مازندران به ترتیب رتبه‌های اول، دوم و سوم و استان­های خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و بوشهر رتبه­های 29، 30 و 31 را به دست آوردند. گفتنی است که شاخص بهره برداری کشاورزی در دو خوشه­ی 2 و 3 و شاخص خدمات زیربنایی و سایر خدمات کشاورزی در خوشه 1 بیشترین اهمیت را به خود اختصاص دادند. با توجه به نتایج، نابرابری نسبی توسعه کشاورزی در بین استان­های مورد مطالعه وجود داشت.

المصادر:

1. Ajagekar, B. B. and N. S. Masal, (2011). Regional disparities in the levels of agricultural development inKolhapur District of South Maharashtra. Indian Streams Research Journal, Vol.1, No. 1, pp: 139-144.


2. Alirezaei, M., Gh. Abdoalahzadeh and M. RajabiTnha, (2007). Analysis of regional differences in agricultural productivity with Data envelopment analysis approach. Economics and Agriculture Journal, Vol. 1, No. 2, pp: 1-18. (In Persian).


3. Avazzadehand, S. A. and A. Karami, (2015). Explaining Sustainability of Agricultural Exploitation System: The Case of Operating Family Farming Operating in the Central District of Boyer-Ahmad County. Rural Development Strategies, Vol. 2, No. 1, pp: 27-41. (In Persian).


4. Baghbani Arani A., N. Mozayyeni and R. Maleki, (2011). The comparison and classification of the provinces according to horticulture sub-sector indices. Journal of Agronomy Sciences, Vol. 3, No. 5, pp: 89-102. (In Persian).


5. Baldock, D., J. Dwyer, P. Lowe, J. Petersen and N. Ward, (2001). The nature of rural development: towards a sustainable integrated rural policy in Europe. Institute for European Enviromental Policy.


6. Burja, V. (2011). Regional disparities of Agricultural performance in Romania. Annales. Universitatis Apulensis Series Oeconomica, Vol. 13, No. 1, pp: 115-121.


7. Chelani, A.B., R.C.V. Chalapati, K.M. Phadke and M.Z. Hasan, (2002). Prediction of sulphur dioxide concentration using artificial neural networks. Environmental Modelling & Software, No.17, pp: 161–168.


8. Demuth, H., M. Beale and M. Hagan, (2008). Neural Network Toolbox (MATLAB), version 6, The MathWorks, Inc.


9. Eftekhari, A., M. PurTaheri, M. Farajzade and V. Heidari Sarban, (2010). Role of empowerment on agricultural development (case study: Ardabil Province). Human Geograpy Research. Vol. 42. No. 69, pp: 87-103. (In Persian).


10. Feizabadi, Y. and F. Maleki, (2016). Study and Comparison of Development Degree of Rural Areas in Iran`s Provinces. Growth and Development of Rural & Agricultural Economics, Vol. 1, No. 1, pp: 71-82. (In Persian).


11. Fotros, M.H. and M. Beheshtifar, (2009). Compare of development degree of agricultural sector of Iranian provinces during in two cross sections (1993/1994)-(2003/2004). Agricultural Economics and Development, Vol. 17, No. 75, pp: 17-39. (In Persian).


12. Ghaderi. N., A. Shams, M. AhadnejadReveshty and Z. HooshmandanMoghaddamFard, (2016). Measuring and Analyzing Agricultural Development of Sub – districts in Paveh Township Using Vikor Method. Agricultural Economics and Development, Vol. 24, No. 93, pp: 81-109. (In Persian).


13. Hagan, M. and B. Havard, Dimoth, (2009). Designing neural networks. Translated by S. M. Kia. Kian Rayaneh Publisher, Tehran. First edition. (In Persian).


14. Heydari Sarban, V. (2012). The prioritization of Dehstans of MeshkinShahr County in tems of agricultural development surfaces, Journal of Geography and Planning, Vol. 16, No. 40, pp: 75-96. (In Persian).


15. Jena, D. (2014). Agricultural Development Disparities in Odisha. A Statistical Study. American Review of Mathematics and Statistics, Vol. 2, No. 1, pp: 45-53.


16. Khoda-Pabah, K. and H. Beyk-Mohammadi, (2009). Evaluating and categorizing of rural districts of Ardebil on the basis of having development indices. Qurterly Geographic Space, Vol. 9, No. 26, pp: 1-30. (In Persian).


17. Kohonen T., S. Kaski and H. Lappalainen, (1997). Self-organized formation of various invariantfeaturefiters in the adaptive-subspace SOM, Neural Computation 9, pp: 1321-1344.


