بررسی جایگاه فلسفی عقلانیت در اندیشه فلاسفه و تبیین بهره¬مندی تعلیم و تربیت از مولفه¬های آن
الموضوعات :
محمود عبدوند
1
,
علی روشنی زاده
2
,
جهانبخش رحمانی
3
1 - گروه علوم تربیتی، واحد خوراسگان،دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران
2 - گروه علوم تربیتی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی ، ایلام، ایران.
3 - استادیار گروه علوم تربیتی، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان ، ایران
الکلمات المفتاحية: عقلانیت, تعلیم و تربیت, فلاسفه ,
ملخص المقالة :
پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه عقلانیت در نظریه¬های فیلسوفان و استخراج مولفه های آن برای تعلیم و تربیت انجام شد. این پژوهش از جمله پژوهش¬های کیفی است و با استفاده از روش گرندد تئوری با رویکرد تطبیقی ـ تحلیلی انجام پذیرفت. حوزه پژوهش شامل تمامی اسناد علمی در حوزه فلسفه و تعلیم و تربیت بود که نظرات فلاسفه در حوزه عقلانیت و مفاهیم مرتبط با تعلیم و تربیت در آنها قابل استخراج بود. ابزار گرداوری اطلاعات شامل فیش¬برداری مرتبط با مفهوم عقلانیت و آموزش و پرورش بود. در مرحله نخست از متون مرتبط با موضوع، جملات مرتبط با هدف اصلی پژوهش انتخاب و کدگذاری شدند. مفهوم عقلانیت در 340 کد از دیدگاه 93 فیلسوف و اندیشمند تدوین گردید. در مرحله دوم از میان این کدهای باز، محقق 153 کد انتخابی را با عنوان «عقل، عاقل و عاقلانه» برگزید. در مرحله سوم مقوله¬های انتخابی مفهوم تعلیم و تربیت با کدهای انتخابی مرحله دوم مورد مطالعه و تطبیق قرار گرفتند و بر اساس همسویی و ناهمسویی با نظرات فلاسفه در جدول طبقه¬بندی گردیدند. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از روش پیشنهادی استراوس و کوربین استفاده گردید. نتایج نشان داد از نظر فلاسفه، تعلیم و تربیت می¬اواند از عقل به عنوان، معیاری برای پذیرش ساختار تعلیم و تربیت، ابزاری برای تهذیب در تعلیم و تربیت، ابزاری برای ایجاد تعامل در تعلیم و تربیت، ابزاری برای هدایت به خیر در تعلیم و تربیت، ابزاری برای پیشرفت در تعلیم و تربیت، ابزاری برای تشخیص درست و نادرست در تعلیم و تربیت، ابزاری برای درک ناتوانی های عقل در تعلیم و تربیت، ابزاری برای هدایت انسان¬ها در تعلیم و تربیت و ابزاری برای فهم در تعلیم و تربیت بهره¬مند شود.
References
Adelzadeh Naeini, F. (2019). “Analysis of rationality from Al-Farabi's perspective and presentation of a rational education model”. (In Persian)
Asghari, S. M. (2005). “Fiqh and rationality”. Research Journal of New Religious Thought. (In Persian)
Avicenna. (1400 AH). “The letters of Avicenna”. Qom: Bidar Publications. (In Persian)
Bagheri, K. (2010). “An introduction to the philosophy of education in the Islamic Republic of Iran”. Cultural Scientific Publications. (In Persian)
Dashti, M. (2017). “Translation of Nahj al-Balaghah”. (In Persian)
Davoodi, M., & Hosseini Zadeh Abadi, S. A. (2010). “The educational conduct of the Prophet (PBUH) and the Ahl al-Bayt (AS)”. Tehran: Research Institute of the Seminary and University; Samt Publishing.
Flick, U. (2018). An introduction to qualitative research (H. Jalili, Trans.). Ney Publisher.
Majlisi, M. B. (2011). “Bihar al-Anwar”. Tehran: Al-Hikmah al-Islamiyyah. (In Persian)
Mansoori Hadi, H., & colleagues. (2016). Tebyin va barrasi tarbiyat-e 'aqlani az didgah-e Muhammad Taqi Jafari [Explaining and examining rational education from the perspective of Muhammad Taqi Jafari] (Master’s thesis). University of Isfahan. (In Persian)
Iqbal, A. (2013). Falsafe-ye taalim va tarbiyat-e Farabi [Philosophy of education of Farabi].
Nowei, I. (2012). “Religion and rationality in the view of Mulla Sadra”. (In Persian)
Quran. (2020). (Translation: Sahih International). Dar-us-Salam Publications.
Razavani Aval, R. (2015). Barresi tahli li va moghayese’i jaygah-e ‘aql dar falsafe-ye Hegel va andishe-ye Molana [Analytical and comparative study of the position of reason in Hegel's philosophy and the thought of Rumi] (Master’s thesis). (In Persian)
Sa'adat, A. (2014). “The essence of rationality and its applications in understanding religious texts and its critique”. Journal of Wisdom and Islamic Philosophy. (In Persian)
Sadeqi, H. (2007). “Rational faith”. Qom: Tah Publications. (In Persian)
Sadr al-Mutalahin, M. I. (1410 AH). “The high wisdom”. Qom: Mustafa Publications; Beirut: Dar al-Ihya al-Turath al-Arabi. (In Persian)
Shari'atmadari, A. (2005). “Islamic education and training”. Tehran: Amir Kabir Publishing. (In Persian)
Stenmark, M. (1995). Rationality in science, religion, and everyday life. University of Notre Dame Press