18. Kohonen, T. (1990). The self-organizing map.Proceedings of the IEEE, Vol. 78, No. 9, pp: 1464-1480.


19. Koopahi, M. (2010). Principle of agricultural economics. 13th edition. University of Tehran press. (In Persian).


20. Koutsouris, A. (2000). A system approaches to agricultural and rural development. Department of Agricultural Economy and Rural Development, University of Athens, Greece.


21. Mangiameli, P., S. K. Chen and D. A. West, (1996). Comparison of SOM neural network and hierarchical clustering. European Journal of Operational Research, Vol. 93, No. 2, pp: 402-417.


22. Ministry of Agriculture (2016). Agricultural statistics, available at: http://agri-jahad.ir/Portal/Home/Default.aspx?CategoryID=95a8e7d0-e5f0-4f2d-a241-792106c74dcc


23. Moeini, H., F. Mohammadtorab and M. Hosseinpour, (2015). Studying the application of self organizing map (SOM) in stream sediment geochemical dataclustering and comparing the results with compositional data dendrogram. Iranian Journal of Mining Engineerng, Vol. 10, No. 27, pp: 95-107. (In Persian).


24. Moradi, Z., A. A. Mirakzade, F. Rostami, F.Karimi, (2015). Measuring of Agricultural Development Levels in Villages of Qaratureh Dehestan Using TOPSIS Technique. Journal of Research and Rural Planning, Vol. 4, No. 2, pp: 78-67. (In Persian).


25. Mousavi, M. and H. Sadig, (2015). Determining the level of agricultural development in Iran, Rural Development Strategy. Vol. 1, No. 5, pp: 55-71. (In Persian).


26. Mowlaei, M., (2008). The study and comparison of agricultura1 development degree among Iran’s provinces in 1994 and 2004. Agricultural Economics and Development, Vol. 16, No. 63, pp: 71-88. (In Persian).


27. Nouri Zaman-abadi, S.H.A. and A. Amini Faskhoudi, (2007). Agricultural development contribution to rural development (case study: Isfahan Province rural areas). Journal of Agriculture, Vol. 38, No. 2, pp: 263-275. (In Persian).


28. Onsel, S., F. Ulengin, G. Ulusoy, E. Aktas, O. Kabak and Y. Topcu, (2008). A new perspective on the competitiveness of nations. Socio-Economic Planning Sciences, No. 42, pp: 221-246.


29. Patil, B.D. (2013). Regional Disparities in Levels of Agricultural Development in Dhule and NandurbarDistricts, India. Research Journal of Agriculture and Forestry Sciences, Vol. 1, No. 5, pp: 9-12.


30. Rashidpur, L., F. Makiabadi and M. Mirdamad, (2015). Assessing the Sustainability Level of Agricultural Farming Systems by Using Indicators in Azarbaijan Province. Journal of Agricultural Extension and Education Research, Vol. 8, No. 4, pp: 61-72. (In Persian).


31. Sadr-Mousavi M.S. and A. Rahimi, (2010). Comparing of the results of multilayer perceptron neural networks and multiple liner regressions for prediction of ozone concentration in Tabriz city. Quarterly Physical Geography Research Quarterly, No. 71, pp: 65-72. (In Persian).


32. Sarvar, R., A. Rashidi and Hesari, A. (2012). Measuring the development of socioeconomic structures of East Azerbaijan province. Geography, Vol. 10, No. 35, pp: 57-82. (In Persian)


33. Sepehrdoust, H. and H. Hamzeali Dastjerdi, (2014). Efficiency measurement of agricultural Sub-Sector's activities; using window analysis method. Journal of Sustainable Agriculture and Priduction Science, Vol. 23, No. 4.1, pp: 131-141. (In Persian).


34. Sharaki, J. and A. Sardar-Shahraki, (2014). Assessing the degree devekioment of Sistan and Baluchestan cities with emphasis on key indicators of the agricultural sector. Journal of Regional Planning. Vol. 4, No. 15, pp: 13-27. (In Persian).


35. Statistical Center of Iran. (2014). Statistical Yearbook of the provinces of Iran. Tehran: Iran's statistics center.


36. Tavakkoli, J. (2014). Assessment Development Level of Agriculture in Iran's Provinces Utilizing Factor Analysis and Numerical Taxonomy. Geography and Sustainability of Environment, No. 12, pp: 1-12. (In Persian).


37. Zangiabadi, A. and Z. Soltanii, (2009). The Measurment of Levels of Agricultural Development in Isfahan Township. Geographical Research, Vol. 23, No. 91, pp: 153-178. (In Persian).